[Review] Độc đáo Bình An Đường – nơi khám bệnh cho thái giám và cung nữ triều Nguyễn

Lật lại lịch sử thời Nguyễn, Bình An Đường chỉ là một di tích có giá trị kiến ​​trúc khiêm tốn, so với những cung điện, lăng tẩm hoành tráng… Tuy nhiên, nó vẫn có giá trị nhất định. đến các nhà nghiên cứu y học cổ truyền triều Nguyễn. Điểm độc đáo của Bình An Đường là một “hoàng viện” đặc biệt, chỉ dành cho hoạn quan, cung đình và cung nữ triều Nguyễn.

An Dương đẹp như một ngôi nhà vườn kiểu Huế

Căn cứ vào “Lịch triều hiến chương loại chí”, người dân ngày nay biết rằng Bình An Đường được xây dựng vào năm 1823, theo ý chỉ của vua Minh Mạng. Vị vua này có số lượng vợ và con rất lớn, vì vậy đòi hỏi một số lượng thái giám và cung nữ không ít để phục vụ nhu cầu hàng ngày. Để chữa bệnh cho hàng nghìn người khi ốm đau, bệnh tật… Minh Mạng đã cho xây dựng viện dưỡng lão riêng, khám và chữa bệnh, dưới sự giám sát của Thái Y Viện.

Để thuận tiện cho việc đi lại chữa bệnh và điều dưỡng cho những người phục vụ trong cung đình, Bình An Đường được xây dựng bên cạnh cửa sau của kinh thành Huế (nay là đường Đặng Thái Thân, thành phố Huế). Bình An Đường được chia thành hai bộ phận: phòng khám, phát thuốc, châm cứu… để chữa bệnh. Còn viện dưỡng lão dành cho những bệnh nhân già yếu không đi lại được. Phía bắc Bình An Đường có một Cung riêng của Tổng quản – nơi xưa kia các hoạn quan ở và chờ khám chữa bệnh (tục lệ tách hoạn quan với cung nữ).

Do công năng nên trong khuôn viên Bình An Đường chỉ trồng hoa và cây thuốc để tiện chữa bệnh. Bác sĩ đến làm việc ở Bình An Đường do Thái Y Viện chỉ định. Hầu hết họ đều là những thầy thuốc giỏi, có đức. Tất cả các loại thuốc điều trị đều lấy từ trinh nữ hoàng cung, người bệnh không phải trả tiền.

Giờ đây, trong danh sách những điểm du lịch thú vị của cố đô Huế, du khách có thể ghé thăm Bình An Đường sau khi được trùng tu nguyên mẫu. Nhìn từ bên ngoài, Bình An Đường như một ngôi nhà vườn Huế thu nhỏ. Tọa lạc tại khu đất mặt tiền thuộc phường Thuận Thành – TP Huế (góc đường Đoàn Thị Điểm – Đặng Thái Thân). Hai ngôi nhà chính được xây dựng theo phong cách cận hiện đại, một phần ảnh hưởng từ kiến ​​trúc Pháp, nhưng vẫn trung thành với kiến ​​trúc truyền thống “địa phương”.

Tái hiện cảnh các lương y làm việc tại Bình An Đường

Hệ thống mái thấp, lợp ngói thường. Cột nhà, cửa ra vào, cửa sổ … làm bằng gỗ, nay xuống nước đen bóng. Đế và chân cột được chôn bằng cột đá thời Thanh. Vào trong mát vì có nhiều cửa. Các cửa sổ hình vuông đều có chấn song bằng gỗ, cửa ra vào được ghép bằng nhiều tấm gỗ lát mỏng, nằm nghiêng, để thông gió (ở Huế gọi là “lá sách”). Riêng hệ thống cửa lớn nhìn về hướng Hoàng thành là những ô cửa “khoa học”, có thể tháo lắp thông thoáng dễ dàng. Ngoài ra, tường xây bằng gạch rất dày nên mùa hè mát, mùa đông ấm.

Trên tường trang trí hình ảnh hậu cung, thái giám thời Nguyễn. Đáng chú ý là 6 bức sơn mài mô tả các phương pháp y học cổ truyền, phỏng theo tài liệu trong sách “Kỹ thuật của người An Nam” (XB năm 1909). Trên các bức tranh có khắc những chữ tượng hình nhỏ li ti nêu cách chữa các bệnh cơ bản được lưu truyền trong dân gian như: Đánh gió, đốt lá sơn, xông lá… và có câu thần chú “trừ tà chữa bệnh, trấn trạch bình an”. Tất cả đều mờ ảo, dưới ánh đèn lồng lung linh huyền ảo với những chiếc đèn lồng in họa tiết trên các đỉnh núi Huế.

Sau nhiều thập kỷ bị lãng quên, Bình An Đường giờ đây là một di tích lịch sử thú vị mở cửa hàng ngày. Tại đây, du khách có thể uống trà và cà phê trong hương thơm ngát của hoa và cây thuốc.

Theo Vu Hao

Đăng bởi: Lại Tiến Dũng