Đồng hành và đồng tỏi Lý Sơn

Với mảnh chữ S cong cong chiều dài hơn 3000 km bám biển, nước ta nổi tiếng với những bãi cát dài lượn theo sóng, những ghềnh đá nhấp nhô, những đảo gần xa nước trong vắt. Ai yêu mến biển hẳn biết tới Lý Sơn. Mảnh đất quê hương ta giữa lòng biển đẹp như mộng như mơ. Nào là làn nước biếc, nào là trời cao, nào là rặng dừa nghiêng nghiêng đón gió. Và có cả những đồng hành tỏi nhuốm nắng, nhuốm mưa, nhuốm mồ hôi của người dân lao động.

Màu hoa hành trên đảo Lý Sơn.- Ảnh: Khan G Nguyen

Lý Sơn là một huyện đảo của nước ta thuộc tình Quảng Ngãi. Nơi này được phát hiện ra cách đây độ 400 năm. Ngày Lý Sơn được phát hiện, khung cảnh hoang sơ bao quanh là ré. Ré là một loài cây họ gừng, mọc ở Lý Sơn nhiều đến mức mà người ta gọi huyện đảo này là Cù Lao Ré.

Mảnh đá Lý Sơn với những hoang sơ sinh ra từ núi lửa.- Ảnh: Lý Sơn

Người dân ngày một tới Lý Sơn nhiều hơn. Tới Lý Sơn họ đem theo những loài cây khác. Và hành, tỏi trở thành loài cây thứ hai bám rễ và sóng ở nơi này. Theo cánh sóng, hành tỏi từ đất liền đi ra biển cả nhưng cũng lại từ khơi xa kia, trở về là thứ hành tỏi thơm ngon đặc sản ít nơi đâu sánh bằng. Thương hiệu hành, tỏi Lý Sơn đi xa, khiến nhiều người gọi nơi đây là “vương quốc” của hành tỏi.

Đồng hành Lý Sơn sau bao công chăm bẵm – Ảnh: Louis Nguyen

Hành, tỏi góp phần mang đến sự nổi tiếng cho Lý Sơn nhưng nghề trồng hành, tỏi thì chẳng dễ dàng gì. Câu chuyện của người nông dân với sương, với nắng bao đời nay vẫn thế, thấm đẫm những mồ hôi. Chuyện nhà nông ở đất liền phì nhiêu đã vất, ấy thế mà ở đảo xa kia còn thêm bao nhiêu bộn bề gom lấy.

Hành tỏi và những vất vả của người dân nơi đây – Ảnh: Hanguyen

Cặm cụi bóc từng nhánh tỏi – Ảnh: vietanhhp

Xưa kia, Lý Sơn dược hình thành từ sự phun trào của núi lửa nên diện tích nơi này toàn đá. Xung quanh bốn bề là đá, nó chẳng hề ít đá hơn cao nguyên đá ở đồng bằng, thậm chí nhiều hơn, cằn cỗi hơn. Nên trồng cây ở đây cực lắm. Người dân muốn có cát phải dùng tới máy móc, hút cát từ những rặng san hô rồi đổ vào cánh đồng dưới chân hai ngọn núi lửa đã nguội. Hai ngọn núi này là Giếng Tiền và Thới Lới. Hành, tỏi thường đồng độ nửa năm, từ tháng 9, tháng 10 rồi thu hoạch vào tháng 3 năm kế.

Muốn trồng hành, tỏi phải hút cát từ biển vào, đổ lên những đá dung nham ngày trước. – Ảnh: Khan G Nguyen

Suốt 6 tháng trời đó, người dân đổ biết bao mồ hôi trên khắp cánh đồng. Mênh mang bến bờ Lý Sơn là biển, là nước mặn nhưng hành tỏi kia thì cần tới nước ngọt để sống. Ngày nào cũng như ngày nào, hai lần tưới nước sáng, chiều để trung hòa độ mặn của biển. Việc này đòi hỏi sự chăm chút, cẩn thận bởi nếu lỡ quên một buổi thì cây sẽ nhiễm mặn mà chết. Bao công sức đều xuống sông xuống biển cả.

Muốn hành, tỏi tốt tươi thì ngày nào cũng phải hai lần tưới tắm. – Ảnh:  QuangBaoLe

Bởi vậy mà người nông dân miền Trung nổi tiếng chịu thương, cần mẫn cũng phải lên tiếng rằng: “Nghề trồng hành tỏi ở đây công phu và cũng cực lắm mấy chú à!”. Để có được những luống hành, tỏi thơm ngon thì phải đổi lại bằng nửa năm ròng ngày ngày chăm bỗng dù nắng chang chang đến váng cả đầu, mệt mỏi cũng phải cố làm cho xong kẻo cây chết đi thì uổng lắm, xót xa lắm.

Người nông dân nơi đây tất vật làm đất cho vụ mùa mới – Ảnh: Khan G Nguyen

Nỗi nhọc nhằn san lấp đi mảng đen màu đá, góp về vụ mùa xanh tươi – Ảnh: Khan G Nguyen

Biết được nỗi vất vả của người nông, nên hành tỏi cũng không phụ lòng chăm bẵm. “Vương quốc” hành tỏi giữa biển khơi nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc. Nghề trồng tỏi, trồng hành trở thành nghề truyền thống của địa phương, được quyền lại từ đời này sang đời khác, thế hệ này sang thế hệ khác. Hương nồng của hành, tỏi hòa vào với tấm lòng bám rễ với mảnh đất quê hương bao đời của người dân Lý Sơn suốt hàng thế kỷ.

Hành, tỏi tạo nên những mảng màu Lý Sơn – Ảnh: Khan G Nguyen

Mảnh đồng đầy sức sống – Ảnh:  Khan G Nguyen

Đồng tỏi, đồng hành Lý Sơn cũng chẳng khác nào những ruông bậc thang miền Bắc. Vạt đồi, xếm tầng qua bao nhiêu thế hệ người mới nên quả ngọt ngày hôm nay. Lý Sơn cũng đổi biết bao mồ hôi trong những mặn mòi của biển để cải tạo lớp đất đá dung nham xưa kia. Hành trình của tỏi, hành Lý Sơn là hành trình đi tìm cái đẹp qua bàn tay, khối óc của con người. Đất nước ta đẹp ngày hôm nay là bởi những mảnh vùng miền yêu thương như thế.

Lý Sơn vẫn còn đó vết tích núi lửa năm nào – Ảnh: Khan G Nguyen

Nhưng bàn tay con người đã làm nên những mảng xanh kỳ diệu – Ảnh: VuKhanh

Câu chuyện về hành, tỏi Lý Sơn, câu chuyện về những người dân cần cù yêu lao động, của mảnh đất cằn giữa biển khơi xa. Câu chuyên nhọc nhằn nhưng tự hào góp lại qua mỗi đời. Cái đẹp vẫn thế, sinh ra từ những thứ bình dị và dịu êm nhất.

Iki Oleo – Mytour

Lưu ý: Tất cả bài viết thuộc bản quyền Mytour.vn. Mọi sao chép cần ghi rõ nguồn cùng với liên kết về nội dung tương ứng tại Mytour.vn.

Đăng bởi: Công Nghệ Kỹ Thuật