Việt Nam có rất nhiều vườn quốc gia, khu bảo tồn, khu dự trữ thiên nhiên… điều đó giúp đảm bảo giữ gìn những cảnh quan thiên nhiên vốn có, duy trì hệ sinh thái đảm bảo cuộc sống cho con người. Trong đó các khu bảo tồn loài (khu bảo vệ hoang dã) rất được nhà nước và chính quyền địa phương quan tâm.

Chế Tạo là khu bảo tồn loài và sinh cảnh lớn nhất miền Bắc, nơi đây có khung cảnh tự nhiên hoang dã với nhiều loài động vật thực vật trong sách đỏ thế giới. Chính quyền địa phương đã nghiêm cấm mọi hình thức khai thác, sẳn bắn, phá hoại tới môi trường thiên nhiên nơi đây.

Cũng vì đó, Chế Tạo là một địa điểm mơ ước dành cho những người thích khám phá thiên nhiên, trải nghiệm sự sống nơi hoang dã. Là một địa danh đẹp cho các bạn trẻ muốn du lịch Yên Bái.

1 Vị trí địa lý

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Chế Tạo nằm trên địa phận hành chính xã Chế Tạo, Lao Chải, Dế Xu Phình, Púng Luông, Nậm Khắt huyện Mù Cang Chải tỉnh Yên Bái.

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Chế Tạo trải dài từ 21038’36’’ đến 21048’ vĩ độ Bắc, từ 103056’27’’ đến 104010’48’’ kinh tuyến Đông.

Chế Tạo cách thị trấn Mù Cang Chải khoảng 35km về phía Nam. Có tổng diện tích tự nhiên là 20.293 ha.

2. Địa hình

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Chế Tạo nằm về sườn phía Tây dãy núi Hoàng Liên Sơn, dãy núi cao nhất của Việt Nam, nên địa hình thuộc loại hình núi cao. Độ cao cao nhất là đỉnh 2.512m, nơi thấp nhất (400m) là thung lũng Nậm Chai, gianh giới giữa Yên Bái và Sơn La.

Địa hình của khu bảo tồn loài Chế Tạo rất phức tạp, với độ chia cắt sâu và dày tạo ra bởi hệ thống các dãy dông và sông suối trong vùng. Hệ thống dông lớn nhất là cánh cung chạy từ phía Tây bắc qua phía Đông sang phía Tây nam khu bảo tồn luôn có độ cao trên 2.000m với các đỉnh cao 2.512, 1.416, 1.445 và 2.048m tạo ra thung lũng Chế Tạo.

khám phá, chế tạo – khu bảo tồn loài lớn nhất việt nam

Hệ thống núi này giữ vai trò quan trọng không chỉ là nơi còn nhiều rừng nguyên sinh – sinh cảnh tốt nhất cho loài Vượn đen sinh sống, mà còn là đầu nguồn của nhiều sông suối.

Bao gồm:

Nậm Kim, Nâm Mo ở phía Đông Bắc, Bắc và phía Tây;
Nậm Chai ở phía Nam;
Nậm Chiến ở phía Đông Nam.

3. Khí hậu

Hệ thống khe, suối của Mù Cang Chải phân bố khá dày đặc mang lại cho khu bảo tồn thiên nhiên khí hậu mát mẻ, trong lành.

Mặc dù nằm hoàn toàn trong vành đai nhiệt đới gió mùa, nhưng do địa hình chi phối nên khu vực Chế Tạo có chế độ khí hậu á nhiệt đới rõ rệt đã ảnh hưởng mạnh đến hoàn lưu khí quyển, tạo nên sự khác biệt lớn trong phân hóa khí hậu khu vực.

Tại khu bảo tồn loài và sinh cảnh Chế Tạo thường xuất hiện nhiều giông tố, mưa đá, mây mù và sương muối. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự phân bố, cũng như tình hình sinh trưởng, phát triển của động, thực vật nơi đây.

4. Đường vào Chế Tạo

Từ thành phố Yên Bái vượt qua đèo Khau Phạ với chiều dài 27 km. Rồi từ quốc lộ 32 rẽ trái, thêm hơn ba giờ vượt qua các đỉnh Kim Nọi, Háng Gàng, Chế Tạo cao sừng sững.

Không giống như đường vào làng du lịch cộng đồng Ngòi Tu, hay đường vào bản Hốc, khá dễ đi, đường vào Chế Tạo có thể là một thử thách rất lớn với các tay xế, nếu là dân ít đi đường xấu tốt nhất nên nhường tay lái cho người có kinh nhiệm.

Nếu bạn đến Chế Tạo vào khoảng thời gian có nhiều sương mù, nhất thiết phải đi chậm, có đèn vàng và phải bám sát xe đi trước để căn chuẩn đường về huyện Mù Cang Chải.

Đường đi vào khu bảo tồn Chế Tạo rất khó đi, đường nhỏ, xấu, trơn trượt khi trời mưa, vì vậy các bạn cần cân nhắc kỹ khi quyết định sử dụng loại phương tiện nào để di chuyển.

