Miếu thờ nàng Nak giữa lòng Bangkok, Thái Lan

Mae Nak Phra Khanong còn được gọi là “Nàng Nak của Phra Khanong”, hoặc đơn giản là Mae Nak (“Nàng Nak”) hay Nang Nak (“Cô Nak”), là một hồn ma nổi tiếng ở Thái Lan.

Người ta cho rằng mỗi người dân Thái đều biết đến câu chuyện về Mae Nak, và hầu hết cư dân ở Bangkok đều biết đến sự hiện diện của ngôi miếu thờ Mae Nak, nó nằm cạnh một con kênh tại quận Pra Khanong, Bangkok. Nhiều tác phẩm nghệ thuật đã lấy cảm hứng từ Mae Nak, một vài trong số đó đã tạo nên sức hút lớn cho khán giả, điều đó thể hiện mối quan tâm đặc biệt của người dân Thái đối với câu chuyện về Mae Nak.

Truyền thuyết

Theo truyền thuyết, nàng Nak là một ma nữ nổi tiếng của người Thái, theo một truyền thuyết cổ dựa trên những sự kiện lịch sử diễn ra từ thời vua Rama IV (thế kỷ 19).

Sinh thời, nàng Nak có nhan sắc nổi trội hơn nhiều cô gái trong vùng. Nhà nàng tọa bên bờ kênh Phra Khanong, lấy chồng là Mak. Khi Nak đang mang bầu, triều đình triệu tập Mak cùng nhiều đàn ông, trai tráng trong vùng xung trận. Anh không biết rằng ngày rời nhà đi tòng quân cũng là lần cuối cùng anh được gặp vợ mình khi cô còn sống.

Nak sau đó không may qua đời trong cơn vượt cạn, không ai có thể cứu lấy đứa bé. Khi ấy, chồng cô đang ở trong một nhà thương ở trung tâm Bangkok, bặt tin ở nhà. Thế nhưng, ngày trở về, Mak vẫn thấy vợ con đang ngồi đợi và không mảy may nghi ngờ. Hàng xóm cố gắng cảnh tỉnh rằng Mak đang sống với những bóng ma, nhưng Nak luôn biết cách phá tan mọi nỗ lực của họ.

Một ngày nọ, khi Nak đang làm nam phrik (một loại nước chấm kiểu Thái) thì đánh rơi một quả chanh ra hiên nhà. Cô vội vã vươn dài cánh tay từ trong bếp, với lấy quả chanh. Mak chứng kiến tất cả, anh tái mặt khi nhận ra người đầu ấp tay gối bấy lâu không phải vợ mình, nhưng vẫn cố gắng tỏ ra điềm tĩnh.

Đêm hôm ấy, Mak khẽ bảo vợ rằng mình cần ra ngoài đi vệ sinh, rồi biến mất trong bóng đêm.

Phát hiện ra chồng đã bỏ trốn, Nak ngay lập tức lần theo. Mak thấy bóng ma của vợ đuổi theo liền nấp vào một bụi cây đại bi – theo dân gian, những linh hồn rất sợ gai ở lá loài cây này. Sau đó, Mak chạy vào ngôi đền Wat Mahabut gần đó, một chốn linh thiêng không hồn ma nào có thể xâm nhập.

Trong cơn phẫn uất, Nak trút giận lên người dân ở khu Phra Khanong vì khiến chồng rời xa mình. Một pháp sư được triệu tới thu phục linh hồn Nak, nhốt lại trong một bình đất nung và thả trôi theo dòng kênh.

Phần cuối của câu chuyện truyền miệng này có nhiều biến thể. Có người nói, một cặp vợ chồng già mới chuyển đến khu Phra Khanong sống đã vớt được chiếc bình, họ vô tình trả tự do cho linh hồn của Nak khi mở ra. Có người nói những ngư dân đã làm vậy. Nhưng sau đó, nhà sư Somdet Phra Buddhacarya (1788-1872) nổi tiếng dưới triều Chakri, vương quốc Xiêm, đã thu phục được Nak. Vị thiền sư thổi linh hồn Nak vào mảnh sọ trước trán của chính cô và buộc vào một dải thắt lưng. Những lời đồn thổi kể rằng dải thắt lưng sau này được Đô đốc Hoàng tử Abhakara Kiartivongse (1880-1923) của vương quốc Xiêm lưu giữ.

