Chợ Viềng Nam Định - phiên chợ mua may, bán rủi

Cứ mỗi độ xuân về Tết đến, người Nam Định và khách thập phương trong cả nước lại háo hức mong chờ ngày mồng 8 Tết Nguyên Đán để tham gia họp chợ Viềng Nam Định – một phiên chợ độc đáo, thể hiện phong tục văn hóa tín ngưỡng đậm nét của cư dân Việt ở miền Bắc. Điểm đặc biệt thu hút đông đảo du khách từ khắp mọi nơi đến chợ Viềng chính bởi vì mỗi năm chợ chỉ họp duy nhất một phiên ở huyện Vụ Bản và huyện Nam Trực tỉnh Nam Định.

Hội chợ Viềng diễn ra vào đêm mùng 7, rạng sáng ngày mùng 8 tháng Giêng hàng năm, bao gồm chợ Viềng Phủ ở gần quần thể kiến trúc tín ngưỡng Phủ Dầy thuộc huyện Vụ Bản, và chợ Viềng Chùa ở gần chùa Bi thờ thiền sư Từ Đạo Hạnh của huyện Nam Trực tỉnh Nam Định. Dân gian vốn có câu “Chợ Viềng, hai chợ một phiên” ngụ ý chỉ hai chợ này cùng tên Viềng, họp cùng một thời gian và cùng buôn bán những mặt hàng giống nhau.

Hai phiên chợ Viềng diễn ra cùng một thời điểm và bán các mặt hàng giống nhau – Ảnh: sưu tầm

Tương truyền cho rằng Nam Định ngày xưa vốn là một trong những cái nôi của nền văn minh lúa nước. Sự phát triển của đời sống vật chất tinh thần ở đây đã sớm thúc đẩy nhu cầu giao lưu văn hóa và tình cảm của người dân trong vùng. Chính vì vậy, ngoài lễ hội và đền chùa, chợ Viềng xuất hiện ở nhiều nơi trên vùng đất cổ Nam Định. Ông cha ta ngày xưa đã lưu truyền một bài ca dao nói về thú chơi chợ của vùng Tây Nam thành phố Nam Định vào dịp Tết đến:

Mб»“ng mб»™t Дѓn Tбєїt б»џ nhГ

Mồng hai chơi điếm, mồng ba chơi đình

Mồng bốn chơi chợ Quả Linh

Mồng năm chợ Trình, mồng sáu chợ Gôi

Nghỉ ngày mồng bảy mà thôi

Ðến ngày mồng tám đi chơi chợ Viềng

Chợ Viềng năm có một phiên

Cái nón em đội, cũng tiền anh mua

Ông đồ của chợ Viềng Nam Định đang cho chữ Nho tặng du khách ngày Tết – Ảnh: Do Minh Ha

Sạp bán câu chúc Tết độc đáo trên gỗ nổi bật một góc chợ – Ảnh: Do Minh Ha

Đi chơi chợ Viềng đồng nghĩa với việc người dân đến đây cầu may mắn, mong cho đầu năm suôn sẻ, cả năm làm ăn phát đạt “mưa thuận gió hòa”. Nơi đây có tục người bán không hề nói thách và người mua cũng không hề mặc cả – một nét đẹp văn hóa đáng yêu mà chỉ phiên chợ này mới có. Dường như có một ý thức tâm linh đối việc mua bán ở chợ Viềng Nam Định, rằng mỗi người chỉ cần bán hoặc mua được một vật gì đó dù rất nhỏ thì người bán kẻ mua đều gặp nhiều may mắn và hạnh phúc. Và cả đôi bên đều vui vẻ hân hoan ra về. Bởi lẽ đó, phiên chợ này còn có tên gọi khác là chợ Cầu May, hay chợ Viềng “mua may bán rủi”.

Kẻ bán người mua không mặc cả – nét đẹp văn hóa đáng yêu của chợ Viềng – Ảnh: Laodong

Mặc dù mang danh là “hội chợ” nhưng chợ Viềng Nam Định không bán những sản phẩm hiện đại cao cấp như các hội chợ ta thường thấy. Hàng hóa bày bán ở đây chủ yếu phục vụ cho sản xuất nông nghiệp như sạp đồ đồng sắt gồm dao kéo, cày cuốc, mâm đồng, đồ thờ cúng… của người dân làng Tống Xá; sạp đồ bằng gỗ như khảm, mịch, bàn ghế án thờ… của dân làng mộc Ninh Xá, Cát Đăng huyện Ý Yên mang tới chợ; hay hàng nong nia, rổ rá, mành chõng, bàn ghế mây tre… của người làng nghề đan lát Vĩnh Lai. Ngoài ra, chợ Viềng còn có rất nhiều hàng giống cây trồng, vật nuôi từ các tỉnh lân cận Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nam… Bạn sẽ dễ dàng bắt gặp các món hàng dân dã này trong các lều quán che tạm, hay ngay khoảng trống giữa chợ, hoặc dọc theo hai bên đường một cách tự do.

