Bùi Giáng (1926-1998) sinh tại Thanh Châu, Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, con thứ của ông bà Bùi Thuyên và Huỳnh Thị Kiều. Ông được văn giới, không phân biệt không gian thời gian, yêu mến trọng vọng. Những tác phẩm đầu của ông được in trong sách giáo khoa năm 1957, như Một vài nhận xét về Bà huyện Thanh Quan, Lục Vân Tiên, Chinh phụ ngâm,... nhưng tiếng tăm ông nổi bật từ tập thơ Lá hoa cồn(1963). Ông đã dịch nhiều sách Pháp, Anh, Hán văn như Hamlet của Shakespeare, Hoàng tử bé của Saint Exupéry, Ngộ nhận của Albert Camus, Khung cửa hẹp, và Hoà âm điền dã của André Gide, Kim kiếm điêu linh của Ngoạ Long Sinh...Ông đã biên soạn các tiểu luận triết học và văn học như Tư tưởng hiện đại, Thi ca tư tưởng, Lễ hội tháng ba, Con đường ngã ba, Con đường phản kháng, Đi vào cõi thơ... Đặc biệt, gây nhiều tranh luận sôi nổi nhất là những tập thơ của ông, từ Mưa nguồn, Lá hoa cồn... đến Trăng châu thổ, Sương bình nguyên, Bài ca quần đảo, Rong rêu... chúng mình xin giới thiệu những bài thơ hay của ông.

Bài thơ: Lá trút hoa cồn
Bài thơ: Chiều đông
Bài thơ: Chào Nguyên Xuân
Bài thơ: Ống điên
Bài thơ: Phụng Hiến
Bài thơ: Bên quán cà phê
Bài thơ: Anh về Bình Dương
Bài thơ: Mắt buồn
Bài thơ: Ai đi tu
Bài thơ: Mai sau em về

Bài thơ: Lá trút hoa cồn

Lá trút hoa cồn

Thơ Bùi Giáng

Cuối năm rào giậu khép hàngTrên thân thể mọc Cô Nàng đi tuThiên thanh thái thậm tạc thùMắt xanh mày dựng thiên thu thái hằngTình vân nhứ mạo mô lăngLên từ cung bậc giá băng năm đầuMột hàng chậm một hàng mauRừng ôi nhớ biển trước sau khôn hànTấm thân vũ trụ điêu tànHùm beo rống ngục doanh hoàn nở môiNgười về cõi đất xa xôiNhớ xuân địa ngục không lời gọi emHoa cồn kiều diễm gió lênLá cồn em mọi còn nên trao gìChiêm bao phấn diện biên thuỳĐêm sầu mộng dại truy tuỳ mê môngMột vùng xuôi ngược biển đôngTam thu chểnh mảng thần thông tựu trườngTrình tâu Hắc Đế U VươngGià Lam Bản Xứ khuếch trương mối sầuMộng trường nhất niệm thiên thâuTam thu diệu hữu nguyên màu già môngMột vùng xuôi ngược biển đông.
Nguồn: Mưa nguồn và Lá hoa cồn, NXB An Tiêm tái bản, Saigon, 1973

Bài thơ: Lá trút hoa cồn

Bài thơ: Chiều đông

Chiều đông

Bảy giờ nghi hoặc trở cơnMù sương mélite lá cồn thô sơViết câu giữa tiếng lu mờMưa nguồn bỏ lại tự giờ trở điTrên đồng đày ải hoa thiTiếng than đầu ngọn cây gì trổ bôngRừng chanh trái núi hương đồngGò sương nội cỏ lục hồng rủ nhauTám giờ vội vã đi mauTừ tân thanh lại nguyên màu đêm nayMù sương ký ức thở dàiGiờ ôi bảy tám quên ngày xa đêmSáu giờ trở lại ghi thêmGiòng hoang dại đã chảy bên miền nàyNúi rừng trở lại đêm nayMù sương sắp tới bỗng ngây thơ cười
Nguồn: Bài ca quần đảo, Bùi Giáng, Nxb Nguyễn Đình Vượng, 1973 (tái bản)

