Chùa Giám có tên chữ là Nghiêm Quang Tự, thuộc xã Cẩm Sơn, Cẩm Giàng, Hải Dương. Đây là ngôi chùa thờ Phật và Đại danh y thiền sư Tuệ Tĩnh, người được suy tôn “Ông Thánh thuốc Nam”.

Chùa Giám – Ngôi chùa thờ “Ông Thánh thuốc Nam” Tuệ Tĩnh

Toàn cảnh chùa Giám. Ảnh: Báo Hải Dương.

Chùa Giám là công trình Phật giáo có từ thời Lý, tiền thân là chùa Nghiêm Quang Tự nằm trên cánh đồng nơi thiền sư Tuệ Tĩnh từng hành nghề bốc thuốc cứu người. Sau hơn 6 thế kỷ tồn tại, ngôi chùa cũ đã xuống cấp và có nguy cơ bị phá hủy. Vì thế đến tháng 4 năm 1970 chùa phải dời đi và dựng lại theo kiến trúc cũ.

Chùa Giám. Ảnh: phatgiao.org.vn.

Ngày nay, trước cổng tam quan chùa Giám có đề 3 chữ Hán “Quán Tự Tại”. Sau tam quan là một sân gạch nhỏ rồi đến hồ nước hình chữ nhật, hai bên có hai hàng cây xanh. Chùa Giám mang phong cách kiến trúc thời Lê Trung Hưng với mặt bằng hình “nội công ngoại quốc”.

Nhà cửu phẩm. Ảnh: Báo Tổ Quốc.

Khu chùa chính có tường vây kín và cửa thông sang nhà Tăng. Tiền đường chùa thấp nhưng khá rộng, gồm 5 gian 2 dĩ, kết nối với hậu cung theo hình chuôi vồ. Các vì chạm hoa lá, các bức cốn và cửa võng chạm quần long cầu kỳ. Bên gian hữu mạc có treo một quả chuông cổ.

Danh y Tuệ Tĩnh. Ảnh: phatgiao.org.vn.

Sau hậu cung là một cột hương bằng đá cổ, rồi đến ngôi nhà phẩm xây trên nền cao, rộng 8m vuông và cao trên 10m, gồm 3 tầng với 12 mái rất đẹp. Bộ khung nhà bằng gỗ, trên lợp ngói vẩy cá, các đầu đao uốn cong, phía dưới có các mảng gỗ được chạm khắc tinh xảo.

Tòa cửu phẩm liên hoa. Ảnh: phatgiao.org.vn.

Bên ngoài chính điện và nhà phẩm là 2 dãy hành lang có 11 gian thờ tượng 18 vị La Hán cùng các tấm bia đá cổ. Hậu đường rộng 7 gian, trong đó đặt các ban thờ thiền sư Tuệ Tĩnh, ban thờ Mẫu và ban thờ sư Tổ. Tại gian bên phải cũng có treo một quả chuông cổ.

Ảnh: phatgiao.org.vn.

Bên phải khu chùa chính có một vườn tháp mộ. Bên trái là sân cây cảnh với các dãy nhà Tăng, nhà khách, nhà thọ trai kề liền nhau. Phần lớn diện tích của khuôn viên chùa Giám được che phủ bởi những tán lá cây xanh mát mẻ, mang lại không gian chùa tĩnh lặng an yên.

Vườn mộ. Ảnh: Báo Giác Ngộ.

Tuy chùa thờ danh y Tuệ Tĩnh là chính nhưng trong chánh điện vẫn có đầy đủ các tượng Phật Thích Ca và các vị Bồ Tát, tượng Phật Đản Sanh, Quan Âm Thị Kính và Thập Điện Diêm Vương. Trong nhà phẩm là tòa tháp cửu phẩm liên hoa bằng gỗ hình lục giác màu cánh sen 9 tầng, mỗi tầng đều có 18 vị Bồ Tát bằng đồng và 54 tầng cánh sen nổi, họa tiết sinh động.

Quan Âm Thị Kính. Ảnh: Báo Giác Ngộ.

18 vị La Hán. Ảnh: Báo Giác Ngộ.

Có tổng cộng 145 pho tượng trên tòa cửu phẩm, duy nhất tượng Phật A Di Đà ngự tầng trên cùng. Tòa cửu phẩm liên hoa nặng 4 tấn, nếu đẩy sẽ xoay vòng tròn, cứ quay 1 vòng tháp thì lời trì tụng được nhân lên thành 3.542.400 lần. Đây là tác phẩm điêu khắc bằng gỗ độc đáo trong kiến trúc Phật giáo. Năm 2016, tòa cửu phẩm liên hoa được công nhận là bảo vật quốc gia.