Trong một phiên bản khác của truyền thuyết này, người dân Thái tin rằng nhà sư đã thuyết phục được Nak rằng cô sẽ gặp lại chồng dưới cõi âm, nhờ vậy cô tình nguyện buông bỏ sân si để siêu thoát.

Truyền thuyết về nàng Nak dựa trên chuyện đời của Amdaeng Nak, con gái ông cai tổng Phra Khanong – Khun Si?

Nhà sử học Thái Lan Anek Nawikamul đã nghiên cứu truyền thuyết về nàng Nak và tìm ra một bài báo trên tờ Siam Praphet, của K.S.R. Kularb, đăng ngày 10/3/1899. Tác giả Kularb nói rằng truyền thuyết về nàng Nak dựa trên chuyện đời của Amdaeng Nak, con gái cai tổng Phra Khanong – ông Khun Si.

Amdaeng Nak cũng qua đời khi đang mang thai đứa con thứ hai. Con trai của cô lo sợ rằng cha sẽ tái giá và tài sản sau này bị chia sẻ với mẹ kế, anh bịa ra một câu chuyện ma. Anh mặc quần áo phụ nữ và ném đá vào những chiếc thuyền đi qua nhà, thuyết phục mọi người rằng hồn ma của mẹ Nak đã làm vậy. Kularb cũng cho rằng chồng của Nak tên là Chum, chứ không phải Mak.

Không ai chứng thực được Amdaeng Nak có phải nàng Nak của Phra Khanong hay không, bởi điển tích trên không trùng khớp với truyền thuyết dân gian phổ biến tại Thái Lan.

Mae Nak trong văn hóa Thái

Câu chuyện về Mae Nek là chủ đề cho rất nhiều bộ phim điện ảnh, phim truyền hình và các ấn phẩm khác. Năm 1911, một vở nhạc kịch mang tên “E Nak Prakanong” đã tạo nên một cơn sốt với người dân Thái, một số chi tiết trong vở diễn đã trở thành đặc trưng kinh điển của câu chuyện về Mae Nak mỗi khi nó được nhắc tới, bao gồm cả tên người chồng là Mak. Bên cạnh đó là các tình tiết rùng rợn như việc Mae Nak giết chết người hàng xóm đi mách lẻo, và kéo dài cánh tay thon dài của mình để nhặt trái cây.

Có khoảng gần 30 bộ phim lấy cảm hứng từ câu chuyện của Mae Nek, trong đó bộ phim sớm nhất ra đời vào những năm 1930. Năm 1999, bộ phim Nang Nak sau khi công chiếu đã trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất thời điểm bấy giờ. Gần đây nhất, năm 2013 bộ phim Tình người duyên ma dựa theo truyền thuyết về Mae Nek ra mắt khán giả, nó cũng nhanh chóng trở thành bộ phim ăn khách nhất trong lịch sử điện ảnh Thái Lan. Một số tác phẩm:

– Mae Nak Phra Khanong, phim Thái 1959.

– Mae Nak Khuen Chip, phim Thái 1960.

– Winyan Rak Mae Nak Phra Khanong, phim Thái 1962.

– Mae Nak Khanong Rak, phim Thái 1968.

– Mae Nak Phra Nakhon, phim Thái 1970.

– Mae Nak Phra Khanong, phim Thái 1973.

– Mae Nak Alawat, phim Thái 1973.

– Mae Nak Amerika, phim Thái 1975.

– Mae Nak Buk Tokiao, phim Thái 1976.

– Mae Nak Phra Khanong, phim Thái 1978.

– Sannya Chai Mae Nak Phra Khanong, phim Thái 1992.

– Mae Nak Choe Phi Pop (Mae Nak gặp Phi Pop), phim truyền hình Thái 1982.

– Nang Nak, phim Thái 1999 do Nonzee Nimibutr làm đạo diễn.

– Ghost of Mae Nak, phim Thái 2005 do đạo diễn người Anh Mark Duffield thực hiện.

– Mae Naak, một vở opera được sáng tác bởi Somtow Sucharitkul. Nó đã được công diễn lần đầu vào năm 2003 và năm 2005 tại Nhà hát Opera Bangkok, với giọng nữ cao Nancy Yuen là nữ chính và giọng nam trầm Kyu Won Han vai Maak, cả hai đều giữ vai chính trong cả hai năm công diễn. Vào năm 2011, vở opera một lần nữa được biểu diễn ở cả Bangkok và London.

