Khẩu vị của người miền Trung

Theo một số nghiên cứu về thuyết âm mưu cho rằng, khẩu vị ăn uống của người miền Trung mang đặc thù dương tính cho nên vị cay và mặn luôn lấn át các vị khác trong mỗi món ăn, món nào cũng cay, món nào cũng mặn, như thế nó mới đậm đà. Vị cay và mặn của món ăn không chỉ đến từ ớt và muối mà còn đến từ hạt tiêu và các loại mắm.

Đất miền Trung nổi tiếng với các loại hồ tiêu tuy hạt nhỏ nhưng lại cực nồng, cay và thơm. Xuôi về vùng đất Quảng Trị nơi không chỉ có dòng sông Thạch Hãn vang danh sử sách mà còn có đặc sản đắng, cay mang tên hồ tiêu. Từ thế kỷ XVIII, tác phẩm nổi tiếng “Phủ biên Tạp lục” của nhà bác học Lê Quý Đôn đã nhắc đến hồ tiêu Quảng Trị như là sản vật đặc biệt. Cho đến nay, hạt tiêu Quảng Trị vẫn là sản phẩm có danh tiếng, được người tiêu dùng ưa chuộng và được Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam công nhận là đặc sản.

Bên cạnh vị cay của ớt, tiêu thì dải đất miền Trung còn nổi tiếng với các loại mắm. Có đủ loại mắm được làm từ nguồn hải sản phong phú như: Mắm nêm, mắm ruốc, mắm cá rò, mắm tôm chua, mắm tép, mắm dưa đèo, mắm cá cơm, mắm lẹp, mắm thính,… Những loại mắm này khi ăn thường kết hợp với ớt, tỏi hoặc gừng ăn rất ngon cơm nhất là vào những ngày mưa dầm hoặc ngày đông lạnh buốt.

Tại sao người miền Trung ăn cay?

Để trả lời cho câu hỏi này, ta hãy tìm hiểu qua về khí hậu của dải đất miền trung nhé!

Vì cấu tạo địa hình, dải đất miền Trung được chia đôi bởi dãy Bạch Mã phía Bắc Trung Bộ từ đèo Hải Vân trở ra và vùng duyên hải Nam Trung Bộ cùng với Tây Nguyên. Trong đó, Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ là vùng có điều kiện khí hậu khắc nghiệt nhất cả nước.

Hàng năm thường xảy ra nhiều thiên tai như bão, lũ, gió lào, hạn hán. Không chỉ vậy khu vực Bắc Trung Bộ vào tháng 10, 11, 12 thậm chí là đầu tháng 1 còn chịu ảnh hưởng của không khí lạnh, mưa dầm, rét buốt. Đây chính là một lý do đơn giản nhất để giải thích cho việc người miền Trung rất thích ăn cay. Ăn cay để chống lại cái lạnh buốt giá của gió mùa và những đợt mưa dầm hoặc chống chọi với bão lũ, thiên tai.

Tuy nhiên, nếu giải thích một cách sâu xa hơn, chúng ta sẽ ngược dòng lịch sử để tìm lý cho cho việc ăn cay của người miền Trung. Theo một nhà nghiên cứu ở Trung tâm Nghiên cứu văn hóa Huế đã đặt giả thiết rằng: “Theo chân chúa Nguyễn Hoàng, tổ tiên người Huế đã di cư vào đất Thuận Hóa. Sống chung với người Chăm nên họ cũng đã bắt chước một số tập tục về ẩm thực của người Chăm. Một trong những tập tục đó là “ăn ớt”. Sống trong môi trường thiên nhiên đầy “lam sơn chướng khí”, trái ớt cay đã giúp cho họ chống chọi được với thiên nhiên, chống chọi được với lạnh và chống chọi được với các thứ độc hại đầy dẫy trong môi trường mới”.

Ngoài ra, việc sử dụng ớt cho các món ăn sẽ làm kích thích vị giác giảm đi vị tanh của cá hoặc mùi của thịt sống. Làm cho món ăn ngon hơn, rõ vị hơn. Theo thời gian, văn hoá ớt trở nên rất quan trọng trong ẩm thực miền trung, dù ít dù nhiều, dù ớt tươi hay ớt bột, ớt khô thì các món ăn đều cần có ớt.

Một số món ngon của ẩm thực miền Trung

Bún bò Huế

Bún bò Huế là món ăn nổi tiếng của ẩm thực miền Trung nói chung và là niềm tự hào của người Huế nói riêng. Bún bò Huế có vị cày nồng, thơm mùi mắm ruốc, sợi bún trắng nón, to và khá dai. Ai một lần đến Huế, đều muốn thử qua món ăn đặc trưng này, ăn một lần nhớ mãi không thôi.

Bánh bột lọc

Bánh bột lọc là loại bánh của Việt Nam, đây là loại bánh phổ biến ở các tỉnh miền Trung, nhất là vùng Bắc Trung Bộ. Bánh bột lọc có tên gọi khác là bánh sắn, bánh bột lọc đúng chuẩn sẽ được làm từ tinh bột sắn, sau đó được luộc một phần nhỏ bột, hoặc dùng nước sôi nhồi kỹ và làm bánh. Nhân bánh thường làm từ thịt lợn mỡ, tôm, mộc nhĩ, tiêu khô, ớt. Bánh có thể được gói bằng lá chuối, hấp cách thuỷ hoặc luộc chín hoặc xào.

Cơm Hến

Cơm Hến là đặc sản của ẩm thực Huế thường được làm từ cơm nguội trộn với hến xào qua dầu và gia vị, nước hến, mắm ruốc, môn bạc hà, bẹ chuối, rau má, rau thơm, giá đỗ, tóp mỡ hoặc bóng bì chiên giòn, sợi mì chiên giòn, ớt màu, đậu phộng nguyên hạt, ớt chưng, tiêu, bột ngọt và muối. Các món cải biên như bún hến và mì hến không phải là đặc sản Huế.

Mì Quảng

Mì Quảng là món ăn đặc tưng của Quảng Nam, Đà Nẵng thường được làm từ bột gạo xay mịn với nước từ hạt dành dành và trứng cho có màu vàng và tráng thành từng lớp bánh mỏng, sau đó thái theo chiều ngang để có những sợi mì mỏng khoảng 5 -10mm. Mì Quảng thường được ăn kèm với rau sống 8 vị, các loại thịt bánh tráng mè, thêm cả đậu phộng rang giòn. 8 vị rau sống gồm: Húng quế, xà lách tươi, cải non mới nụ, giá trắng có thể được trụng chín hoặc để sống, ngò rí, rau răm với hành hoa thái nhỏ và thêm hoa chuối cắt mỏng.

Bánh canh vịt/ cá lóc

Đây là món ăn dân dã của dải đất Bình Trị Thiên, bánh canh vịt/ cá lóc hay còn gọi là cháo vịt, cháo cá là món bánh canh kết hợp giữa bột gạo hoặc bột mì với cá lóc (cá tràu) hoặc vịt.

Tìm hiểu thêm về ẩm thực 3 miền với các chủ đề hấp dẫn:

Hy vọng sau khi xem xong bài viết này bạn đã giải đáp được những thắc mắc xoay quanh câu hỏi “Tại sao người miền Trung lại ăn cay”. Cảm ơn bạn đã theo dõi, hẹn gặp lại ở những chủ đề tiếp theo!

Đăng bởi: Bảo Trân Trần