Quán chiếu là gì? Cảnh giới trí huệ sâu xa trong Phật giáo không phải ai cũng đạt tới

Quán chiếu xét về tính vô thường của vạn vật có công năng trừ diệt si mê. Không chán ghét mọi vật, thay vào đó tiếp xúc và ứng xử với vạn vật bằng tuệ giác, không tham lam, không vướng mắc.

Hiểu đơn giản, quán chiếu là tham thiền xuy xét mà chiếu thấy, cao hơn nữa là đạt đến trí huệ chân thật do bản thân quán tưởng mà chiếu thấy thật tướng.

Theo giáo lý đạo Phật, quán vô thường là một việc làm vô cùng quan trọng. Đầu tiên, nó cho chúng ta biết những gì đang diễn ra hiện tại là vô cùng đẹp đẽ, quý giá; chúng ta phải trân trọng và giữ gìn cho mình và những người xung quanh. Thứ hai, khi thấy tình trạng hiện tại không được như ý muốn, chúng ta cũng không cảm thấy chán nản.

Ảnh minh họa

Sự thật vô thường, thế nên cho ta niềm tin rằng mọi việc đều có thể thay đổi. Nếu chúng ta biết chuyển, tình trạng hôm sau ắt sẽ khác. Ví dụ, với một học sinh ngang ngạnh, chúng ta vẫn tin rằng có thể giáo dục học sinh đó trở thành người tốt. Tuy nhiên, một học sinh ngoan nếu chủ quan mà không chăm sóc thường xuyên, không giữ gìn những đức tính tốt cũng sẽ bị mất đi.

Theo Phật giáo, tu là chuyển nghiệp từ xấu thành tốt, là bài học vô cùng giá trị từ vô thường. Thực tập quán vốn vô thường, nó có thể giúp ta một vài điểm quan trọng, bao gồm:

• Thấy rõ vô thường, giúp chúng ta ý thức được cái gì đang có trong giây phút hiện tại là vô cùng quý giá; nên được trân trọng chăm sóc, vun tưới và nuôi trồng.
• Dù hiện tại không được như ý cũng không chán nản. Tất cả vốn vô thường, nếu biết cách chuyển hóa, ngày mai tình trạng sẽ thay đổi.
• Thấy vô thường của vạn vật, chúng ta mới có thể dứt trừ tham ái, giữ tâm bình thản trước mọi hoàn cảnh đổi thay bất ngờ. Khi có được sự an tịnh trong tâm, chúng ta sẽ không đi tìm những dục lạc tạm bợ; thay vào đó sẽ tìm kiếm hạnh phúc chân thật.
• Quán chiếu về tính vô thường của vạn vật mang đến công năng trừ diệt si mê. Nhờ đó, chúng ta sẽ không chán ghét mọi vật, biết cách tiếp xúc và ứng xử với vạn vật bằng tuệ giác, không tham đắm và vướng mắc.

Mỗi ngày, chúng ta nên dành một chút thời gian để thiền tọa, tĩnh tâm, đối diện với chính mình và nghiên cứu, xem xét nguyên lý duyên khởi trong những sự việc xảy ra hàng ngày. Sau đó, tìm được giờ giấc yên tĩnh, hoặc là ở nhà, ở chùa hay trong công viên để thực hiện điều này.

Theo Cư sĩ Nguyễn Đức Sinh, giáo lý đạo Phật vốn thâm vi diệu, có công năng giúp con người giác ngộ cũng như giải thoát từng phần, đồng thời cứu cánh cuối cùng là giải thoát con người hoàn toàn khỏi khổ đau. Tuy nhiên, giáo lý đạo Phật trên thực tế đòi hỏi con người phải có trí tuệ và không dung nạp sự vô minh. Trong giáo lý, có chỗ đã đưa nhận thức của con người vượt xa những cái tầm thường, thế nên con người (kiến chấp) khó tiếp nhận. Do đó, chúng ta cần phải thao thức trao đổi giáo lý để có thể nương tựa vào nhau trên lộ trình học và tu Phật.

🆙 Khám phá: Bỏ túi kinh nghiệm đi lễ Đền Ông Hoàng Mười cầu công danh, sự nghiệp chi tiết nhất

Đăng bởi: Nguyễn Trần Quan Chí