Bài thơ: Chiều đông

Bài thơ: Chào Nguyên Xuân

Chào Nguyên Xuân

Xin chào nhau giữa con đườngMùa xuân phía trước miên trường phía sauTóc xanh dù có phai màuThì cây xanh vẫn cùng nhau hẹn rằngXin chào nhau giữa lúc nàyCó ngàn năm đứng ngó cây cối vàCó trời mây xuống lân laBên bờ nước có bóng ta bên ngườiXin chào nhau giữa bàn tayCó năm ngón nhỏ phơi bày ngón conThưa rằng những ngón thon thonChào nhau một bận sẽ còn nhớ nhauXin chào nhau giữa làn môiCó hồng tàn lệ khóc đời chửa camThưa rằng bạc mệnh xin khamGiờ vui bất tuyệt xin làm cỏ câyXin chào nhau giữa bụi đầyNhìn xa có bóng áng mây nghiêng đầuHỏi rằng: người ở quê đâuThưa rằng: tôi ở rất lâu quê nhàHỏi rằng: từ bước chân raVì sao thấy gió dàn xa dặm dàiThưa rằng: nói nữa là saiMùa xuân đương đợi bước ai đi vàoHỏi rằng: đất trích chiêm baoSá gì ngẫu nhĩ mà chào đón nhauThưa rằng: ly biệt mai sauLà trùng ngộ giữa hương màu Nguyên Xuân
Nguồn: Bùi Giáng, Mưa nguồn, NXB Hội nhà văn, 1993

Bài thơ: Chào Nguyên Xuân

Bài thơ: Ống điên

Ống điên

Ông điên từ bữa hôm quaTới hôm nay nữa gọi là ba hômThanh thiên về dự hội đàmThành thân thiên hạ muôn vàn mai sau* * *Ông điên từ một lần đầuTới lần đuôi đứt ruột rầu rĩ đauTuyệt mù biển cạn sông sâu
Bụi hồng tản mác trước sau bây giờ.

Bài thơ: Ống điên

Bài thơ: Phụng Hiến

Phụng Hiến

Con có nghĩ: ắt là phải thếMột đôi lần con ghì siết hai tayNàng thơ đẹp của trần gian ứa lệBảo con rằng: hãy nhớ lấy phút giâyB.G.Ngày sẽ hết tôi sẽ không ở lạiTôi sẽ đi và chưa biết đi đâuTôi sẽ tiếc thương trần gian mãi mãiVì nơi đây tôi sống đủ vui sầuCây và cối bầu trời và mặt đấtĐã nhìn tôi dưới sương sớm trăng khuyaMở buồng phổi đón gió bay bát ngátDừng bên sông bến cát buổi chia lìaHoàng hôn xuống, bình minh lên nhịp nhịpNgàn sao xanh lùi bước trước vừng hồngNgày rực rỡ đêm êm đềm kế tiếpĐón chào tôi chung cười khóc bao lầnTôi đã gửi hồn tôi biết mấy bậnCho mây xa cho tơ liễu ở gầnTôi đã đặt trong bàn tay vạn vậtQuả tim mình nóng hối những chờ mongSông trắng quá bảo lòng tôi mở cửaTrăng vàng sao giục cánh mộng tung ngầnGió thổi giậy lùa mơ vào bốn phíaBa phương trời chung gục khóc đêm giôngNhững giòng lệ tuôn mấy lần khắc khoảiNhững nụ cười tròn mấy bận hân hoanNhững ngoảnh mặt im lìm trong ái ngạiNhững bắt tay xao động với muôn vànNhững người bạn xem tôi như ruột thịtNhững người em dâng hết dạ cho tôiNhững người bạn xem tôi là cà gậtNhững người em không vẹn nghĩa mất rồiTrần gian hỡi? tôi đã về đây sốngTôi đã tìm đâu ý nghĩa lầm thanTôi ngẩng mặt ngó ngàn mây cao rộngTôi cúi đầu nhìn mặt đất thấp đenTôi chấp thuận trăm lần trong thổn thứcTôi bàng hoàng hốt hoảng những đêm đêmTôi xin chịu cuồng si để sáng suốtTôi đui mù cho thoả dạ yêu emTôi tự nguyện sẽ một lần chung thuỷQua những lần buồn tủi giữa đảo điênThân xương máu đã đành là uỷ mịThì xin em cùng lên thác xuống ghềnhEm đứng mũi anh chịu sào có vữngBàn tay bưng đĩa muối có chấm gừngTôi đã nguyện yêu trần gian nguyên vẹnHết tâm hồn và hết cả da xươngXin yêu mãi yêu và yêu nhau mãiTrần gian ôi! cánh bướm cánh chuồn chuồnCon kiến bé cùng hoa hoang cỏ dạiCon vi trùng cùng sâu bọ cũng yêu luônCòn ở lại một ngày còn yêu mãiCòn một đêm còn thở dưới trăng saoThì cánh mộng còn tung lên không ngạiNíu trời xanh tay với kiễng chân caoNhưng em hỡi trần gian ôi ta biếtSẽ rồi ra vĩnh biệt với ngươi thôiTa chết lặng bó tay đầu lắcĐài xiêu ôi xuân sắp rụng mất rồiĐêm ứa lệ phồng mi hai mắtBàn tay ta nhỏ như lá cây khôMình hoa rã đầm đìa sương theo mócĐỡ làm sao những cánh tiếp nhau rơiTa gửi lại đây những lời áo nãoNhững lời yêu thương phụng hiến cho emRồi ta gục đầu trên trang giấy hãoEm bảo rằng- Đừng tuyệt vọng nghe khôngCòn trang thơ thắm lại với trời hồng
Nguồn: Bùi Giáng, Mưa nguồn, NXB Hội nhà văn, 1993

