[Review] Lăng Thiệu Trị (Xương lăng)

Vừa lên ngôi, vua Tự Đức đã sai các thầy địa lý trong triều đi tìm đất xây lăng. Quá trình xây dựng Xương Lăng diễn ra nhanh chóng và khẩn trương, chỉ sau 3 tháng thi công, các công trình chính đã hoàn thành. Ngày 14/6/1848, vua Tự Đức đến Xương Lăng kiểm tra lần cuối. Mười ngày sau, thi hài Thiệu Trị được an táng trong lăng, sau tám tháng ở điện Long An trong phủ Bảo Định. Vua Tự Đức đã viết văn bia dài hơn 2.500 chữ, khắc trên bia “Thánh Đức Công”, dựng ngày 19/11/1848 để ca ngợi công đức của vua cha. Như vậy, tính từ ngày khởi công (11-2-1848) đến ngày hoàn thành, lăng Thiệu Trị được khởi công xây dựng chưa đầy 10 tháng.

Lăng Thiệu Trị cổ kính

Tổng thể kiến ​​trúc lăng Thiệu Trị là sự kết hợp, chọn lọc từ mô hình kiến ​​trúc của lăng Gia Long và Minh Mạng. Lăng giống với lăng Thiên Thọ (lăng Gia Long) ở chỗ không có lăng và nằm biệt lập, song song với nhau. Lăng cũng giống như lăng Hiếu (lăng Minh Mạng) ở chỗ: mộ có xây đại đạo (đường hầm đưa quan tài vào mộ) Bửu thành hình tròn với hồ Ngung Thủy, xung quanh Bửu Thành có hình bán nguyệt. , các cầu đá, nghi lễ, đồng… Lăng gồm hai khu: lăng và tẩm. Lăng ở phía hữu, phía trước là hồ Nhuận Trạch nối với hồ Diên. Phía sau hồ Nhuận Trạch là lễ đồng dẫn vào Bái Đính rộng lớn. Hai dãy tượng đá ở hai bên tả và hữu của sân đình là đặc trưng của nửa đầu thế kỷ XIX, ở Huế. Tiếp đến là Bi Đình và lầu Đức Hinh nằm trên ngọn đồi cong như mai rùa. Hồ Ngưng Thủy như trăng non trước Bửu Thành. Bên kia hồ có 3 cây cầu: Chánh Trung (giữa), Đông Hoa (phải), Tây Đình (trái) dẫn lên tam cấp vào Bửu Thành – nơi chưa đặt thi hài của vua. Bên phải lăng là vệ Hiển Quang – nơi an nghỉ của vua tưởng ở cõi âm.

Vua Thiệu Trị

Khu điện thờ được xây dựng biệt lập, cách lầu Đức Hinh 100m về phía trái. Qua khỏi Ngũ Hành Sơn, ba bậc tam cấp dẫn vào khu vực điện Biểu Đức – nơi thờ vua và bà Từ Dũ. Trong chính điện, trên các bức bình phong và cửa Hồng Trạch có trên 450 tấm bia khắc các bài thơ có giá trị văn học và giáo dục. Các công trình phụ thuộc như Tả, Hữu Phối điện (trước), Tả, Hữu tùng viện (sau) quy tụ xung quanh điện Biểu Đức, càng làm tăng thêm vẻ trang nghiêm cho chính điện.

Lăng vua Thiệu Trị

Lăng Thiệu Trị tựa lưng vào chân núi Thuận Đạo, gần trước lăng là một bãi đất bằng phẳng với cây cối xanh tươi và những cánh đồng bát ngát trải dài từ bờ sông Hương đến tận cầu Lim. Vua Thiệu Trị nằm đó, ngủ yên trong cảnh thanh bình của thôn quê và sự sum vầy của bà con. Chếch sang bên phải phía trước lăng là lăng Hiếu Đông thân mẫu của vua (bà Hồ Thị Hoa). Phía sau, bên trái là lăng Xương Thọ của bà Từ Dũ (vợ vua). Cách đó không xa là lăng “tảo yêu”, nơi có nhiều mộ con vua Thiệu Trị khi còn nhỏ. Tất cả quây quần, sum họp quanh vẻ đẹp giản dị, gần gũi …

Đăng bởi: Mến Vũ