Trên đường vào Khu bảo tồn loài Chế Tạo, bạn sẽ đi qua Bản Lìm Mông nằm bên chân đèo Khau Phạ với những thửa ruộng bậc thang đặc trưng vùng Tây Bắc, bạn có thể chọn nơi đây là điểm nghỉ chân trong quá trình di chuyển của mình.

5. Thảm thực vật và động vật tại Chế Tạo

Tại Chế Tạo có các thảm thực vật sau:

Rừng lùn nguyên sinh trên núi cao gồm tầng cây gỗ ưu thế và tầng thảm tươi .
Rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi cao.
Rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi thấp.
Kiểu rừng thứ sinh trên núi thấp.
Trảng cỏ và cây bụi.

Hệ thực vật Chế Tạo thuộc loại khá giầu về thành phần loài và thành phần họ thực vật cũng rất phong phú.

Số họ có từ 10 loài trở lên chiếm 1 tỷ lệ đáng kể. Ví dụ như Lan, Long não, Nhân sâm, Đỗ Quyên, Dẻ, Chè, Cói…

Trong số 788 loài ghi nhận được có tới 33 loài thuộc diện quý hiếm được ghi vào sách đỏ Việt Nam và danh sách đỏ thể giới.

Hệ động vật tại Chế Tạo:

Khu hệ động vật Chế tạo điển hình cho khu hệ động vật Tây Bắc và có nhiều liên quan đến động vật của dãy Hoàng Liên Sơn – xã Phình Pu Luông.

Do địa hình hiểm trở, môi trường tự nhiên phức tạp nên hệ động vật cũng rất đa dạng và phức tạp.

Trong những cánh rừng ngút ngàn, qua nhiều năm khảo sát, các nhà nghiên cứu đã phát hiện 22 loài bò sát, lưỡng cư; 127 loài chim chia thành các bộ và họ.

Riêng họ khướu có tới 41 loài như:

Khướu vằn,
Khướu đuôi đỏ,
Khướu đất Pigmi,
Khướu lùn đuôi đỏ,
Khướu mào cổ hung,
Khướu mỏ dẹt vàng,…

Kế đến là loài Chim chích với 10 loài như:

Chích cụt đuôi bụng xanh,
Chiền chiện núi họng trắng,
Chích bông đầu vàng,
Chích đớp ruồi màu đen,
Chích mày sám…

Quý hiếm hơn cả là loài Gà Lôi tía và loài niệc cổ hung Aceros Nipalensis, hiện nay chỉ còn thấy ở Mù Cang Chải và vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An). Nơi đây, chỉ còn 28 – 30 cá thể nhưng cũng là quần thể niệc cổ hung lớn nhất Việt Nam.

Các loài thú hết sức phong phú với 53 loài khác nhau như:

Cầy vằn
Nhím đuôi ngắn
Cu li nhỏ
Chó sói
Khỉ mốc
Lợn lòi
Nai
Khỉ mặt đỏ
Sơn dương
Gấu
Ngựa
Báo gấm
Báo lửa
Báo hoa mai
Voọc xám…

Đặc biệt là loài vượn đen tuyền với khoảng hơn 200 cá thể, hiện nay tại Việt Nam mới chỉ xác định ở hai địa điểm là phía Bắc huyện Văn Bàn (Lào Cai) và vùng giáp ranh giữa Mù Cang Chải (Yên Bái) và Mường La (Sơn La). Đây là các loài động vật chỉ còn một số lượng cá thể loài rất hạn chế và đang tiếp tục bị đe dọa tuyệt chủng.

6. Dân tộc

Tại quanh khu bảo tồn loài và thiên nhiên Chế tạo, đa số là người dân tộc Mông sinh sống, chiếm khoảng 90%. Với truyền thống văn hóa dân gian phong phú, đặc sắc luôn gắn bó với thiên nhiên, khao khát vươn tới cái đẹp, cái thiện thể hiện qua các phong tục, lễ hội, các làn điệu dân ca là tiềm năng lớn cho phát triển loại hình du lịch văn hóa.

Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ được một kho tàng truyện cổ về các tục lệ, lịch sử tộc người, văn hóa tộc người thể hiện tinh thần thượng võ của cha ông được truyền từ đời này qua đời khác.

Người dân tộc Mông tại Chế Tạo chia thành 4 nhóm:

Mông Đơ (Mông Trắng);
Mông Đu (Mông Đen);
Mông Lình (Mông Hoa);
Mông Si (Mông Đỏ).

Trên đây là một số thông tin chung về Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Chế Tạo do blogphuot.info tổng hợp, còn chờ gì nữa, hãy xách ba lô lên, đến trải nghiệm tại Chế Tạo, bạn sẽ cảm nhận được sự hùng vĩ, cảnh đẹp của thiên nhiên nơi đây.

Đăng bởi: Lùn Tịt