Thăm đại danh lam chùa Phật Tích thời Lý
(Mytour.vn) Mỗi dịp đầu năm, có hàng vạn khách thập phương đến lễ phật ở Chùa Phật tích. Dẫu trải qua nghìn năm lịch sử, chùa xưa tháp cũ không còn nữa, nhưng đại danh lam chùa Phật Tích thời Lý còn để lại là những di sản văn hóa quý giá như: quy mô nền móng với bốn lớp nền to lớn, cùng với gạch ngói, chân cột, linh thú… đặc biệt là pho tượng Phật A Di Ðà.
Chùa Phật Tích nằm ở huyện Tiên Du của tỉnh Bắc Ninh. Chùa còn gắn liền với trung tâm Phật giáo Luy Lâu và sự du nhập của Phật giáo Ấn Độ, với nhà sư Khâu – Đà – La. Tháp Phật Tích được vua Lý Thánh Tông dựng vào năm 1057. Đến thời Lý, chùa được coi là quốc tự, đại danh lam, trung tâm Phật giáo. Thời Trần, ngôi chùa là nơi đào tạo nhân tài cho Đại Việt…
Khởi nguyên chùa Phật Tích gắn liền với trung tâm Phật giáo Luy Lâu và sự du nhập của Phật giáo Ấn Độ gắn liền với nhà sư Khâu – Đà – La. Tháp Phật Tích được vua Lý Thánh Tông dựng vào năm 1057. Đến thời Lý, chùa Phật Tích được coi là quốc tự, đại danh lam, trung tâm Phật giáo. Thời Trần, ngôi chùa là nơi đào tạo nhân tài cho Đại Việt… Đến nay, ngôi chùa còn lưu giữ được nhiều cổ vật có giá trị tiêu biểu như: tượng Phật A Di Đà, hàng linh thú trước sân chùa, gần 40 bảo tháp…
Sách Ðại Việt sử ký toàn thư cho biết: ””””””””””””””””Năm 1057, Lý Thánh Tông cho xây dựng một cây tháp cao hơn 10 trượng, trong chứa pho tượng Phật mình vàng cao 6 trượng””””””””””””””””. Sang thời Trần, Phật Tích tiếp tục là đại danh lam thắng cảnh; các vua Trần thường tới đây thăm thú, lễ Phật, dự hội, đề thơ và từng tổ chức cuộc thi ””””””””””””””””Thái học sinh”””””””””””””””” tại đây.
Ðến thời Lê Trung Hưng, chùa Phật Tích được quý tộc triều đình cho trùng tu với quy mô rất lớn theo kiểu chùa trăm gian có kiến trúc kiểu ””””””””””””””””nội công ngoại quốc”””””””””””””””” tòa ngang dãy dọc gồm các tòa như: tiền đường, thiêu hương, thượng điện, hậu đường, hành lang, nhà tổ, nhà mẫu.
Năm 1952, thực dân Pháp chiếm đóng ở Phật Tích phá hủy hoàn toàn kiến trúc của ngôi chùa, chỉ còn trơ lại các lớp nền móng và một số di vật, cổ vật. Năm 1959, chùa được dựng tạm mấy gian nhà nhỏ để bảo vệ pho tượng Phật A Di Ðà. Với giá trị to lớn nhiều mặt của chùa Phật Tích, ngay từ năm 1962 chùa Phật Tích đã được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia.
Dẫu trải qua nghìn năm lịch sử, chùa xưa tháp cũ không còn nữa, nhưng đại danh lam chùa Phật Tích thời Lý còn để lại là những di sản văn hóa quý giá như: quy mô nền móng với bốn lớp nền to lớn, cùng với gạch ngói, chân cột, linh thú… đặc biệt là pho tượng Phật A Di Ðà.
Mặc dù pho tượng Phật A Di Ðà đã có 1000 năm tuổi, nhưng vẻ đẹp đã vượt thời gian và không gian, ở nhiều phương diện như: triết lý của Phật pháp, tạo hình, chất liệu, đường nét, hoa văn trang trí… Pho tượng Phật A Di Ðà được làm từ đá xanh nguyên khối, trong tư thế ngồi thiền tĩnh tọa trên tòa sen; thân tượng cao 1,845 m có thân hình thon thả, óng nuột và mềm mại bởi những đường cong và những nếp chảy của tấm áo cà sa khoác ngoài; cổ kiêu ba ngấn, nõn nà; khuôn mặt đầy đặn với đôi mắt hiền từ, lông mày thanh cong, miệng cười mỉm.
Toàn bộ thân hình và khuôn mặt của tượng toát lên vẻ đẹp thánh thiện, từ bi, hỷ xả, như đang thấu nghe mọi tiếng kêu cứu khổ, cứu nạn của mọi kiếp chúng sinh để cứu khổ độ nạn. Phần bệ tượng gồm hai phần: tòa sen có chu vi là 3,61 m gồm 15 cánh, trên mỗi cánh đều chạm nổi một đôi ””””””””””””””””rồng giun””””””””””””””””; còn phần bệ bát giác có bốn cấp nhỏ dần từ dưới lên để đỡ đài sen, hai cấp dưới soi kiểu vỏ măng, hai cấp trên cạnh vuông khối; toàn bộ bệ bát giác được chạm nổi các hình rồng giỡn đuổi nhau, cúc dây, sen dây, cấp dưới cùng chạm hình sóng nước cách điệu.
Với những giá trị đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh đang đề nghị Bộ Văn hóa -thể thao và du lịch xem xét trình Thủ tướng Chính phủ công nhận chùa Phật Tích là di tích Quốc gia đặc biệt.
Đăng bởi: Việt Hoàng
