Ớn lạnh tục xăm bằng xương ở đảo Cook

Từng bị những tín đồ Cô đốc giáo ngăn cấm và coi như là một tục lệ man rợ, gây tổn thương tới xác thịt con người, truyền thống xăm mình đang dần quay trở lại trên đảo Cook, quốc đảo thuộc Thái Bình Dương.

Nghệ thuật Body Art rất phổ biến ở các quốc gia Nam Thái Bình Dương, như Cook, Tonga, Tahiti và Samoa trước khi Cơ đốc giáo du nhập nơi đây vào thế kỷ 19. Và nhiều người còn cho rằng, từ xăm hình, tiếng Anh là tattoo, bắt nguồn từ chữ tatau hay tatatau của người Polynesia. Sử dụng thiết bị xăm làm từ xương hoặc vỏ sò, những người dân Polynesia coi xăm mình là một nghi thức quan trọng. Và những bức họa về Châu Âu từ thời kỳ sơ khai cũng cho thấy, trên cơ thể của các chiến binh lực lưỡng đã xuất hiện nhiều hình vẽ nghệ thuật.

Sua Pault Suluape, một người được xem là bậc thầy về nghệ thuật xăm mình ở Samoan, đã tới phòng trưng bay Wellington City ở New Zealand vào tháng đầu 9 vừa qua để tiết lộ về những kỹ thuật xăm mình cổ xưa. Nhân vật được anh Suluape xăm mình với kỹ thuật cổ là anh Ricky Masoe. Tác phẩm được hoàn thiện có tên pe’a sogaimiti, một thiết kế theo kiểu cuộn tròn từ eo xuống tới đầu gối. “Hình xăm trên cơ thể đàn ông nói cho chúng ta biết họ từ đâu đến”, Luther Berg, chủ một cửa tiệm xăm mình ở Boogies Bar, thuộc thủ đô Avarua. “Bạn dễ dàng đoán được họ đến từ Tonga hay một nơi nào đó. Hơn nữa, nếu bạn có cùng quốc tịch với họ, bạn sẽ biết chính xác họ đến từ hòn đảo nào, nguồn gốc gia đình”.

Thỉnh thoảng những cơn đau khiến anh Mosoe co rúm người lại trên sàn. Anh phải nắm tay vợ trong khi Suluape thực hiện từng động tác xăm mình với dụng cụ làm từ xương và vỏ sò. Suluape nhận được sự trợ giúp của bốn người đàn ông khác, một người có nhiệm vụ co căng da, người khác giúp lau máu và hai người giữ chặt chân tay của Masoe.

Anh Suluape chào đón sự trở lại của tục lệ xăm mình ở đảo Cook, và trào lưu tương tự đang diễn ra ở Tonga, nơi cha anh đang giúp đỡ truyền đạt kỹ thuật xăm cổ xưa. Tác giả của cuốn sách “Patters of the Past” về truyền thống xăm mình ở đảo Cook, bà Therese Mangos, cho biết, những tín đồ Cơ đốc giáo đã cảnh báo về việc vẽ họa tiết lên cơ thể và cấm tuyệt với tục lệ xăm mình. Bất kỳ ai ở đảo Cook xăm mình đều bị phạt tiền hoặc lao động công ích dưới sự cai quản của các nhà thờ.

“Đã có thời kỳ, người Cook tin rằng thật xấu hổ nếu như chống lại Cơ đốc giáo”, bà Mangos nói. “Người ta cũng tìm thấy bằng chứng về việc người Cook đã cố gắng xóa các hình xăm bằng mảnh vỏ sò”. Kết quả là, rất nhiều thiết kế hình xăm cổ xưa bị thất truyền và kỹ thật xăm hình bằng thiết bị làm từ xương, có gắn cán gỗ đã không còn được lưu truyền. Xu hướng xăm mình chỉ trở lại đảo Cook từ những năm 1990 như một hệ quả của việc phát triển văn hóa, khi người ta tìm thấy nhiều di sản về hình xăm thông qua nghệ thuật truyền thống.

Croc Coulter, một trong những nghệ nhân xăm mình ở đảo Cook, hiện tại đang thực hiện với kỹ thuật truyền thống, cho biết, nhiều mẫu hình xăm bị thất lạc mãi mãi, trong khi một số được phục dựng và phổ biến rộng rãi. Coulter còn cho hay, Body Art là một loại hình ngôn ngữ ở Polynesia.

yume.vn

Đăng bởi: Phạm Hoài Thương