Osechi Ryori và ý nghĩa các món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật
- Osechi Ryori là gì?
- Ý nghĩa các món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật
- Đậu đen ninh ngọt (Kuromame)
- Trứng cá trích (Kazunoko)
- Trứng cuộn (Datemaki)
- Hạt dẻ ngọt (Kuri Kinton)
- Cá mòi (Tazukuri)
- Rễ cây ngưu bang (Tataki Gobo)
- Chả cá (Kamaboko)
- Rong biển cuộn (Kobumaki)
- Tôm (Ebi no Umani)
- Gà om rau (Chikuzenni)
Nhiều thực khách khi được tận mắt nhìn thấy Osechi Ryori thường thắc mắc các món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật tượng trưng cho điều gì? Cùng Du lịch Việt Nam khám phá câu chuyện phía sau hương vị truyền thống và ý nghĩa của từng nguyên liệu góp mặt trong mâm cỗ độc đáo này.
Osechi Ryori là một mâm cỗ được người dân xứ Phù Tang chuẩn bị vào dịp đầu năm mới để cầu mong các phước lành, điều tốt sẽ đến với gia đình mình. Mỗi món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật đều sở hữu một ý nghĩa, ý niệm riêng nhằm thể hiện nét đẹp dung hòa giữa ẩm thực và văn hóa độc đáo.
Osechi Ryori là gì?
Osechi hay Osechi-ryōri là mâm cỗ Tết truyền thống có nguồn gốc từ thời Heian (794 – 1185), bao gồm nhiều món ăn lẻ, thường được sắp xếp đẹp mắt trong một chiếc khay, tráp hoặc hộp. Đây là bữa ăn không thể thiếu trong dịp đầu năm mới của người Nhật.
Osechi Ryori không phải là tên một món ăn mà là từ để chỉ sự kết hợp của nhiều thành phần khác nhau. Mỗi cửa hàng hay gia đình khi chế biến các nguyên liệu của hộp cơm năm mới Osechi Ryori sẽ có đôi chút khác biệt, tuy nhiên đa phần sẽ có đủ những món cố định, và mỗi món đều mang ý nghĩa tượng trưng cho một điều may mắn.
Osechi Ryori thường được sắp xếp trong một chiếc tráp sơn mài hình vuông vô cùng sang trọng và đẹp mắt, gọi là Jubako. Tráp Jubako thường gồm nhiều tầng với hàm nghĩa “hạnh phúc chồng hạnh phúc”.
Ý nghĩa các món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật
Các món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật thường bao gồm các thành phần cơ bản như trứng cuộn Datemaki, trứng cá trích Kazunoko, đậu đen ninh ngọt Kuromame, cá mòi rim Tazukuri, chả cá Kamaboko…
Mỗi món ăn đều mang một hàm nghĩa riêng nhằm thể hiện sự mong mỏi hạnh phúc, may mắn vào dịp đầu năm mới của người dân xứ sở Phù Tang.
Đậu đen ninh ngọt (Kuromame)
Đậu đen ninh ngọt Kuromame là thành phần không thể thiếu trong hộp cơm năm mới của người Nhật. Phần đậu đen này thường sẽ được ninh rất ngọt và là món khoái khẩu của trẻ em vào dịp lễ Tết.
Đậu trong tiếng Nhật gọi là Mame – từ đồng nghĩa với sức khỏe, khỏe mạnh. Ngoài ra, Mame có cách chơi chữ thú vị như “Mame ni hataraku” (làm việc siêng năng) hay “Mame ni kurasu” (sống lành mạnh), do đó, đậu đen từ xưa đã được người dân xứ Phù Tang lựa chọn để bày biện trong mâm cỗ năm mới với hàm ý tốt lành.
Trứng cá trích (Kazunoko)
Trong hộp cơm năm mới của người Nhật Osechi Ryori luôn có mặt Trứng cá trích Kazunoko với ý nghĩa con cháu đầy nhà, gia đình thịnh vượng. Trứng cá trích muối và trứng cá trích phơi khô sẽ được chế biến cho đến khi dính chặt vào nhau thành một khối.
Trứng cuộn (Datemaki)
Trứng cuộn Datemaki là một kiểu trứng chiên của người Nhật có vị ngọt, thành phần chính bao gồm trứng, chả cá thịt trắng, chả tôm, rượu Mirin và đường.
