17 địa điểm lịch sử trong quần thể di tích Điện Biên Phủ

Khu di tích Điện Biên Phủ là quần thể 17 di tích của chiến trường Điện Biên năm xưa. Hãy cùng Blogphuot khám phá những di tích lịch sử Điện Biên nổi tiếng này trong bài viết sau

1. Đồi A1

Đồi A1 nằm ở phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, là cứ điểm quan trọng bậc nhất trong tập đoàn cứ điểm của thực dân Pháp ở Điện Biên Phủ. Đồi A1 nằm dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, bao gồm 2 đỉnh: Tây Bắc cao hơn 490m, Đông Nam cao hơn 493m. A1 là ký hiệu mà quân đội Việt Nam đặt cho quả đồi. Sáng ngày 7/5/1954 quân đội Việt Nam đã chiếm được đồi A1.

Hiện nay, trên đỉnh Tây Bắc của đồi A1 có đài kỷ niệm được xây theo kiểu “Tam sơn”, ở giữa cao, hai bên thấp và đều có hình mái đầu đạo. Phía trước là lư hương, ở giữa là tấm bia, phù hiệu Quốc kỳ, sao vàng nền tròn đỏ, xung quanh là vòng tương hoa.

Bên cạnh đài kỷ niệm là xác một trong hai chiếc xe tăng nặng 18 tấn mà tên Quan Ba Hécvuê đưa từ trung tâm Mường Thanh lên để phản kích quân đội Việt Nam. Một di tích quan trọng nữa là cái hố hình phễu to bằng cái “ao đình” cạn. Đó là dấu tích trận nổ khối bộc phá nghìn cân của quân ta vào đêm ngày 6/5/1954 mà chiến sĩ ta thường gọi “đào hầm để trị hầm”, trị cả hầm, cả lô cốt cố thủ của giặc.

2. Nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên trên đồi A1

Nghĩa trang liệt sỹ A1 được xây dựng năm 1958, nằm cách điểm di tích lịch sử đồi A1 vài trăm mét về phía Nam, nơi đây có 644 ngôi mộ của các anh hùng liệt sĩ. Duy chỉ có bốn ngôi mộ lớn có bia khắc đủ họ tên là của các anh hùng: Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót và Trần Can. Trong nghĩa trang còn có nơi ghi danh các anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh tại chiến trường Điện Biên Phủ.

Nghĩa trang liệt sĩ A1 là một trong 3 nghĩa trang cấp Quốc Gia của tỉnh Điện Biên, Năm 2013, nghĩa trang được tu sửa nâng cấp. Từ khi được xây dựng đến nay, Nghĩa trang luôn được trông nom, chăm sóc, bảo vệ, hương khói quanh năm. Những ngày nghỉ, ngày lễ, tết trong năm du khách có thể đến đây thắp hương cho vong linh các anh hùng liệt sỹ; tham quan, tìm hiểu, truyền thống cách mạng của mảnh đất lịch sử Điện Biên Phủ.

Nhà tưởng niệm Nghĩa trang liệt sỹ A1 được xây dựng theo cấu trúc có hình dáng chữ A với 644 cánh hoa bê tông tượng trưng cho 644 anh linh liệt sỹ

Bạn đang muốn đi du lịch Điện Biên, hãy tham khảo bài viết: Cẩm nang du lịch Điện Biên từ A-Z.

3. Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ

Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ khánh thành vào ngày 7/5/2004 để kỷ niệm sự kiện trận Điện Biên Phủ năm 1954 – là tượng đài bằng đồng lớn nhất Việt Nam hiện nay.

Quần thể tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ gồm 3 anh bộ đội đứng quay lưng vào nhau, nâng một em bé Thái, trên cùng là lá cờ quyết chiến quyết thắng. Tượng có chiều cao 16,6m, chất liệu bằng đồng thau, trong ruột kết cấu bê tông cốt thép, trọng lượng 220 tấn. Bệ tượng cao 3,6m kết cấu bê tông cốt thép, bên ngoài ốp đá mỹ nghệ, gồm 3 tầng hình chữ nhật xếp chéo lên nhau.

Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ được đặt trên đồi D1 nằm ở vị trí trung tâm thành phố Điện Biên Phủ – tỉnh Điện Biên.

