Lịch sử Thái Lan qua các thời kỳ
Lịch sử đất nước Thái Lan bắt đầu từ những người Thái di cư vào khu vực Thái Lan hiện nay trong thiên niên kỷ thứ nhất với những quốc gia nhỏ của riêng họ. Những quốc gia này luôn bị đe dọa bởi 2 nước Miến Điện và Đại Việt, cũng như sự đối đầu giữa người Thái và người Lào. Từ thế kỷ 12 tới đầu thế kỷ 20, nước này được gọi là Siam (Xiêm La) . Năm 1939, sau một biến cố chính trị, tên chính thức của vương quốc được gọi là Thái Lan với từ “Thái” có nghĩa là “tự do”. Trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, do chính sách ngoại giao mềm dẻo và đúng đắn, Thái Lan đã trở thành quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á không biến thành thuộc địa của các nước đế quốc châu Âu.
Nội dung bài viết
Lịch sử đất nước Thái Lan qua các thời kỳ
Thời kỳ đầu
Người ta phát hiện ra rằng, các nền văn minh Malay, Mon và Khmer từng phát triển thịnh vương trên lãnh thổ Thái Lan hiện nay. Người Thái có liên hệ ngôn ngữ với một số dân tộc tại miền Nam của Trung Quốc. chính vì vây, nguồn gốc của dân tộc Thái được cho là từ tỉnh Vân Nam, nhưng cũng có người lại cho rằng dân tộc gốc của xứ sở này đã từ đồng bằng sông Menam Chao Phya lên mạn Nam Trung Hoa rồi gặp thời kỳ bành trướng của Hốt Tất Liệt nên lại di chuyển xuống phía nam.
Vương quốc Sukhothai
Hình ảnh trong công viên lịch sử Sukhothai
Những nhóm người Thái bắt đầu di cư đến vùng đất Thái Lan ngay từ thế kỷ thứ 8. Người Khmer đã dùng họ làm lính từ thế kỷ 7. Năm 1238, người Thái tại đây đánh đuổi các lãnh chúa Khmer và thiết lập nên một nhà nước mới. Dưới thời Sukhothai, vua Ramkhamhaeng đã xâm chiếm lãnh thổ của người Khmer đến tận miền Nam Nakhon Si Thammarat. Ông cũng chính là người đã tạo ra bảng chữ cái đầu tiên của người Thái và làm cho người dân hiểu rõ sự giá trị của nghệ thuật. Tuy vậy, cái chết của ông (năm 1300) lại báo hiệu một sự suy thoái của đế quốc Sukhothai. Năm 1378, một nhà nước mới ra đời là Ayuthaya tấn công và chiếm đóng Sukhothai và một bước trở thành nhà nước hùng mạnh nhất trong trong lịch sử tất cả các vương quốc Thái.
Vương quốc Ayutthaya
Thành phố cổ Ayutthaya
Ayutthaya là vương quốc mà vua được xem như chúa tể của mọi sinh linh. Xã hội có chế độ quý tộc và nô lệ. Nước này cũng bành trướng mở rộng và chiến tranh với những nước láng giềng khác.Sau khi tiêu diệt được Sukhothai, triều đại Ayutthaya, tức Xiêm La (Siam), bắt đầu xâm chiếm miền Nam. Năm 1431, Vua Boromaraja đệ nhị cướp thành phố Khmer Angkor Thom, buộc người Khmer phải dời về Phnom Penh.
Năm 1569, Ayutthaya trở thành lãnh thổ của Miến Điện. Mãi cho đến năm 1584, khi hoàng tử Naresuan nắm lấy cơ hội tuyên bố độc lập và đuổi hết người Miến Điện ra khỏi đất nước.
Trong thế kỷ tiếp theo, vương quốc Xiêm bắt đầu thu hút sự chú ý của người phương Tây. Những thương nhân Hà Lan đầu tiên đã đặt chân lên đất nước này từ năm 1601. Cũng từ đây, người Châu Âu bắt đầu cạnh tranh nhau nhằm giành những đặc quyền về bến cảng và buôn bán tại Thái Lan. Đây cũng là thời kì nước Ayutthaya đi dần tới sụp đổ sau 1 cuộc tấn công thiêu rụi thủ đô của quân Miến Điện.
Thời kỳ 1763-1782
Khi vương quốc Ayutthaya sụp đổ, một vị tướng có tên là Taksin đã tập hợp được một đội quân chiếm lại thành phố, nhưng Ayutthaya đã bị tàn phá trơ trụi nên ông quyết định dời đô đến Thonburi.
Năm 1763 cuộc tấn công lớn nhất của người Miến Điện diễn ra. Người Xiêm ngay lập tức phản công. Taksin, một vị tướng gốc Hán, đã tổ chức kháng chiến, đẩy lùi người Miến Điện và lập ra một thủ đô mới ở Bangkok, chinh phục được các nước chư hầu và chiếm lại miền Bắc từ người Miến Điện. Từ đây công cuộc chinh phục toàn bộ các dân tộc Thái bắt đầu: tấn công người Miến Điện ở phía bắc năm 1774, chiếm Chiang Mai năm 1776 và thống nhất Thái Lan.
Năm 1782, Chaophraya Chakri phế truất Taksin khỏi ngôi vua nước Xiêm, lên ngôi và trở thành vua Rama I, lập ra triều đại Chakri như ngày nay.
Vương triều Chakri
Chao Phraya Chakri tức vua Rama I
Chao Phraya Chakri tức vua Rama I là người khai sinh triều đại Chakri vẫn tồn tại cho đến tận ngày nay. Rama I dời đô về Bangkok và cho xây dựng thủ đô theo kiểu mẫu Ayutthaya xưa. Ông cũng là người làm hồi sinh nền nghệ thuật và văn hóa Thái Lan dựa vào một phần trí nhớ của những người già cả còn sống sót khi Ayutthaya bị hủy diệt.
Thời kỳ 1782-1932
Thời kỳ đầu của vương triều Chakri là một nhà nước quân chủ chuyên chế được gọi là Xiêm La hay Vương quốc Rattanakosin. Lúc này, nó là một vương quốc hùng mạnh ở trong khu vực, ngay trước khi có các cuộc xâm lược thực dân của các nước Phương Tây tại khu vực Đông Nam Á vào thế kỷ 19.
Từ năm 1818, Xiêm mở cửa và tiếp xúc với phương Tây, bắt đầu bằng một hiệp định với người Bồ Đào Nha. Năm 1932, Thái Lan chuyển từ chế độ quân chủ chuyên chế sang lập hiến. Nước này nằm dưới chế độ độc tài quân sự cho đến năm 1992, khi chế độ này kết thúc, mở ra một thời kì dân chủ mới của Thái Lan.
Đăng bởi: Nguyễn Tuấn
