Chùa Thập Tháp Di Đà, ngôi cổ tự tuyệt đẹp ở thị xã An Nhơn, Bình Định

Vẻ cổ kính rêu phong tuyệt đẹp của một ngôi cổ tự hơn 300 năm tuổi – chùa Thập Tháp Di Đà sẽ là điểm du lịch tâm linh thu hút du khách khi đến với miền đất võ Bình Định.

Chùa Thập Tháp Di Đà (còn gọi là chùa Thập Tháp) nằm ở phường Nhơn Thành, thuộc thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 30 km về phía Bắc. Chùa tọa lạc trên một ngọn đồi mang tên Long Bích ở phía Bắc thành Đồ Bàn của người Chăm xưa. Tên gọi “Thập Tháp” bắt nguồn từ việc trên khu đồi này từng có mười ngôi tháp Chăm, sau đã bị sụp đổ và mất dần dấu tích.

Chùa Thập Tháp được xây dựng từ năm 1683, khi thiền sư Nguyên Thiều – một nhà tu hành người gốc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc – đã dùng gạch đá của 10 ngôi tháp đổ để dựng chùa. Sách Đại Nam Nhất Thống Chí ghi chép về chùa Thập Tháp rằng: “Sau chùa có 10 tòa tháp Chàm, nhân đó thành tên, nay mười tháp đã đổ nát. Chùa do Hòa thượng Hoán Bích (thường gọi Nguyên Thiều Siêu Bạch) dựng nên dưới thời Thái tôn Hoàng đế triều Nguyễn nước ta“.

Qua nhiều thăng trầm của lịch sử và sự bào mòn của thời gian, chùa Thập Tháp Di Đà đã trải qua nhiều lần tu bổ, và diện mạo hiện tại được định hình từ đầu thế kỷ XX. Tuy trải qua nhiều lần trùng tu, giữa cái cũ và cái mới đan xen, kiến trúc tổng thể của chùa Thập Tháp vẫn giữ được nhiều nét xưa cổ kính.

Chùa Thập Tháp Di Đà là một trong những ngôi tổ đình danh tiếng vào bậc nhất ở miền Trung. Chùa có Sắc Tứ Thập Tháp Di Đà Tự do quốc chúa Nguyễn Phúc Chu ban trong thời kỳ trị vì 1691-1725. Chùa Thập Tháp cũng đã được Bộ Văn Hóa công nhận xếp hạng Di tích cấp quốc gia vào năm 1990 về Kiến trúc nghệ thuật thế kỷ XIX.

Một điều đặc biệt gây tò mò ở nhiều du khách khi đến với chùa Thập Tháp Di Đà chính là Hòn Đá Chém bên trong chùa. Tương truyền, “Hòn Đá Chém làm bậc cấp phương trượng, do nhà Nguyễn kê đầu chém giết nghĩa quân Tây Sơn, xưa kia nằm trong khu vực thành Hoàng Đế, gần lăng Võ Tánh và tháp Cánh Tiên“. “Hòn Đá Chém rất thiêng, những đêm tối trời đầu lâu từ đó lăn ra khắp xóm làng than vãn, dân chúng kinh hãi báo với Quốc sư Phước Huệ (1869-1945, trụ trì chùa Thập Tháp). Hòa thượng truyền đem về cửa thiền, từ đó các vong hồn được khuây khỏa dần“.

Nếu đi theo hướng từ Quảng Ngãi vào Quy Nhơn theo quốc lộ 1A, đến cổng chào thị xã An Nhơn (tỉnh Bình Định), bạn rẽ hướng bên phải đi vào phường Đập Đá

Kề cổng chào ở trên là cầu Vạn Thuận 1, bạn đi qua cầu thì rẽ phải liền, sẽ thấy chùa Thập Tháp Di Đà nằm bên tay phải

Chùa nằm giữa cảnh đồng ruộng xanh mướt

Bảng đề Di tích kiến trúc nghệ thuật trước chùa

Một hồ sen súng lớn ở phía trước cổng chùa Thập Tháp

Các sư và dân địa phương đang quét dọn rác trước cổng chùa

Kề bên ao sen súng là vài cây hoa ban tím (hoa móng bò) khoe sắc

Khung cảnh xung quanh chùa

Trước cổng chùa

Cổng chùa uy nghi với hai trụ biểu vuông cao, trên đặt hai tượng sư tử ngồi

Tấm bình phong đặt trên bệ chân quỳ, mặt trước đã mất các họa tiết do thời gian, mặt sau đắp nổi long mã phù đồ.

Chánh điện chùa Thập Tháp Di Đà được xây theo theo kiểu nhà rường, gồm ba gian hai chái

Trên mái có hình tượng lưỡng long tranh châu

Chùa Thập Tháp có kiến trúc hình chữ khẩu (口)

Sân trước chánh điện

Không gian đúng chất cổ kính, rêu phong, trầm mặc

Mùa hoa ban tím

Hai cổng trái phải kề bên chánh điện. Trong ảnh là cổng bên trái.

Một gốc cây xù xì trong sân chùa

Chánh điện và cổng bên phải

Mái ngói âm dương xưa cũ

Các công trình cổ xưa khác trong chùa

Đằng sau là các mộ tháp (stupa) đựng tro cốt của các nhà sư đã viên tịch

Khuôn viên chùa rất rộng, có cả khu vườn và tiểu cảnh núi đá đằng sau

Mình đoán là hai ngôi tháp Chăm phục dựng

Đình ngắm cảnh, nghỉ ngơi nhìn ra đồng ruộng

Khuôn viên cỏ cây xanh mướt trong chùa

Cổng cho xe vào chùa (bên phải, kề cổng chính)

*** Bài viết có sử dụng tư liệu được biên tập lại từ nhiều nguồn trên Internet.
*** Hôm mình đi thì chánh điện đóng, mình không tiện hỏi thăm để vào bên trong, cũng không tìm được chỗ có “Hòn Đá Chém” để chụp ảnh.

Đăng bởi: Đỗ Mạnh Cường