Tây Nguyên – một mảnh đất mang trong mình vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ. Và những người con của Tây Nguyên đã làm nên rất nhiều sản phẩm đặc biệt, có thể kể đến những mái nhà rông cao chót vót, rượu cần, đồ thổ cẩm…. Hãy cùng Hành trình Du lịch tìm hiểu làng nghề dệt thổ cẩm ở Kon Tum. Đây là một công việc đòi hỏi đôi bàn tay khéo léo, tinh tế và trí tưởng tượng phong phú của người phụ nữ Giẻ – Triêng, Bana, Êđê…

Du lịch thổ cẩm Kon Tum_Ảnh: sưu tầm

Người dân tộc Gié – Triêng quây quần bên nhà rông_Ảnh: sưu tầm

Lịch sử ra đời nghề dệt thổ cẩm

Nghề dệt thổ cẩm ở Kon Tum có từ lâu đời, được hình thành từ đầu thế kỉ XX. Do nhu cầu sinh hoạt và tiêu dùng hằng ngày của những gia đình. Người ta dùng những vỏ cây ở trên rừng về đập dập và se thành sợi, sau đó dệt thành tấm che thân. Đời sống của con người được nâng cao theo sự phát triển của xã hội, khiến nhu cầu về thẩm mỹ ngày càng được chú trọng. Do đó màu sắc, họa tiết và hoa văn được họ sáng tạo ngày càng phong phú và đa dạng. Dần dần, nghề dệt thổ cẩm Kon Tum được hình thành.

Hình thức sản xuất nghề dệt thổ cẩm

Ngày xưa, người ta làm thổ cẩm để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng trong gia đình và làng, xã với quy mô nhỏ hẹp. Cùng với sự phát triển của xã hội, nghề dệt thổ cẩm được nâng lên một tầm cao mới. Ngày nay, người dân đã phát triển nghề dệt thổ cẩm thành những quy mô lớn và bắt đầu trao đổi buôn bán, giới thiệu sản phẩm qua nhiều kênh khác nhau như: Facebook, Tiktok, Instagram, Zalo, Youtube…

Các sản phẩm thổ cẩm Kon Tum được biết đến tại các nơi như Mỹ, Pháp, Úc, Đài Loan, Hồng Kông… Phần nhiều do khách Việt Kiều đến tham quan và mua lại, thậm chí có người mua đi bán lại.

Hàng thổ cẩm được bán ngoài chợ Kon Tum_Ảnh: sưu tầm

Nhiều sản phẩm của nghề dệt thổ cẩm Kon Tum đã được trưng bày tại “Khu bảo tàng – Kon Tum”. Không những thế, các nghệ nhân ưu tú của các dân tộc ở đây cũng quan tâm đến việc mở rộng nghề dệt thổ cẩm với quy mô lớn. Các sản phẩm thổ cẩm được tạo ra được trưng bày tại nhà rông – nhà văn hoá của buôn làng.

Buổi biểu diễn văn nghệ lấy ý tưởng từ đồ thổ cẩm Kon Tum_Ảnh: sưu tầm

Tư liệu sản xuất

Những nghệ nhân đang dệt thủ công_Ảnh: sưu tầm

Nguyên liệu

Người ta dùng những loại nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên để làm ra những sợi thổ cẩm. Một số loại cây được sử dụng điển hình như: làm những sợi len từ cây bông gòn, màu sắc thì người ta sử dụng vỏ cây rừng có màu sắc khác nhau. Ngoài ra, người ta còn dùng thêm nguyên liệu sợi cotton với nhiều chủng loại, màu sắc.

Nghệ nhân truyền lại kinh nghiệm cho con cháu_Ảnh: sưu tầm

Công cụ sản xuất

Trước đây, người ta sử dụng công cụ sản xuất thủ công theo một hệ thống băng chuyền nhất định. Việc sử dụng công cụ sản xuất thủ công thì tạo ra số lượng sản phẩm ít và không đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng. Ngày nay với sự phát triển vượt bậc của khoa học – công nghệ thì người ta dùng máy móc để làm việc. Điều đó giúp họ tạo ra số lượng sản phẩm lớn và phong phú hơn.

Làm thổ cẩm thủ công_Ảnh: sưu tầm

Chất lượng và các mặt hàng thổ cẩm ở Kon Tum

Chất lượng

Chất lượng của các mặt hàng này không đồng đều. Nó được tạo ra nhờ trên những ý tưởng sáng tạo khác nhau của các nghệ nhân. Thời gian trung bình để hoàn thành các sản phẩm này khoảng 2 tuần. Chiều cao, chiều rộng tuỳ vào ý tưởng của mỗi nghệ nhân.