Bánh trứng gà non Hồng Kông: Theo chân người lạ mà đi khắp thế gian!

Bánh trứng gà non Hồng Kông - còn được gọi là bubble waffle, bánh quế trứng, bánh quế bọt - là món ăn đường phố giá rẻ dường như có thể tìm thấy ở bất kỳ đâu.

Bánh trứng gà non Hồng Kông giòn bên ngoài, trong khi từng “bong bóng” bên trong lại xốp. Được gọi là “gai daan jai” trong tiếng Quảng Đông, nó là sự kết hợp giữa bánh quy và bánh bông lan.

Kowloon là khu tập trung những người bán bánh trứng gà non Hồng Kông. Những người bán hàng ở đây nhập khẩu thiết bị làm bánh từ Trung Quốc, và Choy Tung Shing là thương hiệu được lựa chọn nhiều nhất. Choy Tung Shing là một trong những thợ rèn lâu đời nhất còn sót lại ở Hồng Kông – nổi tiếng nhất với lò nướng thủ công dùng cho thịt lợn và ngỗng quay Quảng Đông.

Nhưng nếu hỏi họ về văn hóa bánh trứng gà non Hồng Kông, thì dường như ai cũng bị làm khó. Leung Wing Cheung, đời thứ ba của một nhà máy sản xuất đồ dùng nhà bếp có tuổi đời hàng thế kỷ, nói với phóng viên CNN: “Tôi đã tìm khắp nơi nhưng không có gì nói về thiết bị làm bánh trứng gà non Hồng Kông trong các bản phác thảo và ghi chép cũ của cha tôi. Bạn có chắc muốn viết về bánh trứng gà non Hồng Kông không? Tại sao không phải là là xá xíu hay một thứ gì đó đáng chú ý hơn?”

Các cửa hàng bánh trứng gà non Hồng Kông đã mọc lên khắp châu Âu trong những năm gần đây, thu hút một lượng lớn thực khách và nhận được nhiều lượt thích trên Instagram. Chúng cũng đã đến Mỹ. Năm 2018, một cửa hàng bánh trứng gà non Hồng Kông đã được mở trong sự kiện Super Bowl.

Không giống nhiều món ăn Quảng Đông khác như xá xíu hoặc dim sum, bánh trứng gà non Hồng Kông đã biến đổi và thu hút một lượng lớn người hâm mộ, không chỉ trong các khu phố Tàu trên khắp thế giới.

Bánh trứng gà non Hồng Kông ra đời như thế nào?

Bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết rằng, chiếc bánh waffle nhỏ bé đã đan cài một cách tinh tế để trở thành một phần lịch sử và văn hóa Hồng Kông kể từ khi ra đời vào những năm 1950.

Siu Yan Ho, giảng viên văn học ẩm thực và nghiên cứu văn hóa tại Đại học Lĩnh Nam, Hồng Kông, cho biết: “Trong thập kỷ qua, nhu cầu tìm hiểu bản sắc địa phương ở Hồng Kông ngày càng tăng. Mọi người nói nhiều hơn về thực phẩm, không đơn thuần là review xem có ngon hay không, mà là mối quan hệ giữa món ăn ấy với cộng đồng. Nghiên cứu lịch sử thực phẩm có liên quan chặt chẽ đến lịch sử. Bánh trứng gà non thể hiện phong cách sống của người Hồng Kông trong những năm 1950 và minh chứng cho sự chuyển mình của nơi đây trong suốt những năm qua.”

Nhưng tài liệu về món ăn đặc sắc này vẫn không có nhiều. “Một trong những lý do là nó quá phổ biến”, Siu nói.

Theo nghiên cứu của Siu, rất có thể bánh trứng gà non Hồng Kông thực chất chỉ là một cách để tận dụng nguyên liệu thừa. “Bánh trứng gà non Hồng Kông được phát minh sau chiến tranh, khi nền kinh tế đang ảm đạm. Các doanh nghiệp tìm cách tái tạo và tận dụng nguồn lực ít ỏi của họ. Có khả năng một chủ cửa hàng tạp hóa đã phát minh ra nó để tận dụng những quả trứng không bán được. Với bột mì và đường – những nguyên liệu dễ tìm thấy trong các cửa hàng, bánh trứng gà non ra đời.”

