Một câu nói, một hành động của người nổi tiếng đặc biệt là các nghệ sĩ có ảnh hưởng sâu sắc đến khán giả, nhất là giới trẻ. Nhấn vào theo dõi trang cá nhân Facebook, Instagram của những nhân vật đang hót trên phim truyền hình như: Hương vị tình thân, Thương ngày nắng về, Về nhà đi con,… một cái status của họ thôi cũng nhận đến cả triệu like và hàng nghìn lượng share, hay những câu chuyện lùm xùm về từ thiện, bán hàng quảng cáo trên thương hiệu người nổi tiếng,… cũng nhận được sự quan tâm lớn của cộng đồng. Vậy mới thấy tầm quan trọng của văn hóa ứng xử của nghệ sĩ với cuộc sống như thế nào.

Sự “lộng ngôn” của các nghệ sĩ trên mạng xã hội

Với sự phát triển nhanh của công nghệ, danh xưng “nghệ sĩ” đã đến gần hơn với công chúng qua việc chia sẻ các hoạt động nghệ thuật, hoạt động xã hội và cả cuộc sống cá nhân trên các nền tảng xã hội. Đồng thời, họ cũng tận dụng hình ảnh cá nhân để quảng cáo sản phẩm qua hoạt động tuyên truyền, thiện nguyện, lan tỏa những điều tốt đẹp đến cộng đồng. Mạng xã hội chính là cầu nối để nghệ sĩ và quần chúng đến gần nhau hơn và nhận được sự quý trọng, tin tưởng từ mọi người.

kỹ năng, sự “lộng ngôn” trong văn hóa ứng xử của nghệ sĩ

Nghệ sĩ là người lan tỏa những giá trị nhân văn, những điều tốt đẹp đến công chúng. Vì vậy, vấn đề đạo đức, văn hóa ứng xử của người nghệ sĩ rất quan trọng. Thế nhưng, những phát ngôn theo kiểu “chợ búa”, lệch chuẩn trên không gian mạng lại diễn ra tràn lan, đáng báo động. Chưa bao giờ văn hóa ứng xử của nghệ sĩ lại “rầm rộ” như hiện tại. Bên cạnh văn hóa ứng xử của nghệ sĩ chuẩn mực, đáng để giới trẻ học tập thì cũng có rất nhiều những hành vi ứng xử kém văn hóa, đi lệch với văn hóa ứng xử của một người nghệ sĩ.

Trong thời gian gần đây, có quá nhiều lùm xùm trong phát ngôn, ứng xử của nghệ sĩ cả ngoài đời lẫn trên mạng xã hội. Những lời lẽ thô tục, vô văn hóa có ai ngờ lại được phát ra trong lời nói của những người mang danh nghệ sĩ. Với mục đích câu like, câu view, các nghệ sĩ không ngần ngại đăng stt, livestream để bóc phốt đồng nghiệp, đe dọa, chửi bới, hay những tin đồn gây chia rẽ, kích động, đố kị cá nhân gây tổn thương đến người khác. Những “núi rác” vô văn hóa trên không gian mạng diễn ra tràn lan. “Mạng xã hội của tôi, tôi có quyền nói”, chính là lời biện minh cho những nội dung “không thể chấp nhận được” trên mạng xã hội. Đặc biệt, bất kể sự việc gì hót cũng được Livestream, thậm chí cũng có nghệ sĩ đi dự đám tang và cố tình quay tận mặt người đã khuất. Ai ai cũng có thể xem livestream, một phần vì tò mò, hiếu kỳ, một bộ phận khác cũng tỏ ra ngán ngẩm với cách hành xử thiếu văn hóa của nghệ sĩ.

Hơn thế, nhiều nghệ sĩ còn đưa thông tin sai sự thật, dắt mũi cộng đồng mạng. Họ lợi dụng tầm ảnh hưởng của cá nhân mình để đưa ra những phát ngôn gây hoang mang dư luận.

