Làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam: Nơi thời gian lỡ nhịp

Xứ Quảng không chỉ có những bờ biển đẹp như tranh vẽ, những hòn đảo như những viên ngọc quý giữa biển khơi, mà còn nổi tiếng với cảnh sắc làng quê thanh bình, xanh mát. Nhắc tới Quảng Nam, bên cạnh cù lao Chàm, phố cổ Hội An, làng bích hoạ Tam Thanh, còn có một làng cổ Lộc Yên tuyệt đẹp. Được người địa phương ưu ái ca ngợi là “xứ tiên”, vẻ đẹp của làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam sẽ khiến trái tim du khách phải xao xuyến.

“Xứ tiên” ở đất Quảng

Làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam thuộc xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, cách trung tâm thành phố Tam Kỳ khoảng 40km về phía Tây Nam. Được hình thành và phát triển vào khoảng thế kỉ 15-16, làng cổ Lộc Yên là một trong số 4 ngôi làng cổ đẹp và lâu đời nhất ở nước ta.

Dưới thời Tây Sơn, làng được đặt tên là Lộc An thôn. Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, ngày nay, ngôi làng cổ này được biết tới với tên gọi làng Lộc Yên. Tháng 9/2019, làng cổ Lộc Yên được xếp hạng Di tích Quốc gia và trở thành một trong những điểm du lịch xứ Quảng nổi tiếng.

Huyện Tiên Phước là một huyện trung du, có địa hình bán sơn địa. Bởi vậy, cảnh quan nơi đây giống như một Việt Nam thu nhỏ với ruộng bậc thang của núi rừng Tây Bắc, nét quê kiểng bình dị của đồng bằng Bắc Bộ, có đồi thông thơ mộng của Đà Lạt, có sông suối của và những vườn cây trái xum xuê như miền Tây Nam Bộ…

Hội tụ vẻ đẹp của cả 3 miền Bắc, Trung, Nam làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam mang vẻ đẹp và tính chất rất đặc trưng, độc đáo của làng quê Việt. Đến đây, bạn sẽ được hoà mình vào không gian thanh bình, yên ả của ruộng đồng, cây trái và gặp gỡ những người dân chân thành, hiếu khách.

Tương truyền, vùng đất Tiên Phước là nơi “tiên cảnh phước lộc”, gắn với truyền thuyết về “thập ngũ tiên sa”: 15 nàng tiên giáng trần dạo chơi ở xứ này, vì quyến luyến phong cảnh hữu tình mà ở lại trần gian.

15 nàng tiên, mỗi nàng ngự một vùng đất, tạo thành 15 địa danh đều bắt đầu bằng chữ “Tiên”: Tiên An, Tiên Cảnh, Tiên Cẩm, Tiên Hà, Tiên Châu, Tiên Hiệp, Tiên Lập, Tiên Lộc, Tiên Lãnh, Tiên Mỹ, Tiên Phong, Tiên Sơn, Tiên Ngọc, Tiên Thọ và thị trấn Tiên Kỳ.

Trong đó, xã Tiên Cảnh, nơi có làng cổ Lộc Yên, được xem là vùng có địa thế đẹp nhất, tựa chốn “tiên cảnh bồng lai”. Làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam toạ lạc trong một thung lũng nên thơ, được bao bọc bởi các dãy núi hùng vĩ là núi Rừng Cấm, Đá Bàn…

Dưới chân các dãy núi là những dòng sông mềm mại như dải lụa, những dòng suối mát lành và cả những con mương “dẫn thuỷ nhập điền” uốn khúc quanh co, bao bọc lấy ngôi làng, tạo nên một khung cảnh hết sức thơ mộng, hiền hoà.

Là một trong những điểm du lịch nổi tiếng ở Quảng Nam, không gian yên bình, cổ kính của làng cổ Lộc Yên sẽ khiến bạn cảm thấy thời gian dường như ngưng đọng. Những dấu ấn kiến trúc, văn hoá ở đây được bảo tồn, gìn giữ nguyên vẹn, tách biệt hẳn với nhịp sống hiện đại, náo nhiệt.

Dấu ấn thời gian trong những ngôi nhà cổ

Làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam hiện còn 8 ngôi nhà rường cổ có lịch sử từ 100-150 năm. Trong đó, nổi tiếng nhất là ngôi nhà cổ thuộc sở hữu của gia đình ông Nguyễn Đình Sưu với tuổi đời lên tới khoảng gần 200 năm.

Ngôi nhà này được làm từ gỗ mít, lợp mái ngói và có hệ thống cột kèo rất chắc chắn. Nhà có nhiều gian, hai bên có khung cửa sổ với kiểu cửa lá sách truyền thống, gợi lên vẻ đẹp mộc mạc, bình dị mà tinh tế.

Với những giá trị lịch sử và thẩm mỹ độc đáo, ngôi nhà cổ này đã từng được Tổng thống Sài Gòn Ngô Đình Diệm ngỏ ý mua lại vào năm 1975. Tuy nhiên, chủ nhân ngôi nhà đã từ chối vì muốn giữ lại làm nơi thờ phụng tổ tiên.

Trải qua thời gian, những cột kèo bằng gỗ trong nhà đã ngả màu nâu óng, mái ngói đã phủ những lớp rêu phong, song ngôi nhà vẫn rất vững chãi, bền đẹp, tựa như cốt cách, tinh thần của người miền Trung.

Cũng giống như những ngôi làng cổ ở Việt Nam khác, làng cổ Lộc Yên được bao phủ bởi rất nhiều cây xanh. Hầu như mỗi ngôi nhà trong làng đều có một vườn cây trái quanh năm sum sê, xanh mát, tạo nên bầu không khí vô cùng trong lành, thanh khiết.

Những ngôi nhà cổ kính nép dưới những tán cây trái cổ thụ, hoà trong bức tranh thiên nhiên hữu tình của đồi núi, sông suối… gợi lên một khung cảnh làm rung động lòng người, làm nên những giá trị riêng cho ngôi làng trăm tuổi ở Quảng Nam.

Không chỉ có những ngôi nhà trăm tuổi, làng cổ Lộc Yên – Quảng Nam còn gây ấn tượng bởi những bờ rào đá, những con ngõ nhỏ và cả những giếng nước đều được xếp bằng đá rất kỳ công và tỉ mỉ.

Mỗi công trình đá này đều mang dáng vẻ cổ kính, rêu phong, hết sức truyền thống. Mùa hè, hơi đá toả ra làm mát lạnh cả không gian, còn mùa đông thì những bờ rào đá lại trở thành bức bình phong chắn gió, làm nhà cửa trở nên ấm áp hơn.

Nhà cửa trong làng cổ Lộc Yên đều được xây dựng theo kiểu lưng tựa núi, mặt hướng ra cánh đồng mênh mông, rất phong thuỷ và đầy tính thẩm mỹ. Do vậy, đến thăm ngôi làng này, bạn có thể dạo bộ theo những con đường mòn để ngắm cánh đồng xanh mướt hay những con suối róc rách trong xanh.

Làng cổ Lộc Yên hiện nay đã được quy hoạch để trở thành trọng điểm của du lịch Quảng Nam. Nếu có dịp đến với xứ Quảng, bạn hãy một lần ghé thăm làng cổ Lộc Yên để được đắm mình trong một không gian làng quê thanh bình, yên ả đẹp tựa “tiên cảnh”.

Trang Đào

(Theo Báo Thể Thao Việt Nam)

Đăng bởi: Ngô Thùy Trang