Lên Hà Giang thưởng thức món mèn mén có 1-0-2 ở vùng cao Đông Bắc

Ngoài các món thắng cố, rượu ngô… du lịch Hà Giang du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món mèn mén – đặc sản có 1-0-2 tại xứ này.

Chuyến du lịch Hà Giang không chỉ mang tới cho bạn cơ hội chiêm ngưỡng khung cảnh đẹp như tranh vẽ trên đèo Mã Pì Lèng, các mùa hoa rực rỡ trên cao nguyên đá hay tham gia một phiên chợ vùng cao. Ở đó ẩm thực Hà Giang cũng đang chờ đợi bạn, ngoài những món thắng cố, rượu ngô, cháo ấu tẩu… bạn đã từng nghe về mèn mén – món ăn đặc sản của người Hà Giang? Món “cơm” hàng ngày của người Mông chắc chắn sẽ mang tới những trải nghiệm vị giác khó quên cho thực khách.

Mèn mén có thể coi như món “cơm” hàng ngày của người Mông

Cái tên mèn mén “độc-lạ” này bắt nguồn từ tiếng Quan Hỏa Trung Quốc, nghĩa là bột ngô hấp. Mặc dù được làm từ một loại nguyên liệu hết sức bình thường nhưng đem lại cho du khách cảm nhận rất thú vị bằng hương vị thơm ngon đặc biệt. Điều này được lý giải bởi nó được chế biến từ giống ngô ngon nhất của vùng; ngô đã lai, hay ngô nơi khác không có được hương vị thơm ngon như giống ngô địa phương.

Món mèn mén từ bao đời nay đã trở thành món đặc sản không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết của người Mông ở Hà Giang. Họ quan niệm rằng: Con gái Mông thì phải biết thêu thùa, biết thương chồng con, chăm lo cho bố mẹ và đặc biệt phải biết nấu mèn mén.

Người Mông quan niệm con gái Mông thì phải biết nấu mèn mén

Cách nấu mèn mén không khó nhưng để cho ra thành phẩm ngon tuyệt hảo đòi hỏi phải được qua bàn tay có kinh nghiệm của người Hà Giang.

Ngô sau khi thu hoạch sẽ được phơi ở hiên nhà hay trên các gác bếp cho thật khô rồi mới đem tách hạt, loại bỏ những hạt ngô xấu, giữ lại những hạt ngô ngon và mẩy nhất. Sau đó, người ta đem xay chúng bằng cối đá của người Mông từ xa xưa. Bản thân cối đá này rất nặng, du khách tới đây muốn thử xem chừng mệt bở hơi tai.

Ngô phải được phơi khô trước khi đem tách hạt

Ngô xay xong trải qua công đoạn sàng để làm sạch rồi trộn cùng một ít nước. Nghe chừng có vẻ đơn giản, nhưng tỉ lệ nước như nào còn phụ thuộc ngô đó non hay già, bột khô quá sẽ cháy khi hấp, nhiều nước quá mèn mén Hà Giang sẽ nát và không ngon!

Cuối cùng họ mang hỗn hợp đi hấp 2 lần trong một chiếc chảo lớn chứa nước, ở giữa đặt một chõ cao. Lần đầu để bột ngô tơi, không dính thành cục cần tính toán thời gian hợp lý, ngô già hay ngô non. Hấp lần thứ hai để mèn mén có thể chín hơn và xong lần hai thì món ăn đặc sản Hà Giang này mới được coi là hoàn tất.

Phải qua 2 lần hấp mới cho ra thành phẩm

Mèn mén Hà Giang khi đã chín có vị thơm, dẻo, rất đậm đà, ăn rất bùi, ngậy. Để món ăn thêm phần hấp dẫn và ngon miệng thì người Mông thường thêm vào đó những gia vị như tương ớt, đậu xị, rau thơm. Những vị khách phương xa khi thưởng thức mèn mén phải ăn hết sức chậm rãi thì mới cảm nhận được vị ngon “thấm thía”, càng ăn sẽ càng thấy ngọt ngào, đậm đà hương vị núi rừng Đông Bắc. Món này phải ăn khi còn nóng hổi, hoa khói còn loáng thoáng bởi để nguội rồi ăn sẽ không ngon. Nếu thích ăn cay đừng quên bỏ gia vị ớt nướng, do điều kiện thời tiết ở vùng cao giá lạnh việc ăn ớt chống rét là phổ biến, đúng vị nhất là ớt thóc đem nướng lên giã với muối, ăn cùng với mèn mén thì quả là tuyệt vời.

Một số tỉnh miền núi phía Bắc, mèn mén được dùng thay cơm trong bữa chính. Mèn mén khi được dùng trong những bữa ăn của người Mông thường ăn kèm với canh rau cải, canh bí, đậu chúa… có sẵn trên nương rẫy, dễ ăn hơn nhiều mà không sợ bị nghẹn, tăng thêm phần hấp dẫn cho món ăn. Mà cũng có đôi khi món ăn được nhâm nhi với óc đậu và chén rượu ngô cực phẩm. Mặc dù ngày nay cuộc sống của người dân xứ Hà Giang đã khá hơn, mèn mén cũng ít xuất hiện trong những bữa cơm chính hằng ngày, nhưng hễ đến dịp lễ Tết, trên bàn thờ tổ tiên sẽ chẳng bao giờ thiếu Mèn Mén- “cơm vàng” truyền thống của người Mông.

Mèn mén được thưởng thức cùng các món ăn trong bữa cơm hàng ngày

Mèn mén nghe chừng dân dã nhưng lại ngon tuyệt. Du khách tới Hà Giang muốn thưởng thức món ăn này có thể đến những phiên chợ vùng cao Hà Giang hay ghé vào một nhà nào đó của người Mông để thứ món đặc sản có 1-0-2 trên mảnh đất này. Bạn cũng có thể mua mèn mén Hà Giang về làm quà cho người thân, đây chắc chắn là một món quà tuyệt vời sau khi kết thúc chuyến du lịch đến cao nguyên đá.

Bạn có thể thưởng thức món ăn này ở các phiên chợ vùng cao Hà Giang

Nếu có dịp du lịch Hà Giang, du khách hãy thử một lần thưởng thức mèn mén của người Mông, nhâm nhi cùng một chén rượu ngô giữa tiết trời se lạnh đầu xuân để cảm nhận rõ hơn, sâu hơn sự đơn giản, mộc mạc như con người và nếp sống của người Hà Giang.

Đăng bởi: Ý Chính Lưu