10 bài thơ hay nhất trong tập thơ Nhật ký trong tù

Nhật ký trong tù là một tập thơ nổi tiếng của vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh. Tháng 8 năm 1942, Người sang Trung Quốc để tranh thủ sự ủng hộ của anh em bạn bè quốc tế cho Cách mạng Việt Nam. Sau 15 ngày đi bộ, khi vừa tới thị trấn Túc Vinh tỉnh Quảng Tây thì bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vì tình nghi là gián điệp.Từ đó Người bị cầm tù trong gần 30 nhà lao thuộc 13 huyện tỉnh Quảng Tây. Đến tháng 9.1943, Người được thả tự do. 14 tháng trong tù Người đã sáng tác tập thơ Ngục trung nhật ký (Nhật ký trong tù). Tập thơ gồm 133 bài thơ bằng chữ Hán ghi lại chặng đường đấu tranh gian khổ nhưng rất đỗi lạc quan của người tù Hồ Chí Minh. chúng mình xin được liệt kê một số bài thơ tiêu biểu nhất, hay nhất trong tập thơ Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh.

• Nghe tiếng chày giã gạo
• Ngủ không được
• Hoàng hôn
• Buồn bực
• Rụng mất một chiếc răng
• Tự khuyên mình
• Chiều tối
• Trung thu
• Cái cùm
• Người bạn tù thổi sáo

Nghe tiếng chày giã gạo

Gạo đem vào giã bao đau đớnGạo giã xong rồi trắng tựa bôngSống trên đời người cũng vậyGian nan rèn luyện mới thành côngĐại ý bài thơ: Bài thơ nói về ý chí, sự kiên nhẫn của con người trước mọi hoàn cảnh khó khăn, thử thách của cuộc sống. Lúc gặp những khó khăn, ta sẽ trải qua những ngày tưởng chừng như không thể vươn dậy được, ta sẽ ngã gục và cảm thấy thế giới sụp đổ ngay chính trước mắt. Mọi con đường chẳng thể có lối ra, mọi cánh cửa tưởng chừng như khép lại. Nhưng ta đứng dậy, kiên nhẫn bước tiếp rồi mọi sự khó khăn sẽ được đền đáp xứng đáng, mọi cánh cửa sẽ lại mở ra và ta lại có lối đi riêng cho mình.

Nghe tiếng chày giã gạo

Ngủ không được

Một canh…hai canh…lại ba canhTrằn trọc băn khoăn giấc chẳng lànhCanh bốn, canh năm vừa chợp mắtSao vàng năm cánh mộng hồn bay.Đại ý bài thơ:Bài thơ miêu tả lại cảnh đêm trằn trọc không ngủ của Người. Thời gian cứ trôi dần mà vẫn không thể chợp mắt cho yên giấc. Khi ngủ được, trong giấc mơ Người nhìn thấy sao vàng 5 cánh – một biểu tượng của tự do, của con đường chủ nghĩa xã hội. Nó là biểu tượng cho con đường mà dân tộc ta đang hướng đi theo, đang đấu tranh để giải phóng cho chính mình, cho quê hương cho đất nước

Ngủ không được

Hoàng hôn

Gió sắc tựa gươm mài đá núiRét như dùi nhọn chích cành câyChùa xa chuông giục người nhanh bướcTrẻ dắt trâu về tiếng sáo bayĐại ý bài thơ:
Hồ Chí Minh miêu tả về cảnh hoàng hôn nơi rừng núi heo hút với gió sắc tựa gươm, với cái rét được ví như dùi nhọn chích cành cây. Sự khắc nghiệt ở nơi rừng núi làm nổi bật hơn những ngày tháng gian khổ, đầy khó khăn nguy hiểm mà Người đã phải chịu khi bị giam cầm ở đây. Nhưng hơn hết, Người vẫn chú ý đến tiếng chuông buổi hoàng hôn, vẫn thơ thẩn với tiếng sáo bay và trẻ dắt trâu về. Những cảnh tượng chỉ có trong trí tưởng tượng mà Người đã tự hình dung, nó yên bình, nó gắn với năm tháng tuổi thơ, gắn với tự do.

Hoàng hôn

Buồn bực

Tráng sĩ đua nhau ra mặt trậnHoàn cầu lửa bốc rực trời xanhTrong ngục người nhàn nhàn quá đỗiChí cao mà chẳng đáng đồng chinhĐại ý bài thơ:
Trong bài thơ Buồn bực, Hồ Chí Minh liên tưởng đến các vị tráng sỹ ngày xưa xuất trận với khí thế ngất trời, họ đi bảo vệ quê hương, bảo vệ đất nước. Còn bây giờ, bực tức vì ở trong ngục không có cơ hội xuất trận, bảo vệ quê hương đất nước, không được thỏa chí làm trai.

Buồn bực

Rụng mất một chiếc răng

Cứng rắn như anh khác thói thườngPhải đâu mềm tựa lưỡi không xươngNgọt bùi cay đắng từng chia sẻNay phải xa nhau, kẻ một đườngĐại ý bài thơ:
Chiếc răng cũng trở thành một đề tài để Hồ Chí Minh sáng tác một bài thơ. Bài thơ nói về sự mất mát, chia lý giữa chiếc răng và lưỡi. đã từng chia sẻ cùng nhau những ngọt bùi, cay đắng nhưng nay lại phải giã từ, phải ly biệt đôi đường. Bài thơ làm cho người ta liên tưởng đến những khung cảnh chia ly sầu thương, đầy mất mát và đau đớn

