Series Nét đẹp ẩm thực – Kỳ 2: Ẩm thực miền Bắc qua góc nhìn văn hóa

Sau khi tìm hiểu về ẩm thực Nhật Bản ở Kỳ 1. Hôm nay, Kỳ 2 của Series Nét đẹp ẩm thực chúng ta sẽ cùng xem ẩm thực miền Bắc qua góc nhìn văn hóa như thế nào nhé. Phong cách ẩm thực này có điểm gì đặc trưng thu hút thực khách cả trong và ngoài nước?

Đôi nét về ẩm thực đất “thủ đô”

Mảnh đất hình chữ S của Việt Nam ta được trải dài gồm 3 miền Bắc, Trung, Nam. Tuy cùng thuộc 1 quốc gia nhưng mỗi miền lại có những đặc trưng về ẩm thực khá độc đáo. Văn hóa ẩm thực miền Trung mang đậm bản sắc của một vùng đất đầy nắng và gió. Trong khi đó, miền Nam chính là sự hòa trộn của các nền ẩm thực khác nhau như Campuchia, Thái. Còn riêng ẩm thực Miền Bắc lại là sự đại diện in đậm cốt cách của một nền văn hóa lâu đời. Chính vì lý do đó, các món ăn đặc trưng của miền Bắc đều được trở thành một chuẩn mực không gì có thể thay thế.

Ẩm thực miền Bắc qua góc nhìn văn hóa được xem là rất hài hòa từ sự pha trộn một cách khéo léo các nguyên liệu. Người miền Bắc thường chọn những món ăn thanh đạm. Thế nhưng lại khéo léo và cầu kỳ trong cách chế biến. Nhất là trong những dịp lễ tết, sự khéo léo của người miền Bắc càng được thể hiện rõ ràng hơn cả. Mâm cỗ trong ngày Tết của người Bắc phải đủ cả 4 bát 6 đĩa. Tất cả đều được chế biến công phu, ngon miệng và đặc biệt rất bắt mắt.

Đặc trưng ẩm thực miền Bắc qua góc nhìn văn hóa

Phong cách ăn uống đậm chất truyền thống

Tính cách lễ nghi, gia giáo vào cầu kỳ của người miền Bắc được thể hiện rõ qua phong cách ăn uống hàng ngày. Theo đó, bữa cơm gia đình phải đầy đủ các thành viên. Không ăn trước ăn sau trừ trường hợp vắng mặt hoặc về quá trễ. Con cháu nhỏ nhất định phải mời ông bà, cha mẹ, anh chị ăn cơm trước khi dùng bữa. Khi người lớn bắt đầu ăn thì con cháu mới được phép ăn.

Có một câu nói của ông cha ta ngày xưa rằng “ăn trông nồi, ngồi trông hướng”. Câu nói này được người miền Bắc áp dụng khá nhiều và tạo nên thói quen qua bao thế hệ. Đó là khi ăn cơm phải để ý lượng cơm và thức ăn để đủ chia cho mọi người trong bàn. Không được ăn hết phần của người khác. Đặc biệt, phụ nữ sẽ thường ngồi cạnh nồi để bới cơm và lấy đồ ăn cho các thành viên trong gia đình.

Món ăn bình dị nhưng tinh tế qua cách chế biến, trang trí và hương vị

Ẩm thực miền Bắc qua góc nhìn văn hóa mang một nét đặc trưng rất riêng. Mỗi một món ăn đều mang trong mình những dấu ấn khác nhau. Không tự dưng mà người xưa đặt cho mảnh đất Thủ đô câu “ăn Bắc mặc kinh”. Có lẽ bởi các món ăn trong ẩm thực vùng miền này hầu hết có vị thanh. Không nồng gắt và nhất là tôn trọng tính tự nhiên của hương vị.

Những món ăn của miền Bắc Việt Nam thường ít sử dụng dầu mỡ và hướng đến sự thanh đạm. Điển hình phải kể đến món phở, bún, miến,… Những món ăn này đều có nước dùng ngọt thanh từ nước hầm xương làm điểm đặc biệt. Chứ người miền Bắc không hề bỏ thêm đường hoặc nhiều gia vị như các vùng miền khác. Chưa hết, những món ăn của miền Bắc thường được bày biện và trang trí rất bắt mắt. Điều này sẽ được thể hiện rõ nhất trong mâm cỗ Tết của người dân mảnh đất Thủ đô. Ngoài ra, người miền Bắc thường sống rất nghĩa tình. Theo đó, quà tặng được xem là một phần không thể thiếu trong việc giữ gìn các mối quan hệ xã hội.

Ẩm thực miền Bắc tuy có nhiều điểm khác nhưng vẫn còn đó nhiều nét tương đồng với các vùng miền. Điều này thể hiện qua cơ cấu bữa ăn, nguyên tắc chế biến nước dùng, nước chấm,… Chính vì vậy mà ẩm thực miền Bắc luôn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người Việt nói chung và du khách bốn phương nói riêng.

Tóm lại

Văn hóa ẩm thực của miền Bắc là vậy. Không quá hào nhoáng, hoa lệ nhưng lại đầy cảm xúc như một bài thơ nghệ thuật. Nhưng trên tất cả, cái đẹp trong ẩm thực miền Bắc lại chính là tình người thân thương. Đồng thời còn là tình yêu tha thiết với quê hương, đất nước.

Đăng bởi: Hương Quỳnh