Gạch men Azulejos trên nhiều công trình có hình vẽ miêu tả các câu chuyện, là một phần không thể thiếu của văn hóa Bồ Đào Nha trong 5 thế kỷ qua.

Những viên gạch men Azulejos xuất hiện khắp nơi ở Bồ Đào Nha như nhà thờ, nhà dân, ghế đá công cộng, vòi phun nước… Nhiều vật dụng hàng ngày lấy cảm hứng từ những viên gạch men vẽ hình nghệ thuật như đồ trang sức, tấm lót ly. Du khách có thể mua nhiều đồ lưu niệm lấy cảm hứng từ Azulejos trên khắp đất nước Bồ Đào Nha.

Tại những nơi công cộng, Azulejos thường có hình vẽ miêu tả các câu chuyện lịch sử. Hàng gạch xanh trắng chạy dọc quanh tu viện Madre de Deus ở Lisbon kể những câu chuyện dài về nhà tiên tri Moses, cuộc đời thánh Clara, các công trình của thánh Francis Assisi.

Các Azulejos ở đây không chỉ đẹp mà còn thể hiện nét độc đáo riêng của Bồ Đào Nha. Năm 1971, tu viện trở thành trung tâm của bảo tàng Museu Nacional do Azulejo, nơi bảo tồn những viên Azulejos nghệ thuật đến từ khắp đất nước.

Azulejos trở thành món quà lưu niệm độc đáo.

Azulejos xuất hiện ở Bồ Đào Nha từ thế kỷ 15, khi một phần bán đảo Iberia còn chịu sự cai trị của người Ma-rốc. Nhiều người cho rằng cái tên Azulejos có nguồn gốc từ azul (trong tiếng Bồ Đào Nha nghĩa là “màu xanh”) và az-zulayj nghĩa là gạch sáng bóng.

Theo giám đốc bào tàng Maria Antónia Pinto de Matos, nhiều nước có gạch nghệ thuật nhưng thường dùng chúng như những tấm thảm trang trí. Còn ở Bồ Đào Nha, chúng trở thành một phần của tòa nhà. Những viên gạch là vật liệu xây dựng đồng thời là đồ trang trí.

Những câu chuyện trên bức tường lát Azulejos ở Bồ Đào Nha.

Không phải tất cả tòa nhà xây bằng gạch Azulejos ở Lisbon đều là những công trình cổ. Trên thực tế, đầu thế kỷ 20, nghệ thuật Azulejos không còn được ưa chuộng.

“Các tầng lớp văn hóa xem thường loại gạch này và nghĩ chúng chỉ dành cho người nghèo”, Nuno Pereira, người phụ trách đối ngoại của hệ thống tàu điện Lisbon nói.

Sự trở lại của Azulejos bắt đầu vào năm 1950 khi những nhà thiết kế ga tàu điện đầu tiên quyết định ứng dụng Azulejos vào thi công để công trình trở nên thân thiện hơn. Ga Praque và Restauradores là hai ví dụ điển hình trong 7 ga đầu tiên ứng dụng Azulejos vào kiến trúc công cộng.