4 món ăn từ kiến không dành cho người sợ côn trùng

Nếu bạn là người không sợ côn trùng, hãy một lần nếm thử 4 món ăn từ kiến là xôi trứng kiến, bánh trứng kiến, canh chua kiến và muối kiến vàng lạ miệng.

Xôi trứng kiến

Với nhiều người, kiến là côn trùng đáng ghét nhưng với người dân tộc Tày vùng núi Tây Bắc, trứng kiến chính là nguồn nguyên liệu tuyệt vời để nấu thành món xôi vang danh một vùng. Đó chính là xôi trứng kiến – món ăn từ kiến chỉ có vào thời điểm cuối xuân, từ tháng 3 đến tháng 4 hàng năm. 

Xôi trứng kiến là đặc sản của dân tộc Tày vùng Tây Bắc. Ảnh: cinvestratravel.vn

Thời điểm này núi rừng Tây Bắc vào mùa mưa ẩm, loài kiến đen to sinh sôi rất nhiều và người dân địa phương sẽ nhanh tay thu hoạch trứng kiến. Phải những người kinh nghiệm và đủ “nhạy” mới biết kiến làm tổ ở đâu, khi nào có trứng để thu hoạch. Bởi nếu để chậm một chút, trứng sẽ nhanh chóng nở thành kiến con và dĩ nhiên là không thể ăn được. 

Mùa trứng kiến thường bắt đầu dịp cuối xuân, từ tháng 3 – 4 âm lịch. Ảnh: baomoi.com

Trứng kiến đen sau khi được mang về sẽ được làm sạch, đem xào cùng mỡ hành phi, nêm nếm thêm các loại gia vị cho vừa ăn. Với xôi, người dân tộc Tày sẽ dùng gạo nếp nương thơm dẻo để nấu, nhằm bảo toàn hương vị thơm ngon đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. 

Đây là món ăn đặc sản của người vùng cao, hương vị thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ảnh: pinterest.es

Khi xôi chín, người ta sẽ xới xôi lên và cho ra đĩa, rồi trộn đều với trứng kiến rồi rắc thêm chút mỡ hành để tăng độ thơm béo cho món ăn. Có người sẽ để một lớp trứng kiến riêng trên mặt xôi chứ không trộn đều. Khi ăn, bạn sẽ phải dùng tay lấy một ít xôi, quệt thêm chút trứng kiến rồi từ từ thưởng thức. Có như vậy mới cảm nhận trọn vẹn hương vị thơm ngon và sự tinh tế thể hiện trong món ăn từ côn trùng này.

Bánh trứng kiến

Nếu xôi trứng kiến là một thể hiện nền ẩm thực từ kiến của người dân Tây Bắc thì bánh trứng kiến là đặc sản của người dân vùng Đông Bắc nước ta. Món ngon này có nhiều ở các tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn và nguyên liệu chính vẫn là trứng kiến. 

Bánh trứng kiến cũng là món ngon hấp dẫn du khách. Ảnh: anhngfood

Về cách thu hoạch và loại trứng kiến dùng cho món này vẫn tương tự như món xôi bên trên của người Tây Bắc. Muốn bánh ngon thì phải chọn được trứng to bằng hạt gạo, thân tròn mẩy và có màu trắng sữa. Riêng quá trình chế biến món ăn từ kiếnnày có nhiều sự khác biệt so với món xôi, tuy không khó nhưng đòi hỏi người thợ làm bánh phải thật khéo léo. 

Bánh trứng kiến được gói trong lá vả. Ảnh: huemakeup.nail.eyelash

Bột làmmón ăn từ kiến này là bột gạo nếp nương, pha thêm chút bột gạo tẻ để cân bằng độ mềm và dẻo. Bột làm bánh được nhào cũng nước đến khi vừa đủ độ mịn thì đem cán mỏng thành hình vuông, dày khoảng nửa phân vào ốp lên chiếc lá vả.

Nhân trứng kiến sẽ được xào chín cùng hành khô, thịt lợn băm, lá kiệu và một ít lạc. Phần nhân này được cho vào giữa miếng bột vừa cán, sau đó ốp lá vả để gấp bột lại rồi gói lá lại để cố định nhân bên trong, đảm bảo cả bột và nhân trúng kiến không bị hở hay đổ ra ngoài. 

Lá vả là loại lá ăn được và có tác dụng thanh nhiệt tốt. Ảnh: thuymui

Công đoạn cuối cùng khi làm món ăn từ côn trùng này là hấp cách thủy trong thời gian khoảng 45 phút. Khi bánh chín, người ta sẽ bày bánh trứng kiến ra đĩa, cắt làm đôi và thưởng thức. Tùy sở thích mà bạn có thể ăn bánh lúc nóng hoặc nguội. Đặc biệt, khi ăn sẽ ăn luôn lá vả vì đây là nguyên liệu ăn được, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc tốt cho cơ thể.

Canh chua kiến

Rời vùng núi phía Bắc với hai món ngon từ kiến là xôi và bánh, bạn có thể về vùng Tây Nguyên để thưởng thức món canh chua kiến vàng của người dân tộc Ê Đê. Món ăn từ kiến này nghe qua có vẻ hơi đáng sợ nhưng có tác dụng giải nhiệt tốt vào mùa hè. Chưa kể, cách làm món ăn này khá đơn giản nên người dân Tây Nguyên thường xuyên nấu để dùng trong các bữa cơm gia đình. 

