Yên Tử - Chốn linh thiêng trong tâm thức người dân Việt

Đã từ rất lâu rồi, đi lễ chùa trong những dịp đầu năm mới là việc làm không thể thiếu trong mỗi người dân Việt Nam. Nó dường như là một ý niệm tâm linh gắn bó với đời sống dân tộc. Mỗi người lại chọn cho mình một chốn để thờ kính, dâng hương và không ít người tìm chốn bình yên cho mình nơi Yên Tử.

Bảng lảng khói sương Yên Tử linh thiêng. -Ảnh: Minh Bond

Trong lịch sử, Yên Tử luôn là một trong những trung tâm Phật giáo của cả nước với nhiều kiến trúc cổ được xây dựng qua nhiều thời kì dưới các triều đại Trần, Lê, Nguyên. Về địa lý, Yên Tử là dãy núi thấp thuộc cánh cung Đông Triều, một vùng địa chất với địa hình phức tạp đã tạo nên các điểm cảnh quan kì vĩ, đặc biệt nhất là đỉnh thiêng Yên Tử với kiến trúc cổ như hòa mình vào với thiên nhiên hùng vĩ.

Hoàng hôn Yên Tử. -Ảnh: sưu tầm

Danh thắng này gắn liền với vua Trần Nhân Tông khi ông đã nhường ngai vàng chọn nơi này để tu hành rồi lập ra dòng Thiện Trúc Lâm Yên Tử và sau này được coi là vị tổ đầu tiên với pháp danh Điêu Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông. Khi đến đây tu hành ông cho xây dựng một hệ thống gồm hàng trăm công trình chùa, am, tháp…. để giảng đạo, truyền kinh, tu hành.

Khung cảnh hùng vĩ trên chùa Đồng. -Ảnh: lucksir05

Qua nhiều biến cố và thăng trầm của lịch sử nước nhà, ngày nay các di tích còn lại ở Yên Tử là 11 ngôi chùa và hàng trăm am, tháp, bia, tượng hội tụ đầy đủ nhiều phong cách kiến trúc, điêu khắc của các thời đại.

Xung quanh đó mỗi di tích đều kèm theo nhiều giai thoại hay những câu chuyện lịch sử có thật càng làm cho du khách thêm thích thú, tò mò. Điều đặc biệt, hấp dẫn với du khách lần đầu hành hương về Yên Tử là các miếu, am, tháp cứ ẩn hiện trong rừng núi đến lúc mệt mỏi, cuồng chân do leo thì lại hiện ra một di tích, thế là mọi mệt mỏi đều tiêu tan bởi những khám phá bất ngờ.

Cao dao xưa có câu:

“ Trăm năm tích đức tu hành

Chưa đi Yên Tử chưa thành quả tu”.

Non nước Yên Tử. –  Ảnh: sưu tầm

Đi lễ hội Yên Tử là một hành trình vất vả, gian nan với quãng đường hơn 6000m từ chân núi cho đến chùa Đồng là vô số các bậc thang rồng rắn uốn lượn. Cho nên đi Yên Tử thực sự là một cuộc hành hương về đất Phật.

Trùng trùng điệp điệp Yên Tử. – Ảnh: banquanlyyentu

Bắt đầu cuộc hành trình hơn 6000m là một trong những di tích quan trọng với nhiều giai thoại li kì – chùa Giải Oan.

Cầu Giải Oan. – Ảnh: banquanlyyentu

Chùa ngay cửa ngõ của trung tâm du lịch, ngay sau cổng tam quan, được xây trên nền đàn tràng của những oan hồn cung nữ vì vua mà đã trẫm mình dưới suối trước cửa chùa.

Chùa Giải Oan. – Ảnh: banquanlyyentu

Tương truyền rằng vì không muốn Thượng Hoàng vào Yên Tử vua Trần Anh Tông đã ngầm sai 100 cung tần mỹ nữ tới khuyên ngăn Hoàng Thượng về kinh. Ngài đã không nghe theo và khuyên răn họ trở về cung hoặc về quê làm ăn. Vì không ngăn được Thượng Hoàng cũng là trái lệnh vua, để tỏ lòng trung quân ái quốc các cung tần đã trẫm mình xuống dòng suối trước cửa chùa.

Thương xót vô cùng, Thượng hoàng đã lập đàn tràng làm lễ giải oan cho những linh hồn cung nữ. Dòng suối mà các cung nữ đã trầm mình đặt là suối Giải oan. Đâu đó quanh chùa ta vẫn còn được nghe khúc hát thiền ca chùa Giải oan:

Rì rào tiếng suối giữa mây ngân

Ngân nga chuông vọng chiều xa vắng

Cung nữ ngàn xưa tiếng thở than.

Hình ảnh suối Giải Oan. –  Ảnh: banquanlyyentu

Qua chùa giải oan du khách có thể chọn 1 trong 2 hình thức: leo thang bộ hoặc đi cáp treo để lên chùa Hoa Yên.

Cáp treo lên chùa Hoa Yên. – Ảnh: banquanlyyentu

Từ chùa giải oan leo ngược lên là một hành trình thử thách với du khách hành hương về cõi Phật. Suốt quá trình phải trải qua nhiều đoạn dốc khó khăn: dốc Hà Nội, Am Lò Rèn, dốc voi Quỳ, dốc Dây Diều.

