Bài viết sẽ tổng hợp danh sách những ngôi chùa theo Phật giáo Nam tông tại thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn).

Phật giáo Nam tông, còn gọi là Phật giáo nguyên thủy, Phật giáo tiểu thừa, hay Theravada, là để phân biệt với Phật giáo Bắc tông, tức Phật giáo phát triển, Phật giáo đại thừa, hay Mahayana. Đây là 2 hệ phái lớn của Phật giáo thế giới. Và trong mỗi hệ phái lại chia thành nhiều tông phái, sơn môn khác nhau, chẳng hạn như Phật giáo Nam tông có: thành thực tông, câu xá tông, luật tông,…; Phật giáo Bắc tông gồm: Hoa tông – Hoa nghiêm tông, thiền tông, tịnh độ tông, mật tông (gồm chân ngôn thừa – Mantrayàna, và kim cương thừa – Vajrayàna), pháp tướng tông, tam luận tông,…

Sự phân chia các trường phái Phật giáo không phải nguyên do tranh giành về quyền lợi, địa vị hay mâu thuẫn về tổ chức, mà là bởi sự khác nhau về kinh điển, giáo thuyết. Phật Thích Ca thuyết giảng về những điều đơn giản trong việc tiếp cận, giáo hóa, nhưng về sau này các bài thuyết giảng ngày càng được nâng cao hơn. Trong giai đoạn mới ra đời, Phật giáo có nhiều sự hiểu khác nhau về giáo pháp. Nên trong quá trình hình thành và phát triển của Phật giáo, nhất là trong trường phái Phật giáo Bắc tông từ chủ trương tùy duyên chúng sinh mà hành hóa càng là cơ sở để hình thành pháp môn tu hành.

Điều dễ dàng nhận ra sự khác biệt giữa hệ phái Phật giáo Nam tông và Bắc tông là ở kiến trúc – thiết kế – trang trí các ngôi chùa. Các chùa Phật giáo Nam tông thường nổi bật với những ngôi mộ tháp có đỉnh chóp nhọn vút cao, màu vàng chóe rực rỡ. Bên trong chánh điện chùa là những bức tranh Phật giáo rực rỡ trang trí khắp trần, tường. Chùa Nam tông chỉ thờ duy nhất tượng Phật Thích Ca Mâu Ni cùng các vị A La Hán. Còn chùa Phật giáo Bắc Tông ngoài thờ Phật Thích Ca Mâu Ni còn có các Phật, bồ tát khác nữa.

Tại Việt Nam, chùa Phật giáo Nam tông còn được chia ra thành 2 loại về cơ bản, đó là Phật giáo Nam tông Khmer và Phật giáo Nam tông Kinh (Việt Nam).