4. Đồi C1

Đồi C1 được quân Pháp đặt cho một cái tên thiếu nữ Pháp – Êlian 1, nằm trong dãy đồi liên hoàn phía Đông. C1 cùng với A1, C2, E1, D tạo thành tấm lá chắn bằng thép che chở cho phân khu trung tâm. Xét về địa thế, đồi C1 tuy không có độ cao như đồi E và đồi D, nhưng lại có vai trò quan trọng hơn rất nhiều bởi sự bố phòng liên hoàn cùng với A1.

Di tích đồi C1 hiện nằm ở địa phận phường Mường Thanh – thành phố Điện Biên Phủ

5. Đồi C2

Đồi C2 khá rộng, nối với C1 bằng một yên ngựa. Sườn đồi phía trong thoai thoải, đổ xuống đường 41 (nay là đường 7/5)

Sáng ngày 7/5/1954 sau khi giải phóng xong A1, lợi dụng quân Pháp tại C2 đang hoang mang, tiểu đoàn 215 của trung đoàn 98 đã mở nhiều đợt xung phong chiếm cứ điểm C2. Đúng lúc này, hoả lực của ta ở A1, đã kịp thời chi viện cho C2. Ta chia làm 3 mũi xung phong lên C2, lần lượt đánh chiếm từng mục tiêu. 9h30 phút bộ đội ta làm chủ hoàn toàn đồi C2, toàn bộ quân Pháp ở dãy đồi phía Đông, và 1 số đông các sỹ quan dù tập trung tại đây, cùng với hàng trăm thương binh Pháp bị bắt sống.

Ngày nay cứ điểm C2 không còn được nguyên vẹn như trận đánh năm 1954, xung quanh đã mọc lên một số công trình xã hội và nhà ở của dân. Di tích đồi C2 cùng với các di tích thành phần trong khu Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ đã được cắm mốc, khoanh vùng để tôn vinh chiến thắng vĩ đại của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến thần thánh chống Thực dân Pháp xâm lược.

6. Đồi D1

D1 là cứ điểm ở vị trí cao nhất của dãy đồi phía đông thuộc phân khu trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, do 1 đại đội của tiểu đoàn 9 (Trung đoàn 3 – Algheria) đóng giữ.

17h ngày 30/3/1954 được pháo binh yểm trợ 2 tiểu đoàn 166 và 154 (Trung đoàn 209 – Đại đoàn 312) đã nổ súng tiến công và chiếm lĩnh cứ điểm này.

Sau đó tiểu đoàn 154 được phân công chốt giữ chiến đấu bảo vệ trận địa, góp phần tạo nên thế tấn công của quân ta tiến đánh và trung tâm tập đoàn cứ điểm.

Đồi D1 nằm tại Phường Tân Thanh, Thành phố Điện Biên Phủ, Tỉnh Điện Biên

7. Cứ điểm Hồng Cúm

Cứ điểm Hồng Cúm – Trung tâm đề kháng “Isabelle” là phân khu phía Nam Điện Biên Phủ (cụm cứ điểm này được Pháp đặt tên là Isabelle), gồm ba đồn đóng liền nhau là đồn A ở bờ Bắc sông Nậm Rốm, đồn B và C ở bờ Nam, bên cạnh có một sân bay chạy dài theo đường 4. Hồng Cúm bao bọc tứ bề là ruộng, từ rìa lòng chảo vào là khoảng 3 đến 4 km.

Từ đêm 7/5/1954 đến 10h sáng ngày 8/5, đại đoàn 304 đã tiêu diệt và vây bắt toàn bộ quân dịch ủa cụm cứ điểm này.

8. Cứ điểm Him Lam

Trung tâm đề kháng Him Lam được đặt trên đồi Him Lam, nơi đây đã diễn ra trận đánh đầu tiên, mở màn cho chiến dịch Điện Biên Phủ đi đến thắng lợi hoàn toàn và cũng chính nơi đây anh hùng Phan Đình Giót đã lấy thân mình lấp lỗ châu mai, chặn đứng hỏa lực của địch, tạo cơ hội để đồng đội xung phong tiêu diệt cứ điểm ngày 13/3/1954.