Hàng đồ sắt, nông cụ có rất nhiều ở phiên chợ Cầu May – Ảnh: Do Minh Ha

Sản phẩm bằng gỗ độc đáo ngộ nghĩnh của dân làng mộc Ninh Xá – Ảnh: Do Minh Ha

Tương truyền, lễ hội chợ Viềng ở Nam Định gắn liền với việc thờ ông Khổng – ông tổ đúc đồng. Người dân quan niệm rằng, mua được một món đồ đồng ưng ý tại chợ Viềng đầu năm, lộc sẽ về đầy nhà suốt cả trong năm ấy. Vì vậy không có gì khó hiểu khi gian hàng bán sản phẩm đồng thau lúc nào cũng thu hút nhiều du khách.

Một góc sạp hàng đồ đồng thau – Ảnh: Vietnamnet

Bên cạnh đồ đồng, đồ sứ cũng rất được ưa chuộng – Ảnh: vWindylife

Với câu ngạn ngữ lưu truyền “trên là trời, dưới là thịt bò bê”, ngoài những sản phẩm trên, chợ Viềng Nam Định còn rất nổi tiếng với vô số các sạp hàng thịt bê . Thứ thực phẩm này được thui vàng ươm nguyên cả con và được bán nhiều ở dọc các ngả đường đi vào chợ. Dân địa phương Nam Định ưa chuộng thịt bê của chợ Viềng nên phần lớn ai cũng mang về ít nhất một ký thịt bê để ăn lấy hên đầu năm mới.

Du khách dễ dàng bắt gặp hình ảnh của thủ con bê trong khuôn chợ – Ảnh: Phúc Hưng

Sạp thịt bê luôn thu hút dân địa phương đến mua – Ảnh: Namtrucnamdinhgov

Đến với chợ Viềng Nam Định, đủ mọi tầng lớp nhân dân từ Nam ra Bắc, đặc biệt là các tỉnh lân cận như Ninh Bình, Hà Nam, Hài Dương, Thái Bình, Hà Nội, Thanh Hóa. Và có lẽ háo hức nhất  là các nam thanh nữ tú từ thành thị đến nông thôn lũ lượt kéo về. Giữa chợ đông đúc, vô tình có hai người xa lạ chạm phải nhau, ngại ngùng trao nhau một ánh mắt, một nụ cười, một lời nói… và rồi sau đó trái tim rung khẽ lạc nhịp một bước để rồi thương nhớ, vấn vương:

Chợ Viềng năm có một phiên,

Để cho trai gái tốn tiền trầu cau

Có thể sẽ có một đôi uyên ương thành cặp qua trò chơi dân gian này trong chợ – Ảnh: sưu tầm

Chợ Viềng Nam Định – phiên chợ “bán điều rủi, mua sự may” họp mỗi năm duy nhất một lần đã trở thành nét văn hóa đẹp của vùng Sơn Nam Hạ (Nam Định). Nếu có dịp ghé thăm, Mytour tin rằng bạn sẽ thích thú với phiên chợ Cầu May đậm đà bản sắc văn hóa dân gian từ ngàn xưa, cảm nhận được tình người, tình yêu quê hương đất nước từ việc mua những sản phẩm nhà nông dân dã hay chỉ đơn giản là nói chuyện đôi ba câu với người dân khắp bốn phương ở chốn này. Ai ra về cũng sẽ vương vấn trong lòng:

Giá năm có mấy tháng Giêng

Mỗi Giêng có mấy lần Viềng người ơi…

Võ Nguyễn Bảo Trân – Mytour.vn

Nội dung bài viết thuộc bản quyền của Mytour (Không bao gồm hình ảnh). Mọi sao chép cần ghi rõ nguồn, tên tác giả, nhiếp ảnh gia cùng với liên kết về nội dung tương ứng tại Mytour..

Đăng bởi: Được Trần