Rụng mất một chiếc răng

Tự khuyên mình

Ví không có cảnh đông tànThì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuânNghĩ mình trong bước gian tuânTai ương rèn luyện tinh thần thêm hăngĐại ý bài thơ: 
Bài thơ như là một lời khuyên, một lời răn dạy dành cho mỗi chúng ta về tinh thần lạc quan, tinh thần rèn luyện để trở thành một người tốt, một người  vượt qua được những khó khăn thử thách. Mọi thứ huy hoàng đều xuất phát từ những khổ đau, đau thương của ngày hôm nay. Nhờ những thất bại, đắng cay mà con người mới trở nên kiên cường và mạnh mẽ hơn bao giờ hết

Tự khuyên mình

Chiều tối

Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủChòm mây nhè nhẹ giữa tầng khôngCô em xóm núi xay ngô tốiXay hết, lò than đã rực hồngĐại ý bài thơ: Bài thơ miêu tả một khung cảnh thiên nhiên có xen lẫn hoạt động của con người vào làm toát lên sự yên bình, nhẹ nhàng  đến lạ. Cánh chim của sự mệt mỏi lúc chiều tà, cánh chim bị đè nặng bởi một ngày làm việc mệt mỏi lại đối lập với sự nhẹ nhàng trôi, lướt băng qua mọi nẻo của tầng mây, Thật mộc mạc và giản dị làm sao! Hoạt động xay ngô tối của cô em xóm núi như là một điểm nhấn cho bức tranh để nó không vì quá yên lặng mà buồn, không vì quá thanh bình mà lặng lẽ. Thêm vào đó, một đốm lửa thôi nhưng nó lại như thắp sáng cả bức tranh với gam màu lạnh và trầm. Bài thơ vẫn toát lên cho thấy một nỗi buồn hiu quạnh, man mác của người con xa xứ, của một tâm hồn mong mỏi tự do và của một vĩ nhân yêu thiên nhiên, thiết tha được hòa mình vào đó

Chiều tối

Trung thu

Trung thu vành vạch mảnh gương thuSáng khắp nhân gian bạc một màuSum họp nhà ai ăn Tết đóChẳng quên trong ngục kẻ ăn sầuTrung thu ta cũng Tết trong tùTrăng gió đêm thu gợn vẻ sầuChẳng được tự do mà thưởng nguyệtLòng theo vời vợi mảnh trăng thuĐại ý bài thơ: Trong bài thơ Trung thu, ta thấy Người đón trung thu trong chốn ngục tù, nơi mà chỉ có giam cầm, đau khổ và sự chờ mong không biết khi nào mới có thể tự do. Bên ngoài, trăng vẫn tròn vành vạnh, nhà nhà vẫn đang đón tết trung thu. Một nỗi buồn, một “kẻ ăn sầu” như chợt lắng lại, bùi ngùi trước cảnh đoàn viên của mọi nhà. Nhưng Người vẫn luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan, vẫn đón Tết tù. Một cái tết trung thu đón bằng sự lạc quan ngay trong tâm hồn nhưng vẫn phảng phất nỗi buồn, phảng phất sự mong ngóng ngày tự do.

Trung thu

Cái cùm

Nghĩ việc trên đời kỳ lạ thậtCùm chân sau trước cũng tranh nhauĐược cùm chân mới yên bề ngủKhông được cùm chân biết ngủ đâuĐại ý bài thơ:
Hơn bao giờ hết, trong bài thơ Cái cùm toát lên một tinh thần lạc quan, một cái nhìn dí dỏm. Bị cùm chân lại là đau đớn, là giam cầm, là khổ nhục nhưng Người lại nói rằng như thế mới có thể yên bề ngủ, mới có chỗ để ngủ. Hoàn cảnh tù đày có thể khiến con người ta bi quan và trở nên trôi dạt, nhưng với Hồ Chí Minh, mọi thứ trở nên thật nhẹ nhàng. VỚi cái nhìn dí dỏm đó, không có nghĩa là bài thơ không toát lên được một quy luật sâu cay ở đời “cùm chân trước sau cũng tranh nhau”, việc cùm chân, việc chịu khổ nhưng vẫn có sự tranh giành, huống chi là cao sang chức quý.

Cái cùm

Người bạn tù thổi sáo

Bỗng nghe trong ngục sáo vi vu,Khúc nhạc tình quê chuyển điệu sầu,Muôn dặm quan hà, khôn xiết nỗiLên lầu, ai đó ngóng trông nhauĐại ý bài thơ:Bài thơ Người bạn tù thổi sáo miêu tả cảnh Bác Hồ đang bị giam cầm nơi đất khách quê người, tại tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc bỗng tình cờ được nghe một người bạn tù thổi sáo. Những khúc nhạc quê hương man mác buồn, gợi nhớ đến quê hương, gợi nhớ đến những ngày thơ ấu, những ngày tháng vô tư lự nơi quê nhà. Khúc nhạc quê hương mà người bạn tù thổi sáo lại được nghe ở khung cảnh trong tù, nỗi nhớ lại dài hơn, da diết hơn đến vô hạn.

Người bạn tù thổi sáo

Tập thơ Nhật ký trong tù của tác giả Hồ Chí Minh – Người đã tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi ách giam cầm của thực dân, đế quốc. Trên đây là những bài thơ được đánh giá là tiêu biểu trong tập thơ bởi những giá trị mà từng bài thơ mang lại. Giá trị nhân văn, tinh thần lạc quan, niềm tin vào ngày giải phóng, niềm tin vào Đảng và con đường chủ nghĩa xã hội. Tập thơ Nhật ký trong tù xứng đáng là một trong những tập thơ có giá trị lịch sử, giá trị văn hóa, và cả những giá trị nhân văn, giá trị nghệ thuật.

Đăng bởi: Thúy Hà