Một bộ phận không nhỏ nghệ sĩ, diễn viên, người đẹp, ca sĩ còn dùng danh tiếng của mình để quảng cáo sản phẩm. Trang cá nhân của các nghệ sĩ bỗng chốc trở thành nơi bán hàng, quảng cáo sản phẩm giảm cân, dưỡng da, dưỡng tóc, phẫu thuật thẩm mỹ,.. với lời chào hàng hút khách. Nhiều người, nhờ mạng xã hội mà kiếm ra nguồn thu nhập khủng, lượng fan lớn chính là khách hàng tiềm năng của họ. Thế nhưng, hàng tốt thì chẳng thấy đâu, hàng kém chất lượng không rõ nguồn gốc không chọn lọc lại được livestream bán công khai trên mạng xã hội. Khi các nghệ sĩ lên tiếng xin lỗi thì dư luận mới “té ngửa” chất lượng sản phẩm như thế nào. Tiền mất, tật mang!

Nhiều nghệ sĩ quảng cáo sản phẩm chất lượng chưa được kiểm chứng

Gây bức xúc dư luận nhất, phải kể đến lùm xùm của việc làm từ thiện, Chưa bao giờ, cụm từ “sao kê” lại nóng đến thế. Cái mà chúng ta muốn thấy là sự minh bạch, xuất phát từ cái tâm của người nghệ sĩ. Tuy nhiên tất cả chỉ là “niềm tin” thì sao mà sao kê được. Uy tín, hình ảnh của họ bỗng đổ vỡ, niềm tin nơi công chúng cũng suy sụp vì hành vi vô văn hóa, thiếu nhân đạo đó. Cũng bởi lẽ đó, cần đó một bộ quy tắc ứng xử trên truyền thông và mạng xã hội để nhắc nhở các nghệ sĩ luôn có trách nhiệm, giữ uy tín, chuẩn mực, trung thực trong phát ngôn, có văn hóa trên không gian mạng.

Cái giá đắt phải trả cho hành vi, lời nói thiếu suy nghĩ

Nghệ sĩ chính là chiến sĩ chiến đấu trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, người nghệ sĩ cần ý thức sâu sắc về sứ mệnh của mình, sống sao cho xứng đáng với hai chữ ‘nghệ sĩ”. Những phát ngôn tục tĩu, chửi bới, đăng tin sai lệch hay tạo scandal để nổi tiếng cần phải chấm dứt ngay.

Bạn đọc quan tâm

Có không ít những nghệ sĩ đã phải trả một giá đắt cho phát ngôn thiếu suy nghĩ, vô văn hóa của mình.

Với người nghệ sĩ chân chính, thời gian cống hiến hết mình và tài năng đã làm nên tên tuổi của họ. Họ trở thành người của công chúng, được công chúng mến ngộ. Do đó khi tham gia quảng cáo sản phẩm không đúng thực tế nhiều nghệ sĩ có tiếng, hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực nghệ thuật giải trí từng nhận được sự ủng hộ của đông đảo khán giả thậm chí từng là cán bộ, nhưng vì hành vi lệch chuẩn mà bị cách chức, bị công chúng “ném đá”, sự nghiệp đổ vỡ. Sự tẩy chay, sự coi thường, mất niềm tin của fan hâm mộ dành cho các nghệ sĩ có lẽ là hình phạt nặng nề nhất.

Đặc biệt, nghệ sĩ có phát ngôn, nhận thức lệch lạc tác động xấu đến đời sống xã hội, nhất là với giới trẻ. Một bộ phận không nhỏ giới trẻ bị mắc bệnh “cuồng thần tượng” quá mức, họ sẵn sàng cổ súy, ủng hộ, hùa theo ngôn ngữ thô tục, dễ sa đọa, thỏa hiệp với các xấu, coi thường đạo đức, ảnh hưởng đến nét đẹp văn hóa Việt. Hệ quả sẽ khó lường. Đã làm sai thì chính mình phải chịu trách nhiệm, luật pháp sẽ không chấp nhận những biện minh thiếu cơ sở, lý lẽ “cuồng ngôn” thiếu ý thức. Đến khi điểm mặt chỉ tên. chắc chắn sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật cả về mặt hành chính và hình sự về sau.