Vậy còn hình dạng? Siu cho rằng: “Hình thức độc đáo của nó nhằm làm cho nó trông bổ dưỡng hơn. Tiết kiệm và bổ dưỡng là hai điểm nhấn ở Hồng Kông vào thời điểm đó.”

Khuôn bánh không được đúc để tạo ra món bánh trông như một bọc bong bóng, mà có thể là để bắt chước khay đựng trứng. Thời đó, bánh trứng gà non Hồng Kông được chia thành 30 miếng riêng biệt, với mỗi bong bóng được bán riêng, thay vì một chiếc bánh lớn như bây giờ.

Leung, người sinh ra vào những năm 1950, cho biết: “Mọi người không thể mua hết một chiếc bánh trứng gà non. Vào những năm 70, có nhiều hàng rong trên đường hơn và nhu cầu với khuôn bánh tăng lên. Những người bán hàng rong thường một vài chiếc một lúc vì khuôn rất hay bị tịch thu.”

Gánh hàng rong và nền kinh tế

Người ta nói rằng sự lên xuống của gánh hàng rong ở Hồng Kông phản ánh tình trạng kinh tế ở đây.

Trong những năm 1960 và 1970, Hồng Kông trải qua khủng hoảng kinh tế cùng làn sóng nhập cư mới từ Trung Quốc đại lục. Nhiều người thất nghiệp đã chuyển sang bán hàng rong để kiếm sống.

Những người này bao gồm Lee Sui Yuen. Lee đến Hồng Kông vào những năm 1970 và nhanh chóng làm nghề bán bánh trứng gà non. “Sự cạnh tranh rất khốc liệt, nhưng gai daan jai của tôi rất ngon, thậm chí tôi còn thích ăn chúng. Trong vài năm trước khi nghỉ hưu, tôi chỉ thỉnh thoảng mở cửa kinh doanh. Tin đồn lan truyền nhanh chóng và mọi người đổ xô đến mua gai daan jai của tôi.”

Ông làm bánh trứng gà non Hồng Kông theo cách truyền thống: nướng trên lửa than thay vì bằng chảo điện tử – cách mà hầu hết các cửa hàng làm hiện nay.

Tuy nhiên, đó là một cách kiếm sống khó khăn do quy định về việc bán hàng trên đường phố. Để cải thiện vệ sinh và ngăn nắp, chính phủ đã ngừng cấp giấy phép bán hàng rong mới vào những năm 1970, khiến những người bán hàng mới trở thành bất hợp pháp. Hồng Kông bắt đầu loại bỏ giấy phép cũ vào những năm 1990. “Làm nghề bán hàng rong rất thấp thỏm. Tôi luôn sợ bị đội tuần tra bắt gặp.”

Bây giờ, khi đã nghỉ hưu, mắt Lee sáng lên mỗi khi nói về bánh trứng gà non. Ông vẫn có thể liệt kê tất cả các thành phần và quy trình mà không chút chần chừ. “Để làm ra chiếc bánh ngon, bạn cần nguyên liệu tốt, kỹ thuật tốt và thời tiết tốt. Gai daan jai làm vào mùa đông ở Hồng Kông đặc biệt giòn và ngon vì độ ẩm thấp. Nhưng nếu bạn không làm nóng khuôn đủ trong những ngày lạnh giá, bánh sẽ dính vào chảo và không dễ bong ra. Đó là lý do tại sao bạn luôn phải đặt lòng bàn tay của mình trên bếp để kiểm tra độ nóng.”

