Trong nông nghiệp xanh, tôn trọng thiên nhiên là yếu tố được đặt lên hàng đầu. Các sản phẩm từ thiên nhiên thôi chưa đủ, cần có biện pháp canh tác hợp lý. Vì vậy, luân canh là phương pháp tối ưu hóa đất trồng tốt nhất được các farmstay áp dụng. Theo chân chúng mình khám phá xem phương pháp luân canh là gì và đang được áp dụng như thế nào tại farmstay?

1. Luân Canh Là Gì?

Luân canh là sự thay đổi luân phiên cây trồng trong cùng không gian và thời gian canh tác đan xen. Trong hệ sinh thái nông nghiệp như vậy, luân canh tạo nên sự phong phú, đa dạng loại cây. Do đó, không có cây nào được trồng cố định trong vườn. Nhằm giúp đất hồi sức và ngăn ngừa mầm bệnh tích tụ qua từng lứa.

Đây cũng chính là phương pháp trồng cây then chốt trong canh tác nông nghiệp bền vững. Luân canh không chỉ là biện pháp mang tính quyết định tránh bệnh tắc gây hại cây trồng mà còn là phương pháp quản lý thành công cỏ dại và chất dinh dưỡng đất.

2. Các Loại Luân Canh Cây Trồng

Đối với luân canh, người sản xuất có thể đa dạng hóa lựa chọn các sản phẩm nông nghiệp. Vì vậy, có các loại luân canh cây trồng sau đây.

2.1. Luân Canh Không Kết Hợp Chăn Nuôi

Khi không kết hợp chăn nuôi, người sản xuất có thể tự do lựa chọn cây trồng mà không phụ thuộc loại cây trồng đó có làm thức ăn cho chăn nuôi hay không. Đồng thời, người sản xuất cần tính kỹ lượng chất dinh dưỡng đầu ra của trang trại. Đặc biệt, cần tính toán cây trồng đan xen thế nào để đảm bảo lượng đạm trên diện tích canh tác đó.

farmstay, luân canh – phương pháp tối ưu hóa đất trồng tốt nhất tại farmstay

Các Loại Luân Canh Cây Trồng

2.2. Luân Canh Có Kết Hợp Chăn Nuôi

Luân canh kết hợp chăn nuôi, người sản xuất cần tính toán sao cho lượng thức ăn thô có thể đủ cung cấp chăn nuôi. Hơn nữa, cần tính toán đó là loại thức ăn thô nào, chu trình ủ thức ăn ra sao. Lợi thế của chu trình này là sự khép kín của cả chu trình. Ngoài ra, người sản xuất có thể lựa chọn sản phẩm làm nguồn thu chính của trang trại.

Luân Canh Có Kết Hợp Chăn Nuôi

3. Tại Sao Nên Luân Canh Trong Canh Tác Nông Nghiệp

Luân canh trong canh tác nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích cho đất trồng. Việc trồng cây ở các vị trí khác nhau trong khu vườn sẽ giúp cho đất khỏe, tái tạo chất dinh dưỡng và duy trì lứa tiếp theo. Cụ thể những lợi ích đó là gì, hãy cùng chúng mình tìm hiểu nhé!

3.1. Kiểm Soát Sâu Bệnh

Trồng cây cùng một họ dễ bị cùng một loại sâu bệnh tương tự. Các loại sâu bệnh này thường phá hoại vào ban đêm. Sau đó, chúng sẽ chui xuống sâu dưới lớp đất để nghỉ ngơi hay chuẩn bị sinh sản cho mùa tiếp theo. Khi bạn vẫn trồng giống cây này ngay tại vị trí đó là sai lầm. Điều này chính bạn đang tạo cơ hội cho các loại sâu bệnh tấn công khu vườn của bạn. Thậm chí có thể mạnh hơn về số lượng, tất nhiên sẽ gây hại nhiều hơn cho cây.

Luân canh là phương pháp trồng cây ở các vị trí khác nhau. Phương pháp này giúp ngăn ngừa sâu bệnh tìm đến cây của bạn sau khi gieo và còn giữ lượng sâu bệnh thấp nhất có thể.

