Rượu Sake – Một nét độc đáo trong văn hóa Nhật Bản

Đối với người dân Nhật Bản, rượu sake là một biểu tượng của đất nước mặt trời mọc, không đơn thuần chỉ là một loại đồ uống trong bữa ăn! Ý nghĩa văn hóa – tôn giáo đặc biệt của rượu sake là ở chỗ nó không chỉ là cầu nối giữa con người với con người mà còn là cầu nối giữa con người với thần linh.

Sake là tên của loại rượu gạo truyền thống của Nhật Bản. Ngày nay, du khách đến Nhật có thể thấy vô vàn chủng loại Sake khác nhau được bày bán la liệt tại các cửa hàng ở Nhật Bản nhưng có lẽ ít ai biết rằng loại rượu này lại có tuổi đời lên tới 2.000 năm trước.

Cách uống rượu sake của các kỹ nữ Gheisha Nhật

Người Nhật Bản nấu Sake lần đầu tiên vào khoảng năm 300 trước Công Nguyên. Ban đầu, người ta xay gạo rồi nấu chín nó trong nước sạch. Công đoạn tiếp theo là ngâm gạo. Kỹ thuật xay xát gạo thuở sơ khai khá độc đáo: Mỗi người trong làng đều phải nhai gạo, kê để nghiền nhỏ nó theo phương pháp thủ công rồi nhổ vào nồi nấu rượu. Quá trình này cũng tạo ra một loại enzyme cần thiết cho quá trình ủ men rượu.

Gạo là loại lương thực chủ yếu của người Nhật, đồng thời gạo cũng là nguyên liệu chính để tạo nên rượu sake. Trong quan niệm của người Nhật Bản, thần của rượu sake chính là thần mùa màng. Vì thế, rượu sake giữ vai trò rất quan trọng trong nhiều lễ hội tôn giáo cũng như trong các sự kiện quan trọng. Nét đặc sắc của rượu sake so với các loại rượu danh tiếng khác trên thế giới bắt nguồn từ vị trí địa lý của Nhật Bản. Qua nhiều thế kỷ, người Nhật vẫn giữ phương pháp làm rượu sake độc đáo của mình như một nét văn hóa riêng không hề bị pha trộn.

Địa phương nổi tiếng nhất về nấu rượu Sake ở Nhật Bản là cả một vùng rộng lớn mang tên Nada, gần thành phố Kobe ngày nay. Rượu Sake lúc đầu là thức uống của những quý tộc, và còn được mệnh danh là “thức uống của thần thánh”. Nó được sử dụng trong những lễ hội Shinto truyền thống, dâng lên bàn thờ thần thánh. Một số nghi lễ cần đến rượu Sake vẫn còn được thực hành cho đến ngày nay.

Năm 1300 là năm chứng kiến sự bùng nổ của rượu Sake, trở thành “quốc hồn, quốc túy” của xứ sở Phù Tang. Đến thế kỷ 20, một số kỹ thuật nấu rượu mới đã được áp dụng và đặc biệt đến Thế chiến thứ 2, người ta đã bắt đầu thêm cồn nguyên chất vào rượu sake.

Kỹ thuật nấu rượu Sake có thể thay đổi nhưng vai trò của nó trong văn hóa Nhật Bản chưa bao giờ thay đổi. Sake luôn có chỗ đứng trong những bữa tiệc, những nghi lễ quan trọng của đất nước hoa anh đào: từ cưới xin cho tới lễ tết…

Sake có thể uống khi nguội, hoặc ấm nóng, tùy theo mùa. Theo truyền thống, nó được chất trong các bình, chai bằng gốm. Chén uống Sake cũng có nhiều loại, thường rất trang trọng. Sakazuki là chén nhỏ và nông, thường được sử dụng phổ biến nhất. Trang trọng hơn nữa là Masu, có hình dạng như chiếc hộp hình vuông.

Ở Nhật Bản có rất nhiều quán rượu là nơi bán rượu sake và các đồ ăn bình dân đi kèm. Các món ăn khác nhau theo từng mùa với các nguyên liệu thích hợp để hương vị rượu sake uống cùng trở nên ngon nhất. Có lẽ không có gì thú vị bằng vào mùa đông được nhâm nhi chén rượu sake nóng cùng với món lẩu nấm thơm ngon.

Nhật Bản vốn nổi tiếng là một dân tộc có mỹ cảm rất cao nên việc sử dụng từng loại bình, từng loại chén đựng sake với kiểu dáng, màu sắc phù hợp với các mục đích khác nhau rất công phu và tỉ mỉ. Vào dịp Oshogatsu (lễ hội Năm mới) hay các dịp ăn mừng, họ dùng chén Sakazuki và bình Choshi với màu đỏ và màu đen bóng. Bình dựng rượu để dâng cúng thần linh là loại bình màu trắng tinh khiết tượng trưng cho sự thiêng liêng. Vì vậy, rượu sake được xem là nét độc đáo và đặc sắc trong văn hoá Nhật Bản.

Người Nhật thường rót rượu sake vào Tsunodaru (thùng có sừng) – thùng màu đỏ có hai quai xách mỗi dịp vui như lễ hội hay lễ Thành niên, lễ đính hôn, lễ khánh thành… Cũng giống như Việt Nam, ở Nhật Bản có phong tục dâng cúng rượu sake lên các vị thần linh rồi sau đó mới dùng để thưởng thức trong bữa ăn. Uống rượu sake được coi như là sự đánh dấu của một cam kết, đánh dấu việc thực hiện một lời hứa nào đó. Ở lễ cưới truyền thống của người Nhật, cô dâu và chú rể sẽ được mời uống “3 hớp, 3 chén” rượu sake trong cùng một chén biểu tượng cho lời hứa chia sẻ ngọt bùi cũng như đắng cay trong cuộc sống.

Đăng bởi: Mạnh Tuấn