Bánh trứng gà non đi từ Hồng Kông đến Ukraine

Bánh trứng gà non Hồng Kông đã trải qua những thay đổi lớn trong hai thập kỷ qua. Sidney Cheung, giáo sư và giám đốc chương trình quản lý văn hóa tại Đại học Chinese University of Hong Kong, cho biết: “Thực phẩm đi theo cộng đồng của một nền văn hóa và điều đó khiến nó mang tính quốc tế. Trong những làn sóng di cư trước đây, chúng tôi thấy dim sum và xá xíu đại diện cho ẩm thực Hồng Kông ở nước ngoài. Giờ đây, đó là cha chaan teng (nhà hàng kết hợp quán trà quán cà phê) và bánh trứng gà non.”

Tuy nhiên, người có ảnh hưởng nhất trong việc tạo ra làn sóng bánh trứng gà non không phải người Hồng Kông di cư, mà là doanh nhân Ukraine Oleg Sabsai.

Sabsai xác nhận: “Tôi là người sáng lập thực sự của Bubble Waffle Network.”

Sau khi thành lập doanh nghiệp bán trà sữa năm 2009, doanh nhân người Ukraine bắt đầu tìm kiếm ý tưởng kinh doanh tiếp theo “không phụ thuộc vào nhập khẩu, được làm bằng các nguyên liệu tự nhiên, nấu trong bếp mở và hấp dẫn thực khách”.

Anh tình cờ “gặp” bánh trứng gà non Hồng Kông và mở cửa hàng Bubble Waffle Network đầu tiên ở Ukraine.

Sabsai cho biết: “Hẳn mọi người sẽ ngạc nhiên, nhưng tôi chưa bao giờ ăn những chiếc bánh này. Tôi đã tìm thấy một video trên YouTube về một người bán hàng rong nướng bánh gai daan jai trên than. Vào năm 2013, không có nhiều nội dung về nó trên mạng.”

Với khoản đầu tư 300 USD dùng để mua hai máy làm bánh và thử nghiệm nhiều công thức, anh bắt đầu bán bánh trứng gà non Hồng Kông trong một trung tâm mua sắm.

“Ngày đầu tiên bán hàng ở địa điểm đông nhất, tôi không bán được cái nào và tinh thần suy sụp. Khách hàng không quan tâm đến sản phẩm của chúng tôi. Nhưng không còn đường lui. Các đối tác nhượng quyền thương mại đã đặt mua đồ nội thất và thiết bị ở Nga và Kazakhstan. Cuối cùng, nguồn cảm hứng đã đến: Tôi biến bánh trứng gà non thành hình nón, cho nhân và kem vào bên trong.”

Đó thực sự là một ý tưởng vàng, điều đã thay đổi toàn bộ cuộc chơi.

“Những bức ảnh về sản phẩm mới đã tạo nên sự bùng nổ lớn trong lịch sử bánh trứng gà non. Đột nhiên, kiểu dáng mới này giúp nó trở thành một trong những món ăn hấp dẫn nhất trên đời.”

Nhưng với nhu cầu ngày càng tăng, anh phải đối mặt với nhiều thách thức hơn từ những người nhượng quyền thương mại phàn nàn về thiết bị nhập khẩu. “Những chiếc máy Trung Quốc không bền với lưu lượng khách hàng cao như vậy, nên chúng tôi mất mạng lưới nhượng quyền thương mại.”

Thế là, Sabsai dành 3 năm qua để phát triển khuôn bánh không chứa Teflon có độ bền cao hơn. “Ước mơ của tôi là được đến Hồng Kông và cuối cùng được thưởng thức món bánh trứng gà non từ những người bán hàng rong đích thực. Tôi chắc chắn là có lý do tại sao nó lại được mọi người yêu quý như vậy. Tôi biết ơn họ vì đã nảy ra ý tưởng về món ăn này vào những năm 50.”

Biến tấu của Sabsai với món bánh trứng gà non Hồng Kông đã gây sự chú ý, khi những người bắt chước xuất hiện trên khắp thế giới.

Giáo sư Cheung tổng kết: “Các kiểu bánh trứng gà non Hồng Kông mới có thể tách ra khỏi hình thái ban đầu nhưng vẫn giữ được ý nghĩa và biểu tượng ban đầu, đó là hương vị của Hồng Kông.”

Phong Sa

Đăng bởi: Nguyệt Hà Le