Geisha – bí ẩn Nhật Bản

Ai cũng biết Geisha là nghệ nhân trong giải trí truyền thông của Nhật Bản,  là một trong những nét bí ẩn rất Nhật Bản.
Rất nhiều nước có những hình ảnh văn hóa và du lịch tương đồng với Nhật Bản như: hoa anh đào, hoa cúc, lá đỏ, rượu sake, zen, trà đạo, kiếm pháp, võ thuật, …Nhưng Geisha thì rất đặc biệt, rất riêng, với những triết lý đậm chất Nhật bản, mà du khách không dễ gì cảm nhận được.

Ừ thì đã qua Nhật nhiều lần, đã sống ở Nhật lâu năm, nhưng không phải ai cũng hiểu được giá trị Geisha. Ai đó sang du lịch, khoe một tấm hình chụp với  geisha, nhưng bạn có chắc đó là geisha, hay chỉ là maiko, thậm chí chỉ là một vị khách nào đó thuê một bộ đồ và trang điểm chỉ để …chụp hình. Giá trị của một Geisha không chỉ ở ngoại hình.

Geisha, Geiko và Maiko
Hãy bắt đầu tìm hiểu bằng các khái niệm.

• Geisha (藝 [芸] 者) – dịch là ghệ giả, (nghĩa đen là “con người của nghệ thuật”) là nghệ sĩ vừa có khả năng ca múa nhạc lại vừa có khả năng trò chuyện, đây là một nghệ thuật giải trí truyền thống của Nhật Bản.
• Geiko (芸 子) chủ yếu được sử dụng để chỉ geisha đến từ phía tây Nhật Bản, trong đó có Tokyo. Mặc dù, geisha trước đây chỉ là tên gọi dành riêng cho những người từ  phía Nam , nhưng bây giờ đã trở thành một thuật ngữ chung cho tất cả các geisha.
• Maiko (舞 妓) được dịch theo nghĩa đen là “cô gái nhảy múa”, là những người đang học nghề để trở thành geiko. Họ trải qua khoảng 5 năm đào tạo trong nhiều môn nghệ thuật khác nhau, trước khi tốt nghiệp để trở thành một geiko chính thức.

Có thể phân biệt Geiko với Maiko qua những biểu hiện bề ngoài như sau.

Geisha thường đội một bộ tóc giả đơn giản hơn là sử dụng tóc tự nhiên của họ	Kiểu tóc của maiko lại được sắp xếp tỉ mỉ với những thay đổi trong các giai đoạn mà họ đang được đào tạo
Geisha thường trang trí đơn giản với lược trên mái tóc	Maikos sử dụng nhiều vật trang trí cho mái tóc công phu

Có nhiều điều về nghệ thuật Geisha luôn được người Nhật giữ kín hết mức có thể, và đang mở ra dần những điều thú vị cho thế giới.

Những Geisha đầu tiên là Đàn Ông.

Haiz…Không có một lý giải tận cùng nào vì sao, nhưng lịch sử ghi nhận những Geisha thế hệ đầu tiên của Nhật Bản là ….đàn ông. Geisha nam được biết đến với tên gọi Honko và sẽ nhảy múa mua vui cho khách khứa ở các quán rượu, nhà hàng và phòng trà.
Ngày nay, hầu hết Geisha là nữ giới. Eitaro được ghi nhận là geisha nam duy nhất tại Nhật Bản trình diễn với tư cách 1 vũ công nữ. Anh nối nghiệp Geisha của mẹ sau khi bà qua đời, và sau đó trở nên nổi tiếng có lẽ một phần nhờ tài nghệ, và một phần nhờ …anh là “trai geisha”.Geisha không phải là kỹ nữ (bán dâm)
Bản dịch (trong đó có tiếng Việt), cũng như những hiểu biết chưa đầy đủ gây nên hiểu nhầm về nghề geisha, coi đây là một hình thức *** trá hình. Geisha là nghệ thuật tinh thần giải trí lành mành, triết lý cao, chứ không phải là mua vui thể xác, tức “mãi nghệ, không mãi dâm“. Đúng geisha phục vụ khách hàng bằng cả việc tán tỉnh và gợi tình, nhưng không bao giờ có quan hệ tình dục với khách hàng. Sự hiểu nhầm này không chỉ đến từ bên ngoài Nhật Bản, mà trong lịch sử Nhật bản cũng được ghi nhận năm 1872 sau Duy Tân Minh Trị, chính phủ mới thông qua đạo luật “giải phóng ***” đã dùng những từ ngữ gây tranh cái, dẫn đến một số quan chức cho rằng gái *** và geisha cùng trên một “chiến tuyến” buôn bán tình dục. Về sau, đã được cải biến, và thừa nhận rằng Geisha là một nghệ thuật giải trí tinh túy, không liên quan gì đến ***.
Các Geisha cũng không được có mối quan hệ yêu đương chính thức khi là một Geisha. Nếu họ muốn kết hôn, điều đó đồng nghĩa với việc họ sẽ phải bỏ nghề.