Đi tùng về trúc. –  Ảnh: panoramio

Từ Am Lò Rèn đi lên, đoạn đường cao dần đều khoảng 300m là đường Tùng. Tương truyền những cây Tùng này là giống quí được chuyển từ Ấn Độ sang, gần với nơi Đức Phật niết bàn.

2 bên là 2 hàng tùng 700 năm tuổi. –  Ảnh: sưu tầm

Tiếp tục hành hương, qua đường Tùng là tới dốc Voi Quỳ. Khi tới dốc này vua Trần Anh Tông đều phải xuống voi, đỗ kiệu leo lên chùa Hoa Yên thăm Thượng Hoàng. Cạnh dốc voi là Hòn Ngọc, tương truyền do rồng nhả ra, nơi đây là nơi vua soạn lễ trước khi lên vấn an cha.

Dốc voi quỳ. – Ảnh: banquanlyyentu

Qua Hòn Ngọc là vườn tháp Huệ Quang nằm trước cửa chùa Hoa Yên, giữa vườn tháp nằm trong lăng Quy Đức là Huệ Quang Kim Tháp – nơi lưu giữ một phần xá lị của Phật Hoàng.

Vườn Hòn Ngọc. – Ảnh: banquanlyyentu

Sau khi thắp hương và cầu khấn, du khách sẽ ngược dốc để tới chùa Hoa Yên. Chùa vốn có tên là Vân Yên, trước kia là cái am nhỏ để Phật Hoàng giảng đạo, sau khi vua Lê Thánh Tông vãn cảnh thấy hoa sắc phong cảnh tươi đẹp nên đổi thành Hoa Yên.

Tháp Huệ Quang. -Ảnh: otofun

Về địa lý, nhìn theo thế núi, chùa Hoa Yên tọa lạc nơi đầu rồng, núi nhô ra như trán, mũi, hàm rồng. Đôi mắt rồng ở ngôi Tháp Tổ, hai bên dãy núi tây, đông vươn về nam ôm lấy con đường hành hương dưới chân núi Giải Oan như đôi cánh tay rồng. Còn xét về mặt tâm linh, chùa Hoa Yên là nơi giao hội của trục linh, trục tú và hai bên tả hữu vươn ra như hai tay ngai theo luật phong thủy, đây là vị trí đất quý hiếm.

Chùa Hoa Yên. -Ảnh: banquanlyyentu

Qua chùa Hoa Yên, du khách đi về phía bên phải sẽ đến chùa Một Mái.

Chùa Môt Mái. -Ảnh: banquanlyyentu

Tiếp tục leo ngược lên, du khách sẽ tới một bên là chùa Bảo Sái và một bên là chùa Vân Tiêu. Chùa Bảo Sái được đặt theo tên của đệ tự thân tín nhất của Đệ Nhất Tổ tên là Bảo Sái.

Tháp Vọng Tiên Cung bên dưới chùa Vân Tiêu. – Ảnh: banquanlyyentu

Băng qua những đoạn rừng trúc quanh co sẽ đưa du khách tới vùng đất phẳng, rộng trên đó có pho tượng đá lộ thể đó chính là tượng An Kì Sinh. Theo truyền thuyết đây là tượng đá của đạo sĩ hóa thành.

Nơi tượng đá An Kỳ Sinh cũng chính là sự khởi đầu bước vào ranh giới cõi thiêng liêng nhất trên đỉnh non thiêng Yên Tử. Phía trên tượng An Kì Sinh là Bảo Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Tại đây Ngài thường thiền trong tâm thế khoan dung, tĩnh lặng hòa mình với trời đất, sông núi tỏa ánh hào quang.

Bảo Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông. – Ảnh: banquanlyyentu

Cổng trời là bãi đá gần khu vực chùa Đồng, bãi đá chùa Đồng giống như hàng vạn Linh Quy chầu tụ dưới đỉnh thiêng Yên Tử. Tương truyền, bãi đá chùa Đồng chính là bàn tay của Phật, mặc dù đoạn đường này rất khó khăn, tảng đá cheo leo nguy hiểm… nhưng du khách hành hương sẽ được bàn tay Phật dìu đỡ che trở.

Cổng trời – Ảnh: banquanlyyentu

Ở độ cao 1068m, cả đỉnh thiêng Yên Tử như 1 tòa sen lớn, mỗi phiến đá như 1 cánh sen nở. Chùa Đồng tọa lạc trên tòa sen với vị trí Vô Thượng của đỉnh Yên Tử. Chùa tên chữ là Thiên Trúc Tự được dựng dưới thời vua Lê chúa Trịnh được đúc bằng đồng thờ Phật Tổ Như Lai.

Chùa Đồng –  Ảnh: banquanlyyentu

Những giá trị lịch sử – văn hóa đặc biệt của khu di tích đã đưa Yên Tử trở thành một chốn thiêng trong đời sống tinh thần của người Việt. Người ta đến đây không chỉ đề cầu phúc, cầu an mà còn đến đây mỗi năm như một ý niệm tâm linh. Tìm về chốn bình yên để lòng thanh thản.

Iki Oleo – Mytour.vn

Đăng bởi: Bảo Thư