Chùa

Chùa Trấn Quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất Việt Nam

Chùa Trấn Quốc ở đâu ?

Chùa Trấn Quốc có vị trí trung tâm và diện tích rộng lớn, mặt tiền nổi bật nên bạn sẽ rất dễ tìm thấy. Chùa nằm trên đường Thanh Niên, ngay sát hồ Tây và hồ Trúc Bạch. Khu vực này nối liền tất cả các quận ở Hà Nội. Bạn có thể xuất phát từ mọi vị trí và di chuyển bằng mọi phương tiện, kể cả xe bus vì nhiều tuyến có điểm dừng là chùa Trấn Quốc. Để đến chùa bạn có thể di chuyển theo hướng dẫn Google Maps bên dưới.

Lịch sử hình thành

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Chùa được xây dựng vào đời vua Lý Nam Đế (năm 541-547) tại thôn An Hoa, huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên (tức là tên cũ làng Yên Phụ), gần bờ sông Hồng với tên gọi “Khai Quốc” (nghĩa là Mở nước). Đến đời vua Lê Thái Tông (năm 1440-1442), nhà vua đổi tên chùa thành An Quốc.

Đến năm 1615, đời Lê Kính Tông, bãi sông bị lở sát vào chùa, nhân dân phường An Hoa (sau này là Yên Phụ) mới dời chùa vào đảo Kim Ngưu (Cá Vàng) ở Hồ Tây, tức là địa điểm hiện nay.

Năm 1624, sau khi đã đắp con đê “cố ngự” – tức là “giữ chắc” sau gọi chệch ra là Cổ Ngư, dân làng An Hoa đã xây dựng thêm thượng điện, nhà thiêu hương, khơi hào xung quanh, mở đường đi lại… Từ lúc này chùa mới có tên là chùa Trấn Quốc – đó là năm Vĩnh Tộ 10 (1628) đời vua Lê Thần Tông.

Cũng có thuyết cho rằng chùa này trước là một hành cung đời Lý, về sau khi Lý Thường Kiệt khải hoàn từ cuộc chiến thắng châu Khâm – châu Liêm về, nhà Lý mới đổi hành cung ấy làm chùa, gọi là chùa Trấn Quốc.

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Năm 1844, vua Thiệu Trị nhà Nguyễn tuần du ra Bắc, đến thăm chùa và đổi tên thành Trấn Bắc, mà nay tại nhà treo chuông trên tấm hoành phi còn hàng chữ Trấn Bắc Tự song tên chùa Trấn Quốc đã quá quen thuộc với người dân Hà Nội nên vẫn tồn tại tới ngày nay.

Ngôi chùa luôn được trùng tu, tôn tạo. Vào năm Dương Hòa thứ V (1639), chùa đã được chúa Trịnh Tráng cho sửa Tam quan, xây hai bên tả hữu với quy mô rộng rãi, đẹp đẽ hơn trước.

Tấm bia Trấn Quốc tự bi ký được dựng năm Dương Hòa thứ V do Trạng nguyên khoa Đinh Sửu, chức Hàn lâm Thị thư Nguyễn Xuân Chinh soạn, là một nguồn sử liệu có cơ sở nhất giúp chúng ta tìm hiểu lịch sử ngôi chùa cùng với cảnh đẹp của nó: “… Đáng quý thay chùa Trấn Quốc! Cảnh đẹp phủ Phụng Thiên, danh lam miền Kinh địa, phường An Hoa, huyện Quảng Đức. Chùa được xếp vào hàng thứ 4 của nước Nam…”.

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Trong văn bia Tái tạo Trấn Quốc tự bi do Tiến sĩ khoa Kỷ Hợi năm Cảnh Hưng thứ 40 (1779) soạn cũng ca ngợi cảnh đẹp ngôi chùa: “Đứng trên cao ngắm cảnh chùa, mây lồng đáy nước, mặt hồ ánh xanh xanh khiến du khách lâng lâng. Tiếng chuông chùa gọi ai tỉnh mộng trần tục…”.

Vào thời Pháp thuộc, Viện Viễn Đông Bác Cổ đã dày công nghiên cứu ngôi chùa cổ kính này và chùa đã từng được xếp hạng là công trình lịch sử số 10 trong toàn xứ Đông Dương (Nghị định 16 tháng 5 năm 1925). Trải qua suốt thời phong kiến với biết bao biến động đã đến với ngôi chùa, nhưng chùa Trấn Quốc vẫn được bảo vệ, tôn tạo và là 1 trong 12 di tích lớn của đất nước.

