Duyệt Thị Ðường

Duyệt Thị Đường là nhà hát trong cung đình, được xây dựng năm 1826 thời Minh Mạng. Đây là nhà hát cổ nhất còn lại của ngành sân khấu Việt Nam, đây là điểm đến ưa thích của những du khách yêu lịch sử, du khách nước ngoài…

Duyệt Thị Ðường nằm về phía đông điện Quang Minh trong Tử Cấm Thành, Tp. Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

Nhà hát cổ nhất còn lại của ngành sân khấu Việt Nam – Ảnh: Sưu tầm

Nhà hát hình chữ nhật rộng rãi với bộ mái có những bờ quyết cong giống như những đình chùa ở Huế, được chống đỡ bởi hai hàng cột lim sơn son, vẽ rồng ẩn mây cuốn chung quanh. Ở lưng chừng mỗi cột treo thêm một bức tranh sơn thuỷ vẽ cảnh Huế với khung chạm rồng nổi thiếp vàng. Trên cao hơn, mặt trời, mặt trăng, tinh tú tượng trưng cho vũ trụ được vẽ hoặc chạm nổi lên trần nhà màu xanh lơ. Toà nhà nối liền với các cung điện của nhà vua và các bà hoàng bằng một dãy hành lang có mái khúc khuỷu, quanh co.

Cảnh quan bên ngoài Duyệt Thị Đường – Ảnh: Sưu tầm

Sân khấu hình vuông đặt ngay giữa sàn nhà. Bức tường ở cuối sân khấu trổ hai cửa. Các diễn viên vào ở phía phải và ra ở phía trái. Phía sau bức tường là một phòng rộng đựng tủ kệ để chứa các bản tuồng, hia, mão và đạo cụ biểu diễn. Ở vị trí cao nhất trong phòng là một khám thờ hai ông làng  tổ sư của nghề hát bội. Phòng này lại trổ cửa hướng ra sân ở mé đông Tử Cấm Thành (các nghệ nhân ra vào bằng lối này).

Ðối xứng với bức tường qua sân khấu, là một đài cao chia ra làm hai bậc. Bậc cao nhất nằm sát tường phía tây dành cho các bà hoàng và cung tần mỹ nữ, bậc thấp đặt ngự toạ, nơi nhà vua ngồi xem hát. Hai bậc này được ngăn bởi một lớp sáo trúc thưa làm cho người ngồi bên trong nhìn rõ được người bên ngoài, nhưng người xem ở bên ngoài không thấy mặt người đẹp trong cung cấm.

Thỉnh thoảng người ta chỉ nghe được tiếng quạt phẩy nhè nhẹ như cánh chim đập khẽ hay tiếng cười khúc khích từ phía trong hàng sáo vang ra. Hai bên chỗ vua ngự đặt vài bộ bàn ghế dành cho các quốc khách. Thời Pháp thuộc các Toàn quyền, Khâm sứ hay ngồi ở đó.

Một buổi diễn tại Duyệt Thị Đường – Ảnh: Sưu tầm

Duyệt Thị Đường vừa được Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế khôi phục lại và đưa vào hoạt động vào cuối năm 2004. Đây là nơi tổ chức biểu diễn nhã nhạc cung đình Huế phục vụ khách du lịch. Với đội ngũ 70 diễn viên và nhạc công trẻ, Nhà hát hiện phục vụ 4 suất diễn/ngày, thu hút đông đảo khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế.

Khán phòng còn nguyên nét cổ kính – Ảnh: Sưu tầm

Nhà hát đã sưu tầm và khôi phục 8 trong số 11 điệu múa cổ, 40 bài nhã nhạc và nhiều trích đoạn tuồng cổ, trong đó có nhiều tiết mục được dàn dựng công phu như Trống Thái Bình, Tam luân cửu chuyển (đại nhạc), Phú lục địch, Kim tiền (Tiểu nhạc), Vũ phiến, Lục cúng hoa đăng và các trích đoạn tuồng Kỷ Lan Anh, Ôn Đình chém Tá.

Mỗi ngày nơi đây đón tiếp hàng ngàn lượt khách – Ảnh: Sưu tầm

Nhà hát cũng đã sáng tạo, dàn dựng hàng chục tác phẩm mới trên chất liệu cổ, phù hợp với thị hiếu người xem, trong đó có vở “Người khởi nghiệp đàng trong” được công chúng đánh giá cao.

Đưa du khách về thời vua chúa xưa – Ảnh: Sưu tầm

Duyệt Thị Đường thường xuyên được tu bổ, bảo dưỡng phục vụ du khách tham quan – Ảnh: Sưu tầm

Trải qua gần 200 năm, dưới sự tác động của thiên nhiên khắc nghiệt và sự tàn phá của chiến tranh. Nhà hát Duyệt Thị Đường đã gánh chịu nhiều hư hỏng nặng nề và được trùng tu, sửa chữa nhiều lần để ngày ngày  hoạt động thường xuyên, phục vụ du khách trong và ngoài nước đến đây thưởng thức một nét nghệ thuật đặc sắc của dân tộc.

Đăng bởi: Lê Hiền