Trải qua hơn 60 năm, điểm di tích Him Lam, một trong những di tích của quần thể di tích chiến trường Điện Biên Phủ – Nơi ghi đậm chiến công của quân và dân ta trong trận mở màn chiến dịch, điểm xuất phát cho thắng lợi cuối cùng tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ đang được bảo vệ, trùng tu tôn tạo. Trung tâm đề kháng Him Lam hiện nằm trên địa bàn phường Him Lam-TP. Điện Biên Phủ, là nơi hấp dẫn du khách tham quan, tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử.

9. Đồi Độc Lập

Đồi Độc Lập, nằm ở phía đông bắc vùng lòng chảo huyện Điện Biên, thuộc xã Thanh Nưa. Trước đây đồi Độc Lập là một cứ điểm quan trọng (mà thực dân Pháp đặt tên là Gabrielle, tên một cô gái đẹp của nước Pháp) thuộc Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của Pháp năm xưa.

Đồi Độc lập có tên là Pú Vằng (Đồi vực) sở dĩ gọi thế là vì có một cánh đồng trũng dưới chân đồi. Giặc Phẻ bắt hết trẻ em trong vùng đem giết, trẻ con ẵm ngửa chúng cho vào cối giã, trẻ lẫm chẫm biết đi hoặc lớn hơn thì chúng ném xuống cánh đồng trũng rồi tháo nước vào cho chết hết. Xương trẻ em trắng xoá cánh đồng từ đấy thành tên Tông Khao (Cánh đồng trắng). Những chuyện này, người Mường Thanh không mấy ai không biết.

Dưới chân đồi cứ điểm Độc Lập không xa là các bản: Mển, Nà Nốm, Tông Khao, Nà Ten… của đồng bào Thái, do ảnh hưởng của chế độ cũ để lại hầu hết đồng bào đói nghèo và mù chữ. Sản xuất lúa một vụ, năng suất thấp, gia súc gia cầm nuôi nhốt dưới sàn nhà, mê tín dị đoan… Hòa bình lập lại, nhân dân các bản quanh cứ điểm Độc Lập nói riêng, vùng lòng chảo Điện Biên nói chung đoàn kết, khôi phục hàn gắn vết thương chiến tranh, thi đua phát triển sản xuất.

Cứ điểm đồi Độc Lập, nơi lưu giữ giá trị lịch sử văn hóa của cuộc kháng chiến vĩ đại, nhắc nhở các thế hệ con cháu mai sau phát huy truyền thống Điện Biên Phủ anh hùng, xây dựng quê hương đất nước đẹp giàu. Nơi đây đã trở thành điểm hẹn du lịch của du khách trong nước và quốc tế.

10. Di tích đường kéo pháo ở Điện Biên Phủ

Di tích đường kéo pháo thuộc xã Nà Nhạn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, nằm dọc theo quốc lộ 279 bên hữu ngạn sông Nậm Rốm theo hướng từ Tuần Giáo đi Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 20 Km. Nơi đây đã ghi dấu sự thay đổi phương châm tác chiến của Bộ chỉ huy mặt trận từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang phương châm “đánh chắc tiến chắc”.

Và đây cũng là địa danh lịch sử in dấu sự hy sinh, khó khăn gian khổ cũng như đoàn kết hiệp đồng trong quá trình chuẩn bị chiến dịch, tinh thần quyết chiến quyết thắng vượt mọi thử thách, gian khổ để giành chiến thắng.

Đây là con đường kéo pháo bằng tay duy nhất và cũng là con đường kéo pháo đầu tiên trong chiến dịch Điện Biên Phủ được khôi phục lại ./.

11. Cầu Mường Thanh

Cầu Mường Thanh quân Pháp gọi là cầu “Prenley”, là cây cầu bắc qua sông Nậm Rốm, ở địa điểm cách ngã ba đường 279 hiện nay khoảng 300 m.

Cầu là một công trình quân sự nằm trong phân khu trung tâm của tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Cầu sắt Mường Thanh là chiếc cầu dã chiến được làm sẵn và vận chuyển từ nước Pháp sang lắp ghép tại Điện Biên. Toàn bộ cây cầu dài 40m, rộng 5m. Hai bên thành cầu là những thanh sắt chống đỡ đơn giản không có trục giữa, sàn cầu lát bằng gỗ, dưới là những thanh dầm bằng sắt được liên kết với nhau rất chắc chắn đảm bảo tải trọng từ 8-15 tấn.

