Bộ ảnh này được tác giả Nguyễn Tuấn Anh thực hiện trong những ngày cuối năm, ghi lại bóng dáng phế tích đan viện Benedict và khu trường dòng Franciscaines. Quần thể kiến trúc này đang đứng trước một sự thay đổi.

Cũng xin nhắc lại một số điểm chính trong lịch sử quần thể kiến trúc độc đáo bậc nhất tại Đà Lạt.

Theo tác giả Nguyễn Vĩnh Nguyên đã có đề cập trong bài Như một khúc linh ca (tập biên khảo Đà Lạt, bên dưới sương mù, Phanbook & NXB Phụ nữ, 2019), công trình nhà nguyện và đan viện Benedict (Biển Đức) được hai kiến trúc sư Alexandre Leonard và Paul Veysseyre thiết kế vào cuối thập niên 1930, đầu thập niên 1940, thời cha Romain Guilauma làm đan viện phụ. Công trình ghi dấu chân đầu tiên của dòng Benedict tại Việt Nam, một lịch sử thánh hiến đặc biệt.

Alexandre Leonard và Paul Veysseyre là hai kiến trúc sư quan trọng, thiết kế đa số dinh thự, biệt thự Đà Lạt trong đầu thập niên 1940.

Năm 1954, dòng Benedict chuyển ra Huế, công trình này được nhượng lại cho các nữ tu dòng Franciscaines. Do nhu cầu mở rộng cơ sở giáo dục, dạy nghề và nội trú, các soeur dòng Franciscaines đã xây thêm dãy phòng học phía sau. Bản thiết kế khu trường học Franciscaines Missionnaires de Marie do Kiến trúc sư Phạm Khánh Chù thực hiện năm 1961.

Như vậy, quần thể kiến trúc này một lần nữa, gắn với một tên tuổi quan trọng của kiến trúc miền Nam.

Sau 1975, các nữ tu dòng Franciscaines bị buộc phải chuyển đi nơi khác. Công trình này đã có lúc trở thành khách sạn, trường học; khu nội viện, nơi các đan sĩ, tu sĩ năm xưa từng sống đời thánh hiến trở thành chỗ ở cho viên chức, cán bộ, rồi bỏ hoang, nơi tá túc cho người vô gia cư…

Công trình hoang phế trong nhiều năm trước khi thuộc về trường ĐH Kiến trúc TP.HCM. Và được biết, hiện ngôi trường chuyên ngành – nơi đào tạo ra những kiến trúc sư tương lai – đang có kế hoạch chỉnh sửa trùng tu và sử dụng.

Mùa xuân thăm lại phế tích, cũng là dịp tĩnh tại nhìn dòng thời gian đi qua.