Review Nghề làm vải batik thủ công hàng trăm tuổi

Các nghệ nhân sử dụng sáp ong nóng chảy để vẽ lên vải để tạo ra các hoa văn, trong đó các đường nét tinh xảo nhất chỉ rộng một milimet.

Nghề làm vải batik đã có hàng trăm năm tuổi ở Yogyakarta

Du khách đến làng Giriloyo trong khu vực Yogyakarta bạn sẽ thấy phụ nữ chăm chú vẽ các họa tiết tinh xảo trên tấm vải trắng, bên cạnh một bộ bếp nhỏ với một bát sáp ong nóng chảy. Họ đang làm batik, một loại vải nhuộm sáp nổi tiếng của Indonesia, đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới kể từ năm 2009. Imaroh, 51 tuổi, là một nữ nghệ nhân lâu năm trong làng. làm việc từ năm 10 tuổi. Giống như Imaroh, hầu hết phụ nữ trong làng làm batik gần như cả cuộc đời của họ. Tôi là thế hệ thứ ba để làm batik. Cho đến nay, con gái tôi cũng đang theo đuổi công việc này, ông Im Imohoh nói.

Các công cụ để vẽ như một vòi có tay cầm bằng gỗ ngắn, được gọi là “canting” trong tiếng bản địa. Hầu hết các họa tiết được phác thảo trước trên than hoặc vải chì trước khi đổ sáp. Các họa tiết batik truyền thống đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Rất ít nghệ nhân có thể vẽ trực tiếp bằng sáp mà không cần phác thảo từ trước.

Canting thiết lập để vẽ trên vải. Canting có kích thước khác nhau được đánh số tương ứng. Đường kính vòi tối thiểu từ một mm để tạo ra các nét chi tiết, bên cạnh các vòi lớn hơn để lấp đầy các khoảng trống lớn.

Nữ nghệ sĩ thổi ống khói để loại bỏ tạp chất trên vòi phun. Chất lỏng nóng là hỗn hợp sáp ong trộn với một số chất khác. Các nghệ nhân giữ dung dịch sáp ở mức độ vừa phải để tạo ra kết cấu mong muốn.

Các màu truyền thống cho batik trong khu vực này bao gồm màu be, xanh lá cây, nâu và đen, được làm từ các thành phần tự nhiên như lá, vỏ cây và nhựa cây. Ngày nay, nhiều nơi ở Indonesia sử dụng cả thuốc nhuộm hóa học vì sự tiện lợi và giá rẻ.

Batik được sản xuất ở nhiều vùng của Indonesia với các họa tiết khác nhau. Tuy nhiên, Giriloyo là một trong số ít nơi các nghệ nhân sản xuất hoàn toàn thủ công, với cùng kỹ thuật và kết cấu hàng trăm năm trước. Trên khắp ngôi làng có khoảng 900 nhà sản xuất batik, chiếm gần một phần ba dân số địa phương. Các nghệ nhân ở đây có độ tuổi từ 20 đến 80.

Đàn ông đảm nhận một vài vai trò trong nghề làm batik vì nó đòi hỏi sự kiên nhẫn và sự phù hợp tỉ mỉ cho phụ nữ. Thông thường, họ chỉ thực hiện quá trình nhuộm và tiếp thị sản phẩm. Một miếng vải batik thường trải qua 12 giai đoạn để hoàn thành, với sự kết hợp của 3-4 nghệ nhân. Do quá trình phức tạp và tốn thời gian, batiks thủ công có giá cao hơn vải công nghiệp sản xuất hàng loạt.

Imaroh cũng sở hữu một phòng trưng bày batik. Bà nói rằng vào thế kỷ 17, nhà vua của thành phố Yogyakarta có một quần thể cung điện hoàng gia và quần thể lăng mộ được xây dựng ở Imogiri. Hàng trăm người hầu trong cung điện và gia đình của họ đã chuyển đến đây để bảo vệ khu phức hợp. Vào thời điểm đó, đàn ông phục vụ trong cung điện, trong khi phụ nữ ở nhà làm batik. Cho đến bây giờ, những người phụ nữ ở đây vẫn hạnh phúc khi làm công việc này. Nhờ có batik, tôi có tiền cho con đi học đại học, anh Im Imoh nói. Imikoh batiks có giá từ 250.000 đến 3 triệu rupiah (khoảng 400.000 – 5 triệu đồng) tùy thuộc vào độ phức tạp của mẫu và chất lượng vải. Vải có thể được sử dụng để làm váy, xà rông để mặc trong các sự kiện đặc biệt.

Giriloyo dự định trở thành một làng du lịch vào năm 2010. Martini, 39 tuổi, một trưởng nhóm khác, cho biết khách du lịch trong và ngoài nước đến làng cũng học cách làm batik bên cạnh việc mua sắm. Mỗi năm, có khoảng 2.500 du khách tham gia các lớp học làm batik ở đây, chủ yếu là sinh viên trong khu vực. “Đây là một cách để hồi sinh du lịch làng, cũng như nỗ lực của chúng tôi để bảo tồn batik,” cô nói.

Nơi nổi tiếng nhất để mua batik là chợ Beringharjo, bạn có thể mặc cả để có được giá tốt nhất từ ​​người bán. Ngoài ra, du khách mua batik trong các phòng trưng bày ở làng Giriloyo, với kết cấu không có sẵn trên thị trường. Rara Fitri, một khách du lịch cho biết, chuyến đi tới Giriloyo đã giúp cô mở rộng kiến ​​thức về batik truyền thống. Ngoài việc mua sắm, cô đã chứng kiến ​​và học hỏi một số giai đoạn của quá trình sáng tạo trên vải. “Thật thú vị. Tôi biết lịch sử phát triển của batik đối với ý nghĩa triết học của từng mô típ, cô nói.

Theo Kiều Dương / Vnexpress

Đăng bởi: Saigonner