Bài thơ: Phụng Hiến

Bài thơ: Bên quán cà phê

Bên quán cà phê

Gửi Thanh Niên xuânCà phê vô tận mưa nguồnThành thân vô lượng vui buồn gọi nhauEm đi ngõ trước vườn sauChào Xuân đâu biết niềm đau mưa nguồnNiềm vui bất tuyệt cứ tuônXuân xanh bát ngát rẩy run phập phồngSát-na hiện tại phiêu bồngNày băng tuyết nở muôn hồng tương laiCà phê nhớ buổi hôm nayChén trà xin hẹn ngày rày năm sauÔng từ vĩnh biệt tiêu taoBuồn vui vô tận chiêm bao chập chờn…
Xuân 95

Bài thơ: Bên quán cà phê

Bài thơ: Anh về Bình Dương

Anh về Bình Dương

Anh về đất rộng Bình DươngTrái cây và lá con đường cỏ xanhMôi người nắng ngọt vây quanhNụ cười Nam Việt yên lành bấy nayEm về đẩy mộng lên vaiChào xuân ngả nón bụi ngày gió ruMừng vui con mắt ngây thơMây nghiêng như lệ pha mờ chiêm baoYêu nhau cảm động dường nào
Anh về đất rộng cúi chào Bình Dương.

Bài thơ: Anh về Bình Dương

Bài thơ: Mắt buồn

Mắt buồn

Dặm khuya ngắt tạnh mù khơi(Nguyễn Du)Bóng mây trời cũ hao mònChiêm bao náo động riêng còn hai tayTấm thân với mảnh hình hàiTấm thân thể với canh dài bão giôngCá khe nước cõng lên đồngRuộng hoang mang khóc đêm mồng một giêngTạ từ tháng chạp quay nghiêngÂm trang sử lịch thu triền miên trôiBỏ trăng gió lại cho đờiBỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoaBỏ người yêu bỏ bóng maBỏ hình hài của tiên nga trên trờiBây giờ riêng đối diện tôiCòn hai con mắt khóc người một con
Nguồn: Bùi Giáng, Mưa nguồn, NXB Hội nhà văn, 1993

Bài thơ: Mắt buồn

Bài thơ: Ai đi tu

Ai đi tu

Trời sầu đất muộn thế ruBan đầu em đã đi tu vội vàngChân trời oán hận tràn lanLỗi từ phương trượng u hàn niềm hoaBây giờ ngó lại người ta
Gẫm rằng thiên hạ ai là đi tu.

Bài thơ: Ai đi tu

Bài thơ: Mai sau em về

Mai sau em về

Em về mấy thế kỷ sauNhìn trăng có thấy nguyên màu ấy khôngTa đi còn gửi đôi giòngLá rơi có dội ở trong sương mù?Những thương nhớ lạnh bao giờĐường thu chia ngả chân trời rộng thênhĐây phồn hoa của thị thànhĐây hồn thuỷ thảo khóc tình ngửa ngangCàn khôn xưa của riêng chàngXưa đài vũ trụ thiếp mang riêng mìnhBây giờ đón bước em xinhSầu đau nhan sắc bất bình ra saoNguồn: Bùi Giáng, Mưa nguồn, NXB Hội nhà văn, 1993

Bài thơ: Mai sau em về

Bùi Giáng được văn giới, không phân biệt không gian thời gian, yêu mến trọng vọng. Ông là một người tự học và học rất trễ, tuy nhiên khả năng tinh thông nhiều ngôn ngữ của ông, kể cả những ngôn ngữ khó như chữ Hán và tiếng Đức, làm kinh ngạc mọi người trong văn giới.

Đăng bởi: Văn Hoàng Trần