Nằm cách trung tâm thành phố Tân An khoảng 4 km về phía Tây là khu di tích đền thờ và lăng mộ Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức – lăng mộ cổ còn gần như nguyên vẹn của tỉnh Long An.

Quần thể di tích đền thờ và lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức gồm đền thờ, phòng trưng bày tư liệu, và khu vực lăng mộ với diện tích khoảng 1.300 m2.

Nguyễn Huỳnh Đức tên thật là Huỳnh Tường Đức, sinh năm 1748 tại Giồng Cái Én, làng Tường Khánh, tổng Hưng Thượng, huyện Kiến Hưng, trấn Định Tường, nay là phường Khánh Hậu, thành phố Tân An, tỉnh Long An. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống 3 đời võ nghiệp, nên có cốt cách làm tướng từ nhỏ, có sức khỏe, thần thái cũng hơn người.

Năm 1780, ông theo phò chúa Nguyễn Ánh, lập nhiều công lớn, nên được ban họ vua. Nhiều lần Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đánh thua, ông vẫn chạy theo cứu giá, một lòng trung quân. Khi Nguyễn Ánh lên ngôi, lấy hiệu vua Gia Long, Nguyễn Huỳnh Đức được phong Quận công, rồi làm Tổng trấn Bắc thành, sau đó lên làm Tổng trấn Gia Định cùng cai quản toàn miền Nam. Theo dân gian và sử sách ghi lại, ông là người trung cang, nghĩa khí, võ nghệ cao cường, mọi người đều gọi ông là “Hổ tướng”. Năm 1819, Nguyễn Huỳnh Đức mất và được an táng tại quê nhà.

Lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức được xây dựng năm 1817 (trước khi ông mất) và vẫn còn tồn tại gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay. Với chất liệu đá ong và vữa tam hợp, di tích chịu ảnh hưởng bởi phong cách, kiểu dáng kiến trúc thời Nguyễn nhưng vẫn mang bản sắc địa phương và đã trở thành điển hình cho lối kiến trúc lăng mộ của tầng lớp quan lại đầu thế kỷ XIX.

Di tích đền thờ và lăng mộ Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là di tích quốc gia vào năm 1993. Hàng năm, vào 3 ngày (mùng 7, 8 và 9 tháng 9 âm lịch), người dân Long An và Tiền Giang tề tựu cùng gia tộc làm lễ giỗ ông hết sức trọng thể.

Thăm di tích đền thờ và lăng mộ Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức tại thành phố Tân An, tỉnh Long An

Có nhiều đường để tiếp tận khu lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức. Trong ảnh là một đường trong số đó. Cảnh quê Long An yên bình với đồng lúa, ruộng thanh long.

Cổng vào khu di tích đền thờ và lăng mộ Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức nằm trên con đường mang tên ông.

Sân trước

Phòng trưng bày tư liệu

Đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức

Từ năm 1819 đến trước năm 1959, gia tộc thờ ông trong ngôi nhà xưa do Vua Gia Long sai người dựng. Vào năm 1959, để tiện cho việc thờ cúng, gia tộc đã xây dựng ngôi đền thờ mới này theo kiểu tứ trụ, 2 tầng mái, cửa gỗ trông ra hướng Đông.

Bên trong đền thờ

Hương án chạm rồng, phụng, hoa lá sơn son thếp vàng cùng bức họa truyền thần Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức được vẽ năm 1802.

Trong tủ này, bên trên là chiếc võng – kiệu khi Nguyễn Huỳnh Đức còn là Tổng trấn Bắc thành và Gia Định thành. Đây là một cổ vật quý giá, độc bản duy nhất hiện còn ở Việt Nam.

Bộ da hổ do Tưởng Giới Thạch tặng.

Sân vườn xanh mát. Có người ở đây canh giữ nên mọi thứ sạch sẽ, tinh tươm.

Khu vực lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức

Kết cấu kiến trúc lăng từ ngoài vào trong gồm: cửa lăng, bình phong tiền, sân tế, bia mộ, nấm mộ và bình phong hậu. Bao quanh là lớp tường thành kết hợp các trụ biểu búp sen.

Bia mộ được tạc bằng đá Non Nước Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng), chạm nổi hoa văn tinh xảo hình mặt trời, hoa lá hóa rồng ở hai bên trán bia; diềm bia trang trí chạm nổi hình hoa cúc dây, hoa mai.

Nơi chôn cất thi hài Nguyễn Huỳnh Đức. Trên bức bình phong hậu có bài minh văn tương truyền nội dung minh văn do chính vua Gia Long ngự phê để ghi nhớ công lao của một đại thần đã cùng mình vào sinh ra tử, từng là người bảo toàn tính mạng cho vua và sự trung hưng của triều Nguyễn.