Để bảo vệ cây cầu huyết mạch này quân Pháp bố trí các cứ điểm 507, 508, 509 bên đầu cầu phía Đông, còn đầu cầu phía Tây chúng bố trí một ổ đại liên 4 nòng án ngữ để đề phòng đối phương tấn công vượt qua cầu tiến vào sở chỉ huy trung tâm.

Cầu Mường Thanh là cầu tiến quân lịch sử, là di tích đã được tôn tạo bảo vệ phục vụ khách tham quan du lịch. Trải qua 60 năm, cầu Mường Thanh vẫn được giữ nguyên gốc như khi mới khởi dựng và mãi mãi là cây “cầu tiến quân lịch sử”.

12. Sân bay Mường Thanh

Là di tích thành phần của di tích chiến trường Điện Biên Phủ, được người Pháp xây dựng từ năm 1939 lúc đó nằm trong hệ thống sân bay miền núi hẻo lánh của vùng Tây Bắc Việt Nam, sân bay Mường Thanh hiện nay được biết đến là một trong những đầu cầu giao thông vận tải đường hàng không chính của tỉnh Điện Biên nhiều hơn là một di tích từng gắn liền với chiến thắng Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Trở lại với quá khứ hào hùng của dân tộc, cách đây 60 năm, sân bay Mường Thanh là điểm cốt yếu trong chiến lược của quân đội Pháp nhằm thiết lập một tập đoàn cỡ bự tại Điện Biên Phủ nhằm tiêu diệt quân chủ lực Việt Nam, kết thúc cuộc chiến tranh ở Đông Dương.

Trải qua gần 60 năm,đến nay việc đưa vào sử dụng và khai thác Sân bay Mường Thanh, trở thành Cảng hàng không Điện Biên Phủ đã khiến di tích Sân bay Mường Thanh năm xưa bị thay đổi. Một số cứ điểm tại khu vực sân bay phải đánh mốc dưới lòng đất theo tình tình hình thực tế. Các hiện vật ngoài trời hiện nay cũng không được bảo quản tối ưu, môi trường cảnh quan cũng bị thay đổi, Sân bay Mường Thanh không còn được nguyên trạng.

13. Hầm chỉ huy Đờ Cát

Vào lúc 17h30 ngày 7/5/1954, Tạ Quốc Luật, chỉ huy trưởng đại đội 360, trung đoàn 209, sư đoàn 312 đã bắt sống tướng Đờ Cát tại bàn làm việc.

Hầm chỉ huy của tướng Đờ Cát nằm ở trung tâm lòng chảo Điện Biên Phủ, thuộc cánh đồng Mường Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.

Cấu trúc và cách bố trí, sắp xếp của căn hầm vẫn còn được giữ nguyên. Xung quanh hầm là những hàng rào dây thép gai và những bãi mìn dày đặc, bốn góc là 4 chiếc xe tăng và phía tây là một trận địa pháo bảo vệ. Hầm dài 20m và rộng 8m, chia làm bốn ngăn, là những phòng làm việc và nghỉ ngơi của bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Tại căn hầm này, tướng Đờ Cát đã tiếp đón nhiều quan chức cấp cao của Anh, Pháp, Mỹ và các nhà báo lên thăm Điện Biên Phủ. Đúng 17h30 phút ngày 7/5/1954, đồng chí Tạ Quốc Luật, đại đội trưởng đại đội 360, trung đoàn 209, Đại đoàn 312 đã bắt sống tướng Đờ Cát tại bàn làm việc và phất cao lá cờ “Quyết chiến Quyết thắng” trên nóc hầm Đờ Cát kết thúc chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.

14. Bảo tàng lịch sử Điện Biên Phủ

Bảo tàng Điện Biên Phủ nằm đối diện với nghĩa trang liệt sĩ trên đồi A1, ở trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Bảo tàng Điện Biên Phủ được xây dựng vào năm 1984 nhân dịp kỷ niệm 30 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Vào cuối năm 2003, bảo tàng Điện Biên Phủ đã tiến hành nâng cấp và chỉnh lý lại khu trưng bầy.