Luân Canh Trong Canh Tác Nông Nghiệp Kiểm Soát Dịch Bệnh

3.2. Ngăn Ngừa Bệnh Hại Cho Cây

Các loại mầm bệnh và vi khuẩn sẽ không ngừng phá hoại giống cây mà bạn đang gieo. Khi trồng một loại cây cố định ở vị trí không đổi sẽ khiến mầm bệnh có một nguồn chủ để tiếp tục lây nhiễm. Các bệnh hại tích tụ qua thời gian và sẽ tăng lên nếu bạn không có biện pháp phòng tránh nào. Luân canh cây trồng không cho mầm bệnh có cơ hội để phát triển. Khi nguồn dinh dưỡng của chúng đã bị thay đổi, chúng sẽ tự chết do bị “bỏ đói”.

Luân Canh Trong Canh Tác Nông Nghiệp Ngăn Ngừa Bệnh Hại

3.3. Tái Sinh Chất Dinh Dưỡng Cho Đất

Khi trồng cùng một giống cây ở một vị trí nhất định sẽ làm mất đi độ phì nhiêu tại vị trí đó. Bởi những giống rau cùng họ chỉ hấp thụ cùng một loại chất dinh dưỡng như nhau. Nhưng phương pháp này sẽ có phép bổ sung chất dinh dưỡng. Đa phần các loại cây sẽ hút dinh dưỡng từ đất. Đan xen trồng nhiều loại họ cây khác nhau giúp đất có thời gian tái tạo chất dinh dưỡng cũ của cây trồng trước. Nhờ đó mà chất lượng đất trồng được cải thiện đáng kể.

Ví dụ: Cây đậu Hà Lan sẽ hữu ích cho việc tăng nitơ trong đất. Hay ngay cả khi chết đi và phân hủy, đậu Hà Lan vẫn có thể dùng để bón cho đất. Bổ sung lại dinh dưỡng đã mất.

Tái Sinh Chất Dinh Dưỡng Cho Đất

3.4. Cải Thiện Cấu Trúc Đất

Luân canh cây trồng cũng giúp chống lại các lực xói mòn. Nó giúp cải thiện độ ổn định của đất bằng cách xen kẽ giữa cây trồng có rễ ăn sâu và cây trồng có rễ ăn nông. Sâu bọ cũng được ngăn chặn bằng cách loại bỏ nguồn thức ăn của chúng một cách thường xuyên. Rễ cây là bộ phận cần thiết giúp cấu trúc đất được cải thiện bằng cách tạo điều kiện cho nước và không khí thâm nhập sâu. Nếu chỉ trồng giống rau có rễ ngắn từ lứa này đến lứa khác thì chỉ lớp đất trên cùng là tươi tốt.

Để cải thiện cấu trúc đất, bạn cần trồng cây đan xen loại cây có rễ sâu và rễ nông với nhau. Ví dụ như lứa đầu bạn trồng cà rốt, cà chua thì rễ của những cây này sẽ ngăn ngừa đất bị nén chặt lại. Đồng thời cung cấp thêm dinh dưỡng. Để lứa sau bạn trồng các loại rau ăn lá hiệu quả hơn.

4. Áp Dụng Kế Hoạch Luân Canh Trong Farmstay

Farmstay là mô hình nông trại kết hợp với du lịch lưu trú, nghỉ dưỡng. Tại đây, khách du lịch sẽ được đến thăm nông trại sản xuất, cùng trải nghiệm các công việc hằng ngày của một người nông dân. Bên cạnh đó tận hưởng không gian yên tĩnh, cũng như tham gia vào hoạt động của nông trại.

Đối với farmstay áp dụng kế hoạch luân canh mang đến sự đa dạng loại cây trồng, tạo sự thú vị hứng thú cho khách du lịch. Ở các farmstay này, người sản xuất có thể chọn luân canh theo đợt hoặc theo năm. Nhằm đổi vị trí trồng cây trên nông trại của mình. Nếu bạn muốn lên kế hoạch luân canh cây trồng phù hợp với từng loại đất trong farmstay của mình, hãy để chúng mình hỗ trợ bạn!

4.1. Kế Hoạch Luân Canh Chi Tiết Trong Farmstay

Xác định mục tiêu trước khi luân canh (bảo dưỡng và xây dựng chất hữu cơ cho đất, kiểm soát bệnh tật của cây trồng, giảm cỏ dại, tăng lợi nhuận, thu hoạch sản phẩm đa dạng, ổn định kinh tế, kiểm soát côn trùng,…).
Ưu tiên các mục tiêu nào trước. Mục tiêu nào là quan trọng nhất đối với trang trại của bạn?
Liệt kê các loại cây trồng và số lượng cây bạn muốn trồng.
Tạo nhóm luân phiên, cách bố trí trồng, nhu cầu chất dinh dưỡng, thời điểm hoặc các phẩm chất quan trọng khác.
Xác định diện tích đất (đơn vị luân canh) cần thiết cho mỗi nhóm cây trồng.
Xác định các điều kiện trong trang trại của bạn sẽ ảnh hưởng đến những loại cây trồng. Cây nên được trồng ở đâu trong trang trại.
Theo dõi bệnh tật và thời gian luân chuyển giữa các loại cây trồng (nhóm nào dễ bị bệnh, nhóm nào tránh được bệnh, cách cải thiện).
Ghi chép sổ sách, đánh giá đợt luân canh đầu tiên để đưa ra những lưu ý cho đợt tiếp theo.