Kiến vàng được người Ê Đê ở Tây Nguyên dùng để nấu các món ăn ngon. Ảnh: vi.wikipedia.org

Người Ê Đê có rất nhiều món ngon từ côn trùng – kiến vàng, trong đó nổi tiếng nhất là món canh chua dễ ăn, tốt cho sức khỏe. Vào độ tháng 5 là thời điểm Tây Nguyên có nhiều kiến vàng nhất. Lúc này, người dân sẽ đi săn những tổ kiến vàng xa nhà, thường nằm trong các rẫy cà phê về để nấu ăn.

Thông thường, người Ê Đê đi săn kiến phải mang theo dụng cụ hoặc dày dạn kinh nghiệm lắm, để chịu được những chú kiến dữ dằn cắn vào tay, chân. Vì thế, ẩm thực từ kiến nghe qua có vẻ giản đơn nhưng cũng rất kỳ công.  

Canh chua kiến là món ngon thường có trong bữa ăn hàng ngày của người Ê Đê. Ảnh: dantri.com.vn

Tổ kiến vàng khi mang về sẽ được sơ chế sạch sẽ, chuẩn bị sẵn sàng để nấu canh chua. Thông thường, người Tây Nguyên nấu canh chua kiến vàng với cá hoặc nấu cùng là giang. Chất axit tự nhiên trong bụng cá khi hòa tan cùng nước sẽ cho ra vị chua thanh tự nhiên, tạo nên hương vị nồng nàn đậm đà bản sắc ẩm thực vùng núi.

Kiến vàng thường được nấu cùng lá giang và các loại cá suối. Ảnh: dantri.com.vn

Nếu nấu canh chua cá suối, người ta sẽ đợi khi nồi canh đang sôi ùng ục thì cho kiến vào, đảo cho nguyên liệu trong nồi vừa chín thì bắc xuống. Còn nếu nấu kiến vàng với lá giang, người ta sẽ cho tổ kiến vào nồi nước trước rồi mới đem nấu chín. Khi nước trong nồi sôi, lá giang được vò nhỏ rồi thêm vào, nêm nếm gia vị vừa ăn và bắt đầu thưởng thức.

Muối kiến vàng

Ngoài canh chua kiến vàng, người Tây Nguyên còn có muối kiến vàng – một loại gia vị hấp dẫn làm nên đặc sản trứ danh của người dân phố núi. Có dịp đi dọc các huyện TX.Ayun Pa và Krông Pa, bạn sẽ thấy người ta bán muối kiến rất nhiều ở hai bên đường. Bởi đây là một món ăn từ kiến dễ ăn, lại thích hợp làm quà khi du lịch Tây Nguyên. 

Muối kiến vàng được dùng cùng với thịt nướng. Ảnh: kimi_tranghuynh

Loài kiến dùng để làm muối vẫn là kiến vàng chân cao, thân màu vàng bắt mắt, thường làm tổ trên những tán cây cao trong các rẫy cà phê. Tổ kiến sau khi thu hoạch về được sơ chế sạch sẽ, sau đó dùng con kiến và trứng kiến đem rang khô lại, đến khi kiến chín và tỏa ra mùi thơm là được. 

Nguyên liệu chính để làm món này là muối, ớt, bột ngọt, kiến vàng. Ảnh: 55giraud

Kiến và trứng sau khi rang chín được cho vào chiếc cối lớn, thêm muối, ớt, bột ngọt rồi giã nhuyễn. Cuối cùng cho muối kiến vàng vào hộp sạch sẽ, đóng nắp lại, để dành sử dụng dần dần. Món ngon từ côn trùng này có cách làm đơn giản nhưng vị ngon thì quyến rũ, nhất là với những ai yêu thích ẩm thực độc lạ của người dân vùng núi.

Muối kiến vàng thường dùng để thay thế cho muối ớt của người miền xuôi. Nhưng ngon nhất có lẽ là dùng muối kiến vàng để chấm với các loại thịt nướng. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được vị mặn của muối, chút ngọt của bột ngọt, kèm theo đó là vị cay của ớt và chút chua chua đặc trưng từ kiến vàng nguyên chất. Với du khách lần đầu thưởng thức, món ăn này có phần lạ lẫm, nhưng khi đã quen, ai biết đâu bạn sẽ nghiện luôn đấy. 

Muối kiến vàng được bán dọc hai bên đường huyện TX.Ayun Pa và Krông Pa. Ảnh: Kênh 14

Ẩm thực từ kiến quả là một loại ẩm thực đặc biệt của người dân vùng núi nước ta. Từ loài côn trùng tưởng như vô ích này, dân tộc Tày, Ê Đê đã có những cách chế biến riêng, tạo nên hương vị đặc trưng của món xôi kiến, bánh kiến, canh chua và muối kiến.

Ngọc Anh (tổng hợp)

Theo Báo Thể Thao Việt Nam

Đăng bởi: Trọng Trí