Món ăn này khi chế biến sẽ được cuộn lại giống hình dáng của giấy (sớ) nên thường được ăn vào ngày Tết với hy vọng đỗ đạt, thành công trong học vấn.
Hạt dẻ ngọt (Kuri Kinton)
Kuri Kinton là món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật được tạo nên nhờ sự kết hợp hài hòa giữa hạt dẻ đã được ninh ngọt sẵn và khoai lang nghiền nhuyễn. Vị ngọt bùi của Kuri Kinton được rất nhiều trẻ em yêu mến.
Màu vàng của hạt dẻ và khoai khiến người dân xứ sở mặt trời mọc liên tưởng đến những thỏi vàng, hình ảnh này tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có.
Cá mòi (Tazukuri)
Cá mòi Tazukuri xuất hiện trong hộp cơm năm mới của người Nhật với ý nghĩa “mùa màng bội thu” hay “ngũ cốc dồi dào”. Hàm nghĩa này ra đời do ngày xưa cá mòi vốn được sử dụng làm phân bón cho ruộng đồng tại Nhật Bản.
Cá mòi nhỏ sẽ được nướng và sau đó tẩm một loại xì dầu ngọt.
Rễ cây ngưu bang (Tataki Gobo)
Rễ cây ngưu bàng trong hộp cơm năm mới của người Nhật sẽ được cắt nhỏ, ninh ngọt và trộn với mè xay, khi ăn tạo cảm giác vừa giòn vừa thơm.
Ngưu bàng là loại cây có rễ cắm rất sâu và phát triển bền bỉ dưới lòng đất nên món ăn này mang đến lời chúc sức khỏe và tượng trưng cho hình ảnh gia đình vừng mạnh, bình an.
Chả cá (Kamaboko)
Kamaboko là chả cá được làm từ các loại cá thịt trắng như cá tuyết. Vẻ ngoài xinh xắn với lớp vỏ màu hồng đại diện cho sự may mắn, xua đuổi tà ma và phần thịt trắng bên trong mang biểu trưng của sự thanh khiết, đại diện cho các vị thánh thần. Đặc biệt, món chả cá này có hình dạng nửa vòng tròn, giống như hình ảnh mặt trời mọc, tượng trưng cho bình minh ngày đầu năm mới.
Rong biển cuộn (Kobumaki)
Tảo bẹ trong tiếng Nhật gọi là Konbu, nhưng người Nhật cố tình đọc trại thành Kobu để đồng âm với Yorokobu – nghĩa là hạnh phúc. Các loại cá sẽ được cuộn trong rong biển kombu và buộc lại bằng dây bầu sấy khô.
Tôm (Ebi no Umani)
Không thể vắng mặt trong hộp cơm năm mới của người Nhật là Ebi no Umani – một loại tôm nấu với nước xì dầu và dashi, sau đó được ủ qua đêm để giữ màu sắc tươi sáng và hương vị độc đáo.
Râu tôm dài và hình dáng lưng cong khiến nhiều người nghĩ đến hình ảnh những người già sống thọ. Do đó, Ebi no Umani trong mâm cỗ Tết mang ý nghĩa cầu chúc trường thọ.
Gà om rau (Chikuzenni)
Chikuzenni là món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật thể hiện rất nhiều hàm nghĩa may mắn. Món ăn này bao gồm rất nhiều nguyên liệu hấp dẫn được om chung với nhau như thịt gà, cà rốt, củ sen, gobo (rễ cây ngưu bàng), bột khoai Konnyaku, nước tương Nhật… Gà om rau có vị vừa ngọt, vừa đậm đà nên rất dễ ăn.
Mỗi nguyên liệu trong Chikuzenni đều hàm chứa ý nghĩa riêng. Đặc biệt nhất là củ sen, hình ảnh tượng trưng cho tương lai thuận lợi vì có thể nhìn xuyên qua các lỗ trên củ mà không bị cản trở.
Mỗi món ăn trong hộp cơm năm mới của người Nhật đều sở hữu hàm nghĩa riêng tương trưng cho những mong mỏi về phước lành, điều may mắn mà họ cầu nguyện vào ngày đầu năm mới. Nếu có cơ hội khám phá ẩm thực trong tour du lịch Nhật Bản, đừng quên một lần trải nghiệm mâm cỗ Osechi Ryori truyền thống nhé.
Đỗ Hằng
Theo Báo Thể Thao Việt Nam
Đăng bởi: Nghĩa Phạm