Geisha và bí mật nghề
Geisha là nghệ thuật được truyền thụ và giữ kín có chủ đích. Trong quá trình đào tạo một Geisha thường ẩn danh nhất có thể. Có lẽ đó cũng là một sức hút kỳ bí của một Geisha.

Khi học nghề, một Maiko sẽ được một chị gái Geisha hướng dẫn, đưa đến những buổi tiếp khách để học cách giao tiếp, cách phục vụ. Sau đó, Maiko sẽ được học tất cả các kiến thức từ người “chị” và gắn với những nguyên tắc, “bí kíp” của chị, bao gồm cả cách phục vụ trà, cách chơi đàn, điệu múa,… Maiko cũng thường được chị đặt cho một nghệ danh để hành nghề về sau. Ngày nay, dù có phần công nghiệp hóa trong ngành giải trí này, nhưng các nghệ nhân vẫn được đào tạo cơ bản theo kiểu truyền thụ bí mật nghệ.

Vì sao Geisha trang điểm mặt trắng? Tât nhiên lý do đầu tiên là bởi 3 màu trắng-đỏ-đen là những màu chủ đạo trong thẩm mỹ của người Nhật.
Không có một lý giải chính thức nào cho việc trang điểm khuôn mặc trắng bệt như vậy của Geisha. Có giả thiết cho rằng, bởi vì công việc giải trí của Geisha là về đêm, cho nên khuôn mặt trắng, môi đỏ như vậy để tôn lên vẻ đẹp, rõ nét, rực rỡ hơn. Cũng có một cách lý giải khác là cách trang điểm như vậy là để hài hòa với nét rất riêng của các cô gái Nhật với mắt một mí, môi mỏng, mũi nhỏ.

Ai là khách hàng của Geisha? Giá thuê một Geisha là bao nhiêu? Dịch vụ Geisha là dịch vụ cao cấp, tất nhiên rất đắt. Ngày nay họ thường được mời đến các cuộc họp, các buổi hội nghị, thương lượng, các cuộc vui thể hiện sự giàu có hay văn hóa. Geisha luôn tạo cho khách hàng sự kính trọng và được chào đón, và vui vẻ. Những geisha biết cách thích ứng với nhu cầu, sở thích và tính cách của mỗi khách hàng. Nhờ đó, mỗi bữa tiệc được biến hóa theo yêu cầu của khách, dĩ nhiên là trong giới hạn nghề nghiệp cho phép.
Làm thế nào để có thể liên lạc được với một geisha ? Không phải ai cũng có thể tiếp xúc được với một geisha. Thứ nhất là vấn đề tài chính. Nguyên tắc là không bao giờ tiết lộ “giá” của một geisha, nhưng những thông tin được làn truyền thì một ca (2 tiếng) với Geisha, khách hàng phải trả khoản $800 đô, chưa bao gồm tiền thuê phòng, tiền ăn. Lý do thứ hai quan trọng hơn, là khách hàng phải tôn trọng một số nghi lễ thể hiện đẳng cấp, văn hóa. Khách hàng không thể tự động tới một phòng trà và yêu cầu một geisha. Họ phải được một người khách quen của phòng trà đó giới thiệu và bảo lãnh khách hàng mới để đảm bảo được tôn trọng (bao gồm cả những ứng xử tình dục), và được tin tường (trả thù lao). Khách hàng cũng không phải yêu cầu thanh toán ngay sau buổi tiệc mà hóa đơn sẽ được gửi vào cuối tháng. Đối với những khách quen, họ thường lui tới một phòng trà duy nhất và chỉ gặp một geisha “ruột”. Những khách hàng đi tìm kiếm nhiều Geisha khách nhau sẽ bị coi là không “đẳng cấp”.

Gặp một Geisha gần như là không thể với một du khách Việt Nam, phải không quý vị? Nhưng muốn được trải nghiệm, quý vị cũng có thể bỏ ra khoảng $100 tới các Studio có nhiều ở Kyoto để được trang điểm như một Maiko và chụp ảnh, xem khuôn mặt “trắng bệch” của mình có ra dáng một Geisha ko nhé.

Đăng bởi: Thư Võ Minh