Kế Hoạch Luân Canh Chi Tiết Dành Cho Những Ai Làm Farmstay

4.2. Mẹo Luân Canh Hiệu Quả Trong Farmstay

4.2.1. Kiểm Tra Đất Kỹ Lưỡng Trước Khi Luân Canh?

Như đã phân tích ở bài viết trước, bạn cần phải kiểm tra đất định kì và thường xuyên để nắm rõ vấn đề của đất ở hiện tại. Những chuyên gia phân tích sẽ cho bạn biết được rằng đất tại farmstay đang ở mức độ nào và nên cải tạo ra sao. Loại đất này phù hợp với loại cây trồng nào phát triển tốt. Chăm sóc đất và cây trồng ngay từ đầu sẽ mang lại những hiệu quả đáng kinh ngạc so với việc bạn chỉ trồng và trồng cây theo những ý định của mình.

Kiểm Tra Đất Kỹ Lưỡng Trước Khi Luân Canh

4.2.2. Nên Lựa Chọn Những Loại Cây Trồng Nào?

Sự đa dạng các loại hạt chính là chìa khóa thành công tạo ra hiệu quả cho quá trình luân canh. Trồng ngũ cốc, hạt có dầu và các loại đậu theo chu kỳ dài hạn đã được chứng minh là mang lại lợi ích tốt nhất cho đất và năng suất cây trồng. Bạn nên tham khảo một số loại cây phổ biến sau đây:

Cây họ hành: Hành lá, hành tím, hành tây,…
Cây dây leo: Bầu, mướp, khổ qua, bí,…
Cây gia vị: Tía tô, húng lủi, ngò gai, rau quế, cà tím,…
Cây ăn lá (bông cải xanh, cải bắp, súp lơ trắng, cải xoăn, rau bina,…). Chúng cần nhiều chất dinh dưỡng hơn các loại rau khác.
Cây ăn quả (ớt, cây trứng, ớt, cà chua,…). Chúng cần một lượng đáng kể chất dinh dưỡng nhưng không quá nhiều như cây trồng ăn lá.
Cây có củ (cà rốt, củ cải đường, khoai tây, hành tây, củ cải, củ cải,…). Chúng cần ít chất dinh dưỡng hơn so với cây ăn lá và cây ăn quả.
Các loại đậu (đậu cô ve, đậu cô ve, đậu xanh, đậu Hà Lan, đậu bồ câu,…). Lợi ích bổ sung của chúng là cố định nitơ trong khí quyển vào đất.

Nên Lựa Chọn Những Loại Cây Trồng Nào

4.2.3. Những Lưu Ý Cần Thiết Khi Luân Canh

Bắp cải hoặc cây thuộc họ cải có thể trồng trước và sau khoai tây, cà chua và các cây thuộc họ Solanaceae khác. Trồng như vậy có thể ngăn ngừa sự tích tụ của tuyến trùng hại rễ và bệnh héo xanh do vi khuẩn.
Nhổ bỏ những cây tình nguyện hoặc những cây trồng ốm yếu.
Nên trồng những cây ăn quả nhiều và chăm sóc bằng phân trộn tốt hoặc phân hữu cơ được ủ trước những cây có yêu cầu ít. Sau đó, những cây như rau cải có thể được hưởng lợi từ lượng phân còn sót lại từ những loại cây được trồng trước đó.
Tất cả các loại cây trồng được thu hoạch hấp thụ các chất dinh dưỡng từ đất. Bạn cần phải đảm bảo rằng các chất dinh dưỡng này được bổ sung cho mùa vụ tiếp theo.

Trên đây là những thông tin về luân canh và các farmstay đã áp dụng luân canh thế nào. chúng mình hi vọng những thông tin này hữu ích với bạn. Đừng quên theo dõi Defarm để biết thêm nhiều kiến thức hay về nông nghiệp xanh hiện nay tại các farmstay nhé!

Đăng bởi: Lê Thị đoan