“Độc – lạ” món ngon được chế biến từ sam biển, đến Hạ Long nhất định phải thử một lần

Mặc dù không khó săn bắt nhưng sam biển chỉ sống được khoảng 3 ngày sau khi lên bờ và đòi hỏi quá trình chế biến rất kỳ công. Bởi vì chỉ đầu bếp làng nghề mới thực hiện được nên không phải ai cũng có cơ hội để thưởng thức chúng.

Sam là sinh vật sống ở biển, nơi có thủy triều cao và được tìm thấy nhiều ở các vùng biển như Quảng Ninh, Hải Phòng như vùng biển Cát Bà, Quảng Yên, Hạ Long,…

Nếu nhìn qua thì con sam biển rất giống với con so biển, tuy nhiên sam ăn được thì phải chế biến đúng cách còn so biển thì chứa nhiều độc tố. Nếu như không may ăn phải so biển thì cơ thể sẽ bị tê liệt, ngừng tuần hoàn và suy hô hấp dẫn đến tử vong.

Sam biển được xem là loại đặc sản đắt đỏ và có giá trị. Ảnh sưu tầm

Để có thể phân biệt được hai loại này thì người ta nhận diện chúng qua hình dáng bên ngoài. Nhìn qua thì con sam biển trông giống một chiếc mũ sắt, phần mai rất cứng và dày còn mình tròn dẹt. Chúng có 4 mắt, 8 chân ẩn giấu dưới bụng, trong đó 2 mắt sẽ lồi ra ở bên thân, hai mắt còn lại ở trên đầu, nằm sát vào nhau. Đuôi sam có gờ với đầu nhọn hình tam giác rất rõ nét.

Đáng chú ý, sam thường sống theo cặp, con đực bám ở trên lưng con cái. Bởi thế mà dân gian có câu nói “dính như sam” thể hiện tình nghĩa vợ chồng son sắt và chung thủy. Mỗi khi đi biển, ngư dân sẽ thường đánh bắt sam theo đôi, nếu như chỉ có mỗi con dính lưới thì họ sẽ thả nó về biển.

Thịt sam, trứng sam biển sau khi sơ chế. Ảnh sưu tầm

Thường thì một con sam cái sẽ có trọng lượng từ 1,5 – 3,5 kg, còn con sam đực sẽ nhẹ hơn chỉ khoảng 1 – 3kg.

Trái lại, so biển chỉ đi một mình và có kích thước khá là nhỏ, khoảng từ 20 – 25cm, cân nặng dưới 1kg. Đuôi của so biển có gờ lưng, dạng tròn và không nhọn. Những ngư dân có kinh nghiệm cho biết, mùa sam biển kéo dài từ tháng 4 cho đến tháng 9 dương lịch hàng năm. Lúc này thì sam cái cũng có nhiều trứng, thịt béo, chắc. Tại Quảng Ninh, sam biển có quanh năm nhưng nhiều và ngon nhất là phải từ tháng 10 đến tháng 12 âm lịch.

Theo chị Thu Hằng – là một đại lý cung cấp hải sản ở Quảng Ninh cho hay, nếu như đánh bắt đúng mùa thì sẽ thu được sam có nhiều trứng. Mặc dù vậy, loài vật này cũng chỉ sống được 3 ngày sau khi rời biển cho nên không phải thực khách nào cũng có cơ hội được thưởng thức những món ngon được chế biến từ con sam biển.

Sam biển phải được sơ chế kỹ càng để loại bỏ hết độc tố. Ảnh sưu tầm

Chị Hằng cho hay: “Ngày xưa người dân chưa biết ăn sam cho nên giá thành của chúng rất rẻ, thậm chí chẳng có ai hỏi mua. Tuy nhiên nhiều năm nay, khi mà du lịch phát triển mạnh thì sam biển được giới sành ăn biết đến nên trở thành đặc sản được săn lùng”.

Sam biển thường được bán theo đôi, vào mùa sẽ được bán khoảng 700.000 – 1.200.000 đồng/cặp. Vào thời điểm khan hiếm, ngư dân đánh bắt được ít hải sản thì giá sam có thể đội lên là 1.500.000 đồng/ đôi. Có nhiều thực khách đã sẵn sàng trả giá cao nhưng không phải lúc nào cũng có sam để thưởng thức”.

sam biển

Cũng theo tiểu thương này, thịt sam biển dù ngon nhưng quá trình chế biến lại rất kỳ công, phải những đầu bếp giàu kinh nghiệm thì mới có thể thực hiện được. Nếu như sơ chế sam biển không cẩn thận thì có thể gây ngộ độc cho người ăn.

Còn anh Phạm Văn Phong – là chủ một quán hải sản ở Hải Phòng cho biết, sam biển thường ăn sứa cho nên phần gan và ruột của chúng cực độc. Bởi thế mà người chế biến phải biết cách lựa chọn sam, xử lý thật cẩn thận, chỉ lấy riêng phần bụng và trứng, tuyệt đối không làm vỡ ruột và gan. Anh Phong chia sẻ rằng: Khi cắt tiết sam thì phải cắt làm sao cho thành tia thì mới không làm mất đi độ chát của sam. Riêng phần gan và ruột thì cần lọc thật khéo. Nếu như không may sơ ý làm vỡ gan hay ruột của sam biển sẽ khiến cho chất độc dính vào phần thịt có thể gây dị ứng hoặc là đau bụng, ngộ độc với người ăn nó”.

