Giá trị cốt lõi làm nên bản sắc Đà Lạt

Bản sắc Đà lạt chỉ có 2 yếu tố và luôn phải giữ để thu hút du lịch đó là nét đẹp tự nhiên của địa hình, cảnh quan và hệ thống các di sản kiến trúc. 

Khu Hòa Bình trong quy hoạch xưa của người Pháp rất chuẩn mực, hài hòa về tỷ lệ

“Rừng trong thành phố, thành phố trong rừng” là là cụm từ rất hay để miêu tả một thành phố trên cao, bình yên giữa thiên nhiên rất thơ mộng, độc đáo mà người Pháp đã định hình từ đầu cho Đà Lạt. Đây cũng là điều đặc biệt tạo nên Đà Lạt mà không phải nơi nào cũng có.

Nhiều đô thị trên thế giới sở hữu di sản không đặc sắc bằng Đà Lạt, nhưng họ đã kiên định thực hiện bài toán: “Đẩy di sản lên để cứu kinh tế”. Vậy Đà Lạt có viên kim cương trong tay, phải biết được giá trị của nó để mà thường xuyên lau cho nó sáng bóng.

Lẽ ra phải chăm sóc cảnh quan, kiến trúc, các công trình có giá trị để giữ được vẻ đẹp này. Lẽ ra không cho phép “cấy” các công trình có khối tích lớn vào trung tâm khu Hòa Bình, dinh Tỉnh Trưởng,.. đó mới là tư duy bền vững và đúng tầm với Đà Lạt.

Đà Lạt là thành phố du lịch nghỉ dưỡng chứ tuyệt nhiên không phải và cũng không thể là thành phố đầu tàu kinh tế như Hà Nội, Sài Gòn hay Đà Nẵng. Với vai trò mới: “Đà Lạt trở thành đô thị di sản, thành phố thông minh, trung tâm du lịch chất lượng cao mang tầm quốc tế” (theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Đà Lạt nhiệm kỳ 2020-2025), đây còn phải trở thành một không gian nghệ thuật cộng đồng quy mô lớn: Nghệ thuật đương đại trong lòng di sản.

Đà Lạt luôn đặc biệt theo cách riêng của mình

Nếu xác định như vậy, Đà Lạt không thể đánh đổi giá trị văn hóa, nghệ thuật lấy giá trị kinh tế theo một cách nhìn ngắn hạn được. Chính yếu tố văn hóa, nghệ thuật cộng đồng sẽ thu hút du lịch và trở thành đòn bẩy kinh tế và giữ được sức hấp dẫn cho thành phố.

Khi các giá trị cốt lõi không được đánh giá, nhìn nhận đúng, sẽ không có cơ chế nào được sinh ra để bảo vệ di sản hay các giá trị đó. Sự thờ ơ xuất phát từ nhận thức, mà thay đổi nhận thức thì còn cần một quá trình rất dài, cần sự tương tác rất thường xuyên giữa chính quyền với giới chuyên môn hiểu về di sản, hiểu về quy hoạch đô thị.

Bản sắc là cái riêng có, cái khiến cho mình tách ra được khỏi những thứ chung chung. Thành phố có bản sắc là thành phố có được nét riêng, có yếu tố văn hóa bản địa. Nếu giữ gìn được bản sắc, thành phố sẽ hấp dẫn mãi. Nếu mất di sản, mất cảnh quan thiên nhiên, Đà Lạt sẽ tự chết.

Bích Ngọc

(Theo PGS.TS.KTS Nguyên Hạnh Nguyên – Đại học Kiến trúc TP. HCM)

Đăng bởi: Tâm Tít