Campuchia - xứ sở nuôi toàn bò trắng

Người Campuchia tại sao thích nuôi bò trắng trong khi các nước láng giềng lại thích nuôi bò màu hơn. Điều này chúng ta chỉ có thể lý giải dựa vào tôn giáo, thần thoại và truyền thuyết.

Theo đạo Hindu

Bò là bò thần Nan-din, vật cưỡi của thần Siva – và màu trắng là màu tượng trưng của đạo Bà La Môn giống màu vàng là màu của Phật giáo vậy.

Theo truyền thuyết khuấy biển sữa của người Khmer

Sau trận Đại Hồng Thủy, một số bảo vật bị chìm trong lòng Biển Sữa. Brahma khuyên các vị Thần nên liên kết với đám Quỷ Ma để thu hồi các bảo vật ấy, đặc biệt là thuốc trường sinh Amrita. Thần và Quỷ mới dựng một ngọn núi (tên là Mandara) giữa Biển Sữa. Kế đó thâu dụng một con rắn vĩ đại  (Vasuki) quấn quanh ngọn núi ấy, rồi hè nhau nắm đầu nắm đuôi rắn mà làm quay quả núi để quậy Biển Sữa ! Tuy nhiên, không thể thiếu một điểm tựa để núi Mandara khỏi chìm xuống biển sâu. Thế là Vishnu hóa thành rùa Kurma, lặn xuống nước sâu, chịu núi Mandara trên lưng mình, cho các anh Thần chị Quỷ… quậy!

Khuấy đảo mãi là con rắn nổi giận, nó liền phun ra nọc độc nhằm hủy diệt. Thần Brahma nhờ thần Shiva nuốt những nọc nầy. Shiva liền vận dụng thần thông nuốt trọn độc chất nọ, nhưng giữ không cho nó xuống bụng. Nọc độc con rắn làm cho cổ họng Shiva mang màu xanh.

Việc khuấy biển sữa kéo dài trên 1000 năm. Nước biển màu sữa biến thành chất bơ. Rồi từ trong biển sữa lần lượt xuất hiện bò thần Nandin, voi thần 3 đầu Airavata, ngựa trắng, cây như ý, mặt trăng, mặt trời, nữ thần Lakshmi, các bọt biển hoá thành những tiên nữ Apsara. Sau cùng là Dhanvantri, một đồng nghiệp Y Sĩ, hiện lên với chén thuốc trường sinh nhưng bọn quỷ chụp lấy. Thần Vishnu một lần nữa đánh thắng bọn ác quỷ và đoạt lại ly thuốc trường sinh.

Có thuyết cho rằng màn “quậy Biển Sữa” xảy ra ở lúc Tạo Thiên Lập Địa, với Mandara là cột trụ của thế giới, Brahma làm vị chủ trì, Vishnu là điểm tựa. Và Shiva, năng lực khai thông bế tắc. Từ đó nổi lên những biểu tượng như sự sống (thuốc trường sinh cho chư Thần, bò sữa cho con người), thời gian (mặt trăng), ánh sáng (mặt trời), sự chết (độc chất), cái đẹp (Lakshmi), ước vọng (cây như ý), sức mạnh (ngựa), sự thông thái (voi) v.v…

Theo thần thoại Hy Lạp:

Theo thần thoại Hy Lạp thì vị thần tối cao là Zues (thần thoại La Mã là Jupiter), Zues là vị thần đa tình, hiếu sắc. Vợ của Zeus là thần Hê-ra – vị thần bảo vệ cho hôn nhân và hạnh phúc gia đình cho nên nàng không thể chấp nhận những cuộc tình duyên ngoài hôn nhân của Zues. Hê-ra đã từng trừng phạt những “người yêu” của Zues và cũng đã từng đánh ghen nhiều vụ mà tiếng để cả đến đời sau. Trong những vụ đánh ghen đó phải kể đến vụ đánh ghen với nàng I-ô

I-ô là con gái của thần sông I-na-cox, nàng có một sắc đẹp mà các thiếu nữ khác cùng độ tuổi với nàng không có được. Tiếng lành đồn xa và đã đên tai thần Zues, và thế là từ đó, hằng đêm trong giấc ngủ của nàng I-ô bị xáo động bởi những cơn mộng mị, không phải là ác mộng mà là “ái tình” mộng. I-ô thường nằm mộng thấy một chàng trai đến đến với nàng và nói những lời tình tứ ái ân. Chàng trai đó còn trách yêu nàng sao lại lãng phí tuổi xuân và sắc đẹp trong khuê phòng. Vì đáng lẽ với sắc đẹp của nàng phải được người chồng thật xứng đáng, và chàng trai ấy luôn thúc dục nàng hãy đi ra hướng một cánh đồng cỏ để cho chàng được chiêm ngưỡng dung nhan. Những cơn mộng như thế đêm nào cũng đến và cứ lặp đi lặp lại trong giấc ngủ của I-ô. I-ô đã kể cho cha mình nghe và cha nàng mới cho người đến đền thờ Đen-phơ để xin một lời chỉ dẫn. Nhưng lời chỉ dẫn thật ác nghiệt: nếu như I-ô không thực hiện đúng như lời hò hẹn trong mộng thì thần Zeus sẽ giáng sét tiêu diệt sạch giống nòi I-na-cox. Đúng là sinh con gái đẹp cũng là một tai họa, cha nàng chỉ còn cách đuổi nàng ra hướng cánh đồng cỏ, còn nàng cũng để cứu giống nòi của mình phải chấp nhận lời hẹn hò của thần Zeus.