Kiến Trúc Chùa

Đi qua bao năm tháng thăng trầm của thế sự, chùa Trấn Quốc như một minh chứng hữu hình cho vẻ đẹp tín ngưỡng dân tộc, gìn giữ đầy đủ những nét đặc trưng trong văn hóa Phật giáo Việt Nam. Đặc biệt, như một tòa sen khổng lồ nở rộng giữa hồ nước trong xanh, chùa Trấn Quốc không quá kiêu sa nhưng vẫn khoác trên mình một vẻ đẹp bình yên đầy hấp dẫn.

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Nằm giữa khuôn viên chùa là Tiền đường được xây theo hướng Tây. Hai bên có dãy hành lang nối dài là Thượng điện và nhà Thiêu hương. Sân trước chùa có một cây bồ đề cao, xòe tán rộng tỏa bóng mát. Cây bồ đề này được chiết từ cây mẹ tại Bồ Đề Đạo Tràng, nơi Đức Phật Thích Ca thành đạo cách đây 25 thế kỷ và được đích thân Tổng thống Ấn Độ Rajendra Prasad trong chuyến thăm chính thức Việt Nam năm 1959 đem sang tặng riêng cho chùa Trấn Quốc. Đến nay, từ cây bồ đề này, nhà chùa đã chiết được hơn 300 cây bồ đề đem trồng ở tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước, đặc biệt là quần đảo Trường Sa, các nghĩa trang liệt sỹ cấp quốc gia, các di tích lịch sử…

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam
Một điểm khác biệt của chùa Trấn Quốc so với những ngôi chùa cổ khác ở Hà Nội là vườn tháp cổ độc đáo nằm ở phía sau chùa. Vườn tháp này có nhiều ngôi tháp cổ từ thời Vĩnh Hựu, Cảnh Hưng vào thế kỷ XVIII và tòa Bảo Tháp Lục Độ Đài Sen mới được xây vào năm 1998 tạo nên điểm nhấn riêng biệt chỉ có ở chùa Trấn Quốc. Bảo Tháp Lục Độ Đài Sen cao 15 mét, có 11 tầng, mỗi tầng được bố trí 6 ô cửa, mỗi ô cửa có 1 tượng Phật A Di Đà được làm bằng đá quý. Đỉnh tháp có Cửu Phẩm Liên Hoa làm bằng đá quý màu trắng sáng lấp lánh, tựa như bông sen trắng đang nở tỏa ngát hương thơm.
chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Những lưu ý khi đến chùa Trấn Quốc

  • Chùa là nơi linh thiêng nên khi đến đây bạn không nên ăn mặc những trang phục quá màu mè và gây phản cảm làm mất đi tính trang nghiêm vốn có của chùa.
  • Đến chùa, bạn nên thành tâm cầu bình an và tận hưởng vẻ đẹp an lạc, linh thiêng thay vì mải mê chụp ảnh.
  • Không tùy ý đụng, chạm hay lấy bất cứ đồ vật nào trong chùa khi không được sự cho phép của nhà chùa.
  • Không dẫm đạp lên cây cối, hoa cỏ hay bàn ghế trong chùa. Vứt rác đúng nơi quy định để tránh làm ô nhiễm môi trường.
  • Nên xin phép trước với ban quản lý nhà chùa để được sự đồng ý nếu muốn quay phim, chụp hình.

chùa trấn quốc, hà nội, chùa trấn quốc – ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất việt nam

Đăng bởi: Vương Hưng Nguyễn

YOLO! Khám phá các quận/huyện ở Hà Nội

ALONGWALKER Singapore: The channel to explore experiences of global youth ALONGWALKER Philippines: The channel to explore experiences of global youth ALONGWALKER Indonesia: Saluran untuk mengeksplorasi pengalaman para pemuda global ALONGWALKER Malaysia: Saluran untuk menjelajahi pengalaman global belia ALONGWALKER Japan: 発見・体験、日本旅行に関する記事 ALONGWALKER Thailand: ช่องทางในการสำรวจประสบการณ์ของเยาวชนระดับโลก