Hiện nay Bảo tàng có 2 khu trưng bày:

Ngoại thất: gồm 112 hiện vật, là những loại vũ khí của QĐND VN và QĐ Pháp sử dụng trong chiến dịch ĐBP

Nội thất: Là nơi lưu giữ trưng bày 274 hiện vật và 202 bức ảnh tư liệu được trưng bày theo 4 chủ đề chính:

– Tóm tắt 8 năm kháng chiến chống Pháp của Quân và dân ta (từ tháng 9/1945 đến tháng 9/1953)

– Âm mưu và hành động của thực dân Pháp, những chủ trương của Đảng ta trong chiến cuộc Đông xuân 1953 – 1954.

– Công tác chuẩn bị của quân, dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ và diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ.

– Tác động của chiến thắng Điện Biên Phủ đối với trong nước và quốc tế, một số hình ảnh về thành phố Điện Biên Phủ trong thời kỳ đổi mới.

15. Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng

Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ nằm trong một khu rừng nguyên sinh tại địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ 35 km về phía đông. Đây là nơi làm việc của các đồng chí Võ Nguyên Giáp, Hoàng Văn Thái… Gần với Sở chỉ huy có đài quan sát trên đỉnh núi độ cao trên 1.000m, từ đài quan sát này có thể bao quát hoạt động và diễn biến ở thung lũng Mường Thanh.

Sở chỉ huy gồm:

• Chòi canh gác số 1
• Hầm thông tin liên lạc
• Đài quan sát
  Lán ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp
• Lán ở và làm việc của Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái
• Đường hầm xuyên núi dài 96m nối liền lán của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái
• Hầm của ban cố vấn Trung Quốc
• Nhà hội trường
• Hầm ban chính trị

Ngoài giá trị văn hoá lịch sử, rừng Mường Phăng còn là một trong những khu bảo tồn tự nhiên với nhiều loại động thực vật quý hiếm của tỉnh Điện Biên. Tuy nằm ở vị trí ngoại vi Thành phố Điện Biên Phủ nhưng Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ cũng là một điểm tài nguyên du lịch không thể tách rời trong quần thể di tích Chiến thắng Điện Biên Phủ.

16. Bia tưởng niệm Noong Nhai

Bia tưởng niệm Noong Nhai thuộc địa phận xã Thanh Xương, huyện Điện Biên, nơi xảy ra vụ thảm sát đẫm máu của Thực dân Pháp giết hại 444 đồng bào các dân tộc Điện Biên vào ngày 25 tháng 4 năm 1954 khi mà Chiến dịch Điện Biên Phủ đang diễn ra vô cùng ác liệt. Di tích là nơi khắc sâu tội ác của thực dân Pháp đối với dân tộc ta, bài học lịch sử về nhân cách.

17. Bản Kéo

Đồi bản Kéo nằm ở phía Tây bắc của tập đoàn cứ điểm. Thực dân Pháp đặt tên mới cho bản Kéo là trung tâm đề kháng Annơ Mari. Cứ điểm này nằm cạnh bản Kéo – một bản của đồng bào dân tộc Thái nên được gọi là đồi bản Kéo. Tiếng Thái Kéo là cái “Thung” nhỏ ở chân núi. Ở đây có một bãi rộng gần chân núi (Bộ đội hiện nay thường dùng làm bãi tập), đồi bản Kéo không cao lắm nhưng khá dài, hình vành trăng khuyết, chiều lõm quay về dãy núi phía Bắc. Cùng với đồi Độc Lập, bản Kéo có nhiệm vụ bảo vệ sân bay Mường Thanh, ngăn chặn sự tấn công của quân ta từ hướng Lai Châu vào Điện Biên Phủ

Ngoài những di tích đáng kể trên, ở Điện Biên còn phải nhắc đến di tích Đèo Pha Đin gắn với chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, các di tích gắn với người thiếu niên dân tộc anh hùng Vừ A Dính ở xã Pú Nhung (đều thuộc huyện Tuần Giáo), nhà tù Lai Châu (Thị xã Mường Lay)…

Có thể nhận thấy, hệ thống di tích lịch sử cách mạng của tỉnh Điện Biên là nguồn tài nguyên du lịch nhân văn hết sức có giá trị đối với việc phát triển du lịch trong giai đoạn trước mắt và lâu dài, việc khai thác các di tích cách mạng phát triển du lịch không chỉ phục vụ cho du khách tham quan tìm hiểu mà còn có ý nghĩa giáo dục tinh thần yêu nước, truyến thống cách mạng và phát triển nhân cách cho các thế hệ con cháu Việt Nam.

Đăng bởi: Hà Hoàng