Về phía thần Zeus như vậy là đã mãn nguyện, kế hoạch đã thành công, chỉ còn việc làm sao qua mắt được Hê-ra để đi hẹn hò nữa là trọn vẹn. Zues đã nghĩ ra một cách để che mắt vợ là tạo ra một đám mây đen giày đặc bao phủ lấy mặt đất để ở trên thiên đình, Hê-ra dù có tinh tường mấy cũng không thể nhìn thấy mọi việc dưới trần gian. Nhưng Hê-ra cũng chẳng phải tầm thường, thấy trời đất bỗng nhiên tối sầm khác lạ thì sinh nghi, nàng liền đi tìm Zeus, tìm ở cung điện Ô-lanh-pơ không thấy và mọi chốn trên bầu trời đều không thấy đâu. Hê-ra liền hiểu ra sự thật và vội vã xuống trần, và khi Hê-ra gặp Zues thì thấy Zues đang đứng bên cạnh một con bò cái trắng muốt, đẹp đẽ vô cùng, đó chính là I-ô do Zues biến hình để phi tang cuộc hẹn hò. Làm như không có gì, Zues nói với Hê-ra là chưa bao giờ được thấy con bò cái nào đẹp đến như vậy. Hê-ra cũng công nhận con bò thiệt đẹp, nàng vuốt ve âu yếm con bò và xin Zues con bò này. Thiệt là khó xử cho Zues, từ chối cũng không được mà cho vợ cũng không xong nhưng Zues đành chiều theo ý vợ cho lành.

Câu chuyện tưởng đến đó là xong nhưng chưa xong. Để ngăn cản không cho Zues tìm gặp lại còn bò cái xinh đẹp, Hê-ra đã giao cho người khổng lồ có 100 con mắt trên khắp người canh giữ. Vì khi ngủ, người khổng lồ này chỉ cần ngủ 50 con mắt là đủ, 50 con mắt kia vẫn thức để canh giữ. Với người khổng lồ này thì Hê-ra tìn rằng Zeus không có cách gì có thể tìm đến gần I-Ô được.

Về phía Zeus, khi về tới thượng giới cũng giao nhiệm vụ giải thoát cho con bò cái cho thần Her-mex, với đôi dép có cánh, Her-mex nhanh chóng bay xuống ngọn núi nơi đang giam con bò cái của Zeus. Thần cải trang thành một người nông dân vừa đi vừa thổi sáo, những tiếng sao du dương, réo rắt đã lọt vào tai người khổng lồ làm người khổng lồ ngơ ngẩn. Vì thấy đây chỉ là một nông dân bình thường nên người khổng lồ đã không ngần ngại gọi: Này anh bạn! sao anh lại phải vừa đi vừa thổi sáo thế kia? Lại đây và ngồi lên tảng đá này thổi có phải hơn không? Chàng Her-mex liền đến gần và thổi cho người khổng lồ nghe, người khổng lồ nghe được mấy bản thì thả hồn phiêu diêu và giấc ngủ, và lần này người khổng lồ đã ngủ đủ 100 con mắt. Her-mex liền kết liễu cuộc đời của người khổng lồ và giải thoát cho nàng I-ô. Cảm thương người đầy tớ trung thành tâm phúc, nàng Hê-ra đã lấy những con mắt của người khổng lồ đính vào đuôi của con Công và cho con vật này theo hầu bên nàng để lưu lại những kỷ niệm về người đầy tớ trung thành hiếm có.

I-ô được giải thoát ra khỏi người khổng lồ những số phận của nàng vẫn chưa hết gian truân. Nữ thần Hê-ra sai một con ruồi trâu luôn theo sát và bám lên người nàng hút máu, những vòi sắc của ruồi trâu đâm vào đã làm nàng I-ô đau đớn khôn siết. Nàng đã phải đi lên tận miền Bắc của Hy Lạp, nhờ thần Pro-mê-tê chỉ nàng đi về hướng Ai Cập để gặp Zeus và thoát khỏi kiếp sống lốt bò. Cuộc tình duyên giữ nàng và Zeus tại Ai Cập đã sinh ra người anh hùng Ê-pa-phox – vị vua đầu tiên của Ai Cập, Vua của các Pha-ra-ông xứ Ai Cập.

Hành trình của I-ô từ châu âu sang châu Á rồi xuống Ai Cập được người xưa nghi dấu lại bằng những địa danh, vùng biển ở phía Tây bán đảo Hy Lạp như eo biển Box-pho – cửa ngõ của biển đen là nơi mà I-ô đã bơi qua từ Á sang Âu. Tiếng Hy Lạp “Box-pho” có nghĩa là “chỗ bò cái đi qua”. Eo biển Bosphore ngày nay được gọi bằng tên khác: eo biển Công-xtang-ti-nốp. Chính eo biển này là nơi quyết chiến giữa đạo quân Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ và Roma theo Thiên Chúa đã cho ra đời tác phẩm. Ác quỉ Dracura nổi tiếng.

Vậy là dựa vào tín ngưỡng tôn giáo, thần thoại và truyền thuyết, nên xứ Campuchia chỉ toàn nuôi bò trắng là vậy. Nền văn hóa của “xứ Chùa Tháp” còn rất nhiều điều thú vị đang chờ đón du khách khám phá trong hành trình du lịch Campuchia.

Đăng bởi: Trần Vân