– Nak, phim hoạt hình 2008 được đồ họa bằng máy tính.

– Maenak Prakanong the Musical, vở nhạc kịch năm 2009 được đạo diễn bởi Takonkiet Viravan, với diễn viên Myria Benedetti và Anatpol Sirichumsang.

– Mae Nak Patha Pop Sam Tua, vở hài kịch năm 2011.

– Tình Người Duyên Ma (Pee Mak), phim hài kinh dị sản xuất năm 2013 bởi hãng GMM Tai Hub. Sau khi công chiếu tại Thái Lan từ cuối tháng 3 năm 2013, bộ phim lập tức gây được tiếng vang. Tính đến tháng 6 cùng năm, phim đã đạt mức doanh thu lên đến hơn 1 tỉ baht (33.000.000 USD). Tình Người Duyên Ma được coi là bộ phim ăn khách nhất mọi thời đại của điện ảnh Thái Lan.

Hình tượng Mae Nak, đôi khi khá hài hước, và rất phố biến trong truyện tranh Thái Lan và phim hoạt hình.

Miếu thờ Mae Nak

Miếu thờ Mae Nak được cho là nơi chôn cất thi thể hai mẹ con Mae Nak. Ngôi miếu được xây dựng vào cuối thời kỳ Ayutthaya và nằm trong khuôn viên chùa Wat Mahabut, số 77 đường Sukhumvit, nó nằm sát cạnh con kênh Khanong Phra. Trung tâm của ngôi miếu đặt tượng của Mae Nak bế đứa trẻ sơ sinh. Trang trí trong miếu trông giống như một ngôi nhà của cô, bên trong nó chứa các vật phẩm như vòng hoa, trang phục Thái, mỹ phẩm, tã giấy, bình sữa và đồ chơi cho trẻ em, chúng được các tín đồ đến cầu nguyên dâng tặng cho Mae Nak và con trai của cô. Những bức chân dung của Mae Nak được đặt trong khu vực trung tâm miếu thờ. Một bộ sưu tập trang phục đẹp dành cho cô được xếp phía sau bức tượng của Mae Nak.

Miếu được nhiều tín đồ thường xuyên cúng bái, họ thường đến đây để cầu xin Mae Nak che chở và giúp đỡ, thường là phụ nữ sẽ cầu được thụ thai hoặc sinh con dễ dàng. Chính vì nỗi bất hạnh của cô bị gây ra bởi việc đi lính, nên Mae Nak được cho là rất ghét hình thức này, người dân tin rằng nếu cầu xin Mae Nak, cô sẽ giúp cho họ thoát được việc phải đi nghĩa vụ quân sự. Vì sự linh thiêng của miếu thờ Mae Nak, những người chơi số đề hay tìm đến để xin số, họ sẽ xin số bằng cách đưa tay vào một cái lọ bằng đất sét, rút ra nhiều số, hoặc cào vào vỏ một cây bất kỳ trong miếu để tìm số. Ngoài ra, người ta còn tổ chức hẳn những chuyến du lịch tham quan miếu thờ Mae Nak.

Nhiều nghi lễ cúng bái cũng được thực hiện tại kênh Phra Khanong nằm cạnh miếu, ở đây cá sống được bày bán tại các gian hàng để khách có thế mua và phóng sinh xuống kênh. Nhiều gian hàng khác tại đền thờ bán đồ chơi, búp sen, nhang, tranh vẽ, vòng hoa,… dành cho những người muốn cúng bái. Sau thành công của bộ phim Tình Người Duyên Ma, một bộ phim dựa theo câu chuyện về Mae Nak ra mắt năm 2013 với nữ diễn viên chính Davika Hoorne, cũng là một tín đồ, đã tới miếu thờ Mae Nak và thực hiện một điệu nhảy kiểu Thái để tỏ lòng biết ơn linh hồn Nak sau khi doanh thu của bộ phim đạt 10.000.000 USD. Cô tin rằng Mae Nak đã giúp đỡ để bộ phim đạt được thành công như vậy.

Miếu thờ nàng Nak luôn là một điểm đến tâm linh thu hút rất nhiều khách trong và ngoài nước. Nếu các du khách có dịp du lịch Thái Lan thì đừng quên ghé đến thăm viếng ngôi miếu thiêng này nhé! Chúc các du khách có chuyến đi du lịch thật vui vẻ.

Đăng bởi: Hoàng Thị Thanh