Sam biển sau khi sơ chế sạch sẽ có thể chế biến nhiều món ăn ngon như là sụn sam nướng, thịt sam xào miến, chân sam xào chua ngọt, sam xào sả ớt, lẩu sam,…

Cũng theo lời anh Phong, có nhiều khách sành ăn không ngại ngần chi cả triệu đồng để mua sam biển rồi thuê nhà hàng, đầu bếp để chế biến. Có những ngày cao điểm, một mình anh xử lý hơn chục đôi sam. Mỗi con sam sau khi sơ chế và loại bỏ vỏ cứng thì sẽ thu được phần thịt nặng chừng ⅔ trọng lượng ban đầu. Mặc dù vậy thì quá trình chế biến sam vô cùng kỳ công, đòi hỏi cẩn thận cao độ cho nên chủ quán ăn hải sản chỉ nhận làm số lượng hạn chế để có thể đảm bảo an toàn tối đa.

Sam biển thường ăn sứa cho nên phần gan và ruột của chúng cực độc. Ảnh sưu tầm

Anh Phong cho hay, sam sau khi sơ chế sạch sẽ có thể chế biến nhiều món ăn ngon như là sụn sam nướng, thịt sam xào miến, chân sam xào chua ngọt, sam xào sả ớt, lẩu sam,… Dù vậy thì ngon và phổ biến nhất là món nộm thịt sam và chân sam xào chua ngọt.

Đối với món chân sam xào chua ngọt, phần cẳng chân sam biển được cắt riêng, chặt nhỏ thành các khúc vừa ăn rồi ngâm ở trong nước nóng để khử mùi tanh. Sau đó thì sẽ ướp phần cẳng chân này với sả, ớt, riềng trong thời gian 10 phút.

Món ngon từ sam biển. Ảnh sưu tầm

Kế đến là sẽ đem chân sam xào với tỏi rồi rìm nhỏ lửa trong nước sốt đặc sánh có đủ vị cay, mặn, ngọt,… Món này ngon nhất khi ăn nóng là cách thưởng thức như càng cua.

Và món giải ngấy từ nộm thịt sam cũng được khách ưa chuộng. Sam biển được lọc thịt, hấp chín rồi bóc nhỏ, đem trộn với các loại rau như là dưa chuột, cà rốt, ngó sen thái mỏng với lạc, rau thơm, ớt. Sau đó trộn đều các nguyên liệu với nước mắm chua cay, chờ từ 10 – 15 phút là có thể thưởng thức.

Món ngon từ sam biển. Ảnh sưu tầm

Có nhiều nhà hàng còn chế biến món sam nướng để phục vụ nhu cầu ăn uống đa dạng thực khách. Sau khi tẩm ướp sam với các gia vị cho ngấm, người ta đặt sam lên vỉ nướng, xoay đều các mặt cho đến khi chín vàng và dậy mùi thơm. Thực khách thường được ăn kèm với sam nướng với bưởi chua tách múi, củ cải thái nhỏ ngâm dấm, rau thơm, nước mắm tỏi, đậu phộng rang giã nát, hành phi, ớt,…

Bởi vì sam biển khó đánh bắt và không sống được lâu, chế biến kỳ công nên chúng chỉ xuất hiện trong thực đơn một số nhà hàng có tên tuổi. Có nhiều thực khách bởi vì muốn được thưởng thức sam biển mà đã chấp nhận di chuyển hàng trăm cây số về vùng biển Hải Phòng, Quảng Ninh để “thưởng thức” những món ăn ngon từ đặc sản này.

Anh Hoàng Công Huy (sống ở Hà Nội) có chia sẻ rằng, bản thân từng được thưởng thức mân tiệc 7 món từ thịt sam trong một lần đi công tác ở Hải Phòng. Anh cũng rất ấn tượng với hương vị vô cùng lạ miệng từ con sam biển.

Món ngon từ sam biển. Ảnh sưu tầm

Anh Huy nói rằng: “Lần đầu tiên ăn, tôi không đoán được đó là thịt con gì, đến khi nhân viên nhà hàng giới thiệu và giải thích thì tôi mới biết đó chính là sam. Bởi vì quá thích hương vị món ăn này cho nên tôi nhờ người quen tìm mua giúp. Mặc dù vậy thì sam biển rất khó để chế biến nên nếu như muốn ăn, tôi đành phải chờ đến dịp về Hải Phòng hoặc là Quảng Ninh để thưởng thức”.

Nhiều người có kinh nghiệm cho biết, không nên ăn quá nhiều trứng và thịt sam biển cùng lúc bởi vì chất độc ở trong rong và tảo biển (thức ăn của sam) có thể chưa phân hủy hết sẽ có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của người dùng.

🆙 Khám phá: “Ngất ngây” món chả mực Hạ Long – đặc sản thơm ngon nức tiếng vùng đất mỏ

Đăng bởi: Thảo Ngân