Ngày nay, không khó để bắt gặp những đoạn video, clip của các em nhỏ 10 – 15 tuổi trên không gian mạng chửi nhau tục tĩu,thách thức dọa nạt nhau, đó một phần cũng do học tập điều xấu trong văn hóa ứng xử của người Việt nói chung và của nghệ sĩ nói riêng.

Chưa dừng ở đó, văn hóa ứng xử của nghệ sĩ đã làm tan nát hạnh phúc của biết bao gia đình. Vì tin lời quảng cáo thất thiệt của các nghệ sĩ về sản phẩm , nhiều người bán hết cả gia tài để đổi lấy những viên thuốc giả, tiền mất tật mang.

Có thể thấy mỗi hành vi, lời nói của người nổi tiếng có sức ảnh hưởng to lớn với công chúng như thế nào?

Bộ quy tắc ứng xử để nâng cao văn hóa ứng xử của nghệ sĩ

Trước thực trạng trên, ngày 13/12/2021 Bộ VHTT&DL đã ban hành bộ quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật nhằm tạo ra khuôn khổ, hình thành lối ứng xử có văn hóa cho người nghệ sĩ khi hoạt động, giao tiếp với môi trường công chúng.

Theo đó, bộ quy tắc có những quy định chung như:

1, Đặt lợi ích của dân tộc quốc gia lên trên hết, trước hết trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật.

2, Gương mẫu chấp hành các quy định của pháp luật theo tinh thần “thượng tôn pháp luật” tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân, không làm tổn hại đến uy tín của tập thể, danh dự nhân phẩm của người khác.

3, Giữ gìn phẩm chất, đạo đức, uy tín, danh dự của người hoạt động nghệ thuật phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục, văn hóa Việt Nam.

Đặc biệt, ở Điều 8 “Quy tắc ứng xử trên báo chí, truyền thông và không gian mạng” đã quy định rõ:

1, Cá nhân sử dụng các tài khoản mạng xã hội để tương tác, chia sẻ , cung cấp thông tin chính xác, tin cậy, có lợi ích cho xã hội và đất nước, bình luận, nhận xét đúng mực, có văn hóa, có trách nhiệm về những vấn đề mà dư luận quan tâm, trung thực trong phát ngôn, bày tỏ và chia sẻ quan điểm đúng đắn, khách quan.

2, Không sử dụng từ ngữ gây xung đột, mâu thuẫn, phân biệt vùng miền, tín ngưỡng, tôn giáo, không sử dụng ngôn ngữ hình ảnh phản cảm, trái thuần phong mỹ tục,

3, Không lôi kéo xúi giục, kích động, tạo phe nhóm gây chia rẽ,…

4, Không đăng tải, chia sẻ tuyên truyền các nội dung vi phạm pháp luật, thông tin, sai sự thật, vi phạm bản quyền, chưa được kiểm chứng, xBộ quy tắc chính là hệ quy chiếu về những chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc đáp ứng được yêu cầu đặt ra cho giới nghệ sĩ và phù hợp với yêu cầu của quần chúng.

Hệ thống quy tắc được xem như lời cam kết trong văn hóa ứng xử của nghệ sĩ với nhân dân, là sức mạnh buộc nghệ sĩ phải làm đúng theo những cam kết đó. Hình ảnh một người nghệ sĩ chuẩn mực, trong sáng cùng với tài năng được công nhận sẽ góp phần tạo nên giá trị cho người nghệ sĩ, cho dân tộc.

Đăng bởi: Trần Đức Minh