Vàng ươm sắc miến Cự Đà

Bắc Bộ xưa kia là cái nôi của những làng nghề truyền thống. Ta vẫn nghe xôn xao đâu đó nào tranh Hàng Trống, nào cốm Làng Vòng, nào lụa Hà Đông, nào gốm Bát Tràng … Và cũng không thua kém những tiếng thơm kia, ở Thanh Oai cũng có một làng nghề nức tiếng đến ngày nay vẫn được lưu giữ. Đó chính là làng miến Cự Đà. Ngôi làng cửa những vàng ươm sắc nắng.

Miến Cự Đà – những dải mây bồng mang sắc nắng – Ảnh: Phạm Tiên Hông

Hàng Cự Đà ngay gần trung tâm Hà Nội. Đi về phía Thanh Oai độ 20km, ta dễ dàng bắt gặp một ngôi làng đơn sơ nằm bên bờ sống Nhuệ lúc nào cũng vàng ươm màu của miến.

Từ đầu thôn cuối cuối xóm, đâu đâu ta cũng bắt gặp những bóng miến vàng ươm – Ảnh: Đức Nguyễn

Từ xa xưa, làng Cự Đà nổi tiếng với nghề làm tương truyền thống. Tương Cự Đà Nổi tiếng khắp nơi với chất lượng không thua kém gì những cái tên quen thuộc như làng Bần hay làng Đường Lâm từ thưở trước. Ngày nay, người làng Cự Đà vẫn sống bằng nghề làm tương ấy. Nhưng độ dăm bảy chục năm trở lại đây, bên cạnh nghề làm tương, làng cự Đà còn nổi tiếng với nghề làm miến.

Nghề làm miến ở Cự Đà ra đời độ năm bảy chục năm về trước – Ảnh: Creeye

Miến Cự Đà đặc biệt hơn tất thảy những miến của những làng quê Việt khác. Người Cự Đà làm miến từ dong riềng. Sợi miến thường có màu vàng óng hoặc trắng mịn; khi nấu lên có vị thơm ngon, giòn và dai rất vừa miệng. Dù có bị nấu quá tay thì miến của Cự Đà cũng không bao giờ bị nở, bị nát.

Miến Cự Đà vừa mịn vừa dai, ăn một lần là nhớ mãi – Ảnh: ~Ơ~

Miến của Cự Đà được làm kì công lắm, người Cự Đà chọn loại củ dong riềng ngon, đem xay thành bột. Bột dong sau đó được ngâm với nước và lọc để chọn lấy phần tinh bột, rồi được đánh lên. Một phần bột được ngâm với nước sôi gọi là bột chín. Bột chín mang hòa với bột đã lọc tạo nên hỗn hợp sóng sánh, mịn mềm. Chỗ bột ấy nguời ta đem tráng thành bánh, hấp chín và đem phơi nắng. Sau khi khô, bánh được đưa qua máy cán thành từng sợi miến nhỏ, dài và tiếp tục đem phơi.

Bột làm miến vàng ruộm mịn màng, sóng sánh được làm từ củ rong riềng đem xay thành bột, ngâm nước và trộn lại với nhau một cách tỉ mỉ – Ảnh: ~Ơ~ Bột miến được tráng thành bánh, hấp chín trước khi đem ra phơi trên những nồi rất lớn – Ảnh: ~Ơ ~ Miến tráng xong được đặt lên những tấm phên lớn rồi đem đi phơi nắng cho khô. Phơi miến cũng đòi hỏi phải tỉ mỉ lắm. Người ta phải canh thời gian, canh nắng để làm sao khi cắt ra sợi miếng không bị vụn, bị nát – Ảnh: ~Ơ~ Phơi miến  đủ nắng, người ta bắt đầu cắt nhỏ thành sợi vừa ăn. Cắt miến đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ lắm. Nhìn sợi miến vừa dài, vừa bé, vừa mịn là biết ngay miến cự Đà – Ảnh: ~Ơ~ Miến sau khi cắt nhỏ lại tiếp tục được đem hong đến khi khô hẳn – Ảnh: Nguyễn Tuấn Hải

Miến được phơi đầy khắp sân nhà – Ảnh: ~Ơ~

Nhìn miến Cự Đà được phơi, không ít người nghĩ là lụa – Ảnh: ~Ơ~

Để làm được những sợi miến vừa dài, vừa đều tay, vừa mịn, người Cự Đà phải tỉ mỉ, cẩn thận lắm. Tỉ mỉ trong từng công đoạn từ  chọn dong riềng cho đến làm bột, cho đến phơi, rồi cắt nhỏ. Ở Cự Đà, trẻ ngay từ hi còn nhỏ đã được làm quen với miến, đã được học cách làm miến để sau này lớn lên nối nghiệp tổ tiên.

Những thế hệ người ở Cự Đà đã sống với miến, gắn liền với miến, từ đời nằng đến đời khác, từ lớp người này đến lớp người khác. Gừ già đến trẻ nhỏ. Miến đã trở thành cuộc sống của người dân nơi đây – Ảnh: Nguyễn Tuấn Hải

Không như một số nghề mang tính thời vụ, chỉ hoạt động vào một số dịp trong năm. Miến Cự Đà được nhuộm nắng từ ngày này qua ngày khác. Quanh năm người dân ở đây sống với nghề làm miến. Bận rộn nhất có lẽ là lúc cuối năm. Người người nhà nhà muốn tìm lại cái vị dân gian truyền thống. Làng Cự Đà lại rộn rịp những sân phơi. Những dải miến óng ánh, vàng ươm ngập tràn từ đầu thôn tối cuối xóm. Gặp Cự Đà vào những khoảng khắc ấy, ta ngỡ như có thể thấy được cả nắng, cả mây cùng hòa quyện.

Miến Cự Đà – nét vàng đặc trưng của truyền thống – Ảnh: sưu tầm

Có lẽ bởi vậy nên càng này càng nhiều bạn trẻ biết tới Cự Đà hơn, không chỉ bởi đặc sản thơm ngon mà còn bởi cái khung cảnh vàng ươm trở nắng mà nơi đây mang lại. Cự Đà đẹp, miến Cự Đà thơm ngon, người Cự Đà dễ mến. Đến Cự Đà một lần rồi sẽ nhớ mãi đến mai sau.

Iki Oleo – Mytour.vn

Lưu ý: Tất cả bài viết thuộc bản quyền Mytour.vn. Mọi sao chép cần ghi rõ nguồn cùng với liên kết về nội dung tương ứng tại Mytour.vn.

Đăng bởi: Nguyễn Phúc Hạnh