Khái niệm về nhà ba gian Nam Bộ

Nhà ba gian Nam Bộ là kiểu nhà đặc trưng của người Nam Bộ thời xa xưa, được hiểu nôm na là kiểu nhà có 3 phòng, 1 phòng lớn và 2 phòng nhỏ 2 bên. Do đó, ông bà ta đặt một cái tên thân thương đó là ngôi nhà 3 gian và chúng thường là kiểu nhà đặc trưng ở khu vực Nam Bộ của nước ta.

Nhà ba gian thường có độ dài rộng từ 15 đến 20m còn có cái tên khác là nhà ngang. Cao 2,15m, rộng khoảng 5,2m, hiên rộng khoảng 2m.

nhà ba gian nam bộ, nhà 3 gian, nhà 3 gian 2 chái, nhà 2 gian, nhà ba gian nam bộ – khám phá vẻ đẹp truyền thống xưa

Nhà ba gian nam bộ có gì hấp dẫn – Khám phá vẻ đẹp xưa

Không gian vẻ đẹp của Nhà 3 gian 2 chái

Nhà ba gian gồm có gian giữa có diện tích rộng nhất so với 2 gian chái (2 chái tức là 2 gian của phòng bên). Gian giữa nối với cửa chính sang trọng và thoáng đãng, đây là nơi thường đặt bàn thờ để thờ cúng ông bà tổ tiên, làm bằng gỗ được trạm trổ tinh xảo mang đậm nét truyền thống của ông bà xưa. Phía trước bày bộ bàn ghế gỗ, bên trên thường có tách trà dùng để tiếp khách và làm bàn ăn, tụ họp gia đình.

Không gian phòng lớn nhà ba gian Nam Bộ xưa

Hành lang của nhà ba gian hay còn được gọi phần hiên nhà còn có những thoáng bằng gỗ hoặc bằng tre nứa mục đích làm bình phong, nhằm hạn chế ảnh hưởng mưa to gió lớn tạc vào đồng thời tạo không gian kín đáo nhưng không hề ảnh hưởng tầm nhìn từ bên trong ra ngoài.

Hai gian (hai chái) còn lại thường được chủ nhà chọn 1 phòng để chứa đồ, khi có khách có thể dành cho khách ở lại qua đêm, gian còn lại dành cho con cái trong nhà, với cửa thông giữa các phòng và cửa sổ thường đặt ở mặt trước. Bếp được thiết kế phía bên trái từ trong nhà nhìn ra ngoài, kế phòng bếp còn có giếng nước hỗ trợ trong quá trình nấu nướng và tắm rửa.

Kiến trúc xây dựng của Nhà 3 gian Nam Bộ

Nhà ba gian Nam Bộ được xây dựng với cấu trúc đơn giản, các gian nhà chia vừa đủ sử dụng. Tuy nhiên, nổi bật bởi các đường nét hoa văn chạm khắc tinh xảo trên cột nhà, tủ, giường,…miêu tả cuộc sống lao động của người dân Việt Nam.

Ngày xưa, nhà 3 gian 2 chái nói chung và 3 gian nói riêng hầu như được xây dựng 1 tầng (nhà trệt hay nhà cấp 4), không sử dụng nhà vệ sinh khép kín hay nấu ăn trong nhà mà cũng không có nhiều không gian riêng tư. Bởi các phòng đều có cửa nhưng không có cánh, trừ phòng dành cho ba mẹ và các cặp vợ chồng trẻ.

Đồng thời, ngày xưa, các kiểu nhà ba gian Nam Bộ được xây dựng bằng vật liệu xây dựng khá đơn giản như cột nhà được làm từ cây xoan, gỗ mít, kết hợp tre, nứa,..Những gia đình khá giả dùng thêm gạch, cát, vôi,..trong đó, gỗ và là nguyên liệu chính.

Hiện nay, các mẫu nhà 3 gian dần thay đổi thành các mẫu nhà 2-3 tầng, lát gạch, ngói, hoặc tôn, còn rất ít kiểu nhà ba gian còn tồn tại, ngoài bắc còn nhiều nhưng là nhà thờ họ,…

Các mẫu nhà Ba gian Nam Bộ hiện nay

Các mẫu nhà ba gian hiện nay được xây dựng hiện đại hơn nhưng vẫn giữ nhiều phong cách cổ xưa như kiểu nhà được xây dựng theo chiều ngang, dài hơn 15m. Nhà hướng Nam giúp thoáng mát, đón ánh sáng tốt.

Mỗi gian nhà đều có lối đi riêng mở thẳng ra hiên, cửa ở mặt tiền thường là cửa sổ giúp thoáng mát chứ không hướng thẳng ra sân, khá giống với nhà cấp 4 hiện nay.

Ngày xưa phần mái nhà được lợp bằng rơm rạ nhưng hiện nay được thay bằng ngói đỏ hay ngói thái. Hiên nhà được xây dựng khá rộng rãi, dùng để gia đình tụ họp, ngồi uống trà, tiếp khách.

Không gian nhà ba gian Nam Bộ pha lẫn kiến trúc hiện nay

Ngoại thất của mẫu nhà 3 gian 2 chái hiện nay có sân rộng, có khi diện tích bằng cả ngôi nhà, cổng được xây dựng kiểu mẫu sang trọng, được trang trí bởi nhiều loại cây kiểng như: cau, chuối cảnh, cọ, dừa,…