Làng nghề bánh phồng Phú Mỹ

Làng nghề bánh phồng Phú Mỹ ở ấp Thượng 3, thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang đã có từ lâu đời. Làng nghề nổi tiếng với sản phẩm bánh phồng được xem là một loại bánh đặc sản của An Giang. Theo nhiều cụ cao niên ở đây cho biết, khi người dân biết trồng nếp thì cái bánh phồng cũng bắt đầu xuất hiện, đến nay cũng ngót gần 100 năm.

Làng nghề hiện có trên 50 cơ sở làm bánh, giải quyết việc làm thường xuyên khoảng 300 lao động. Trong đó, các hộ nổi tiếng có truyền thống làm bánh phồng là gia đình cụ Lê Minh Dơn, Ngô Thị Dờn, Trần Văn Tâm…

Bánh phồng Phú Mỹ được xem là loại bánh truyền thống có hương vị đặc trưng bởi được chế biến từ nguồn nếp do địa phương sản xuất với tên gọi quen thuộc “nếp Phú Tân”. Nhờ nguồn nguyên liệu nếp đặc sản riêng biệt nên bánh phồng Phú Mỹ có hương vị riêng, độ thơm, béo, ngọt rất khác biệt so với bánh phồng những nơi khác. Chính yếu tố đó giúp làng nghề tồn tại đến ngày nay. Bánh phồng Phú Mỹ có nhiều loại, trong đó hai loại ngon nhất là bánh phồng sữa và bánh phồng mè luôn thu hút nhiều khách hàng đặt mua dịp Tết.

Công đoạn làm bánh phồng khá công phu: Chọn nếp rặt, ngâm đúng ba ngày ba đêm, đãi sạch nước đục, một giờ sáng dậy xôi nếp rồi bỏ vào cối quết, bột nhuyễn đem ra cán thành bánh, phơi nắng rồi đem vào nhúng nước đường và phơi lại lần nữa cho khô mới đóng gói. Các chất làm phụ gia như đậu, mè, sữa… được đưa lần lượt vào bánh theo từng công đoạn.

Từ giữa khuya, bà con đã sáng đèn để ngâm rút nếp. Rút nếp xong là đỏ lửa nấu những nồi nếp thơm lừng. Khói từ các bếp lò củi nấu nếp hòa cùng sương sớm tạo cảm giác thật lạ, ấm áp hòa cùng mùi nếp khiến ai đã từng đến dây một lần vẫn mong trở lại lần kế tiếp. Khi gà bắt đầu gáy sáng cũng là lúc những chiếc cối quết bánh rầm rập, rầm rập nhịp nhàng vang vọng khắp xóm. Sau công đoạn quết bánh là các chị em gái lại xúm xít bên nhau cán bánh. Nếu công doạn quết bánh cần sức mạnh lực điền của các chàng thanh niên trẻ khỏe, thì công đoạn cán bánh lại cần độ tỉ mỉ của các chị, các mẹ, các em gái. Để ra từng loại bánh khác nhau, độ dày, mỏng khác nhau thì công đoạn cán bánh quyết định tất cả. Sau khi bánh được cán, là công đoạn phơi. Chỉ phơi bằng ánh nắng sáng là cho bánh ngon nhất vì độ nóng vừa phải, bánh vừa dẻo lại vừa thơm, không bị khô, vỡ.

Ngày nay, cơ giới hóa đã thay thế phần nào sức người trong khâu quết và cán bánh; rút ngắn thời gian, giảm chi phí và tạo ra những cái bánh đều hơn. Đồng thời để đáp ứng nhu cầu khách hàng, nhiều hộ làm bánh phồng còn cải tiến thêm nhiều loại bánh mới. Chẳng hạn, ngoài bánh phồng nướng thông thường, giờ có thêm bánh mè đường mía dùng ăn sống, bánh mè sữa – nước cốt dừa, bánh sữa đường cát trắng,… rất nhiều loại.

Đổi mới không ngừng, luôn bắt kịp nhu cầu cuộc sống nên thương hiệu bánh phồng Phú Mỹ đã được khẳng định. Hầu hết, bánh được làm ra đều theo đơn đặt hàng nên không bị tồn đọng. Được biết có nhiều cơ sở đã bán được cho những khách hàng ở nước bạn Campuchia, hoặc bà con Việt kiều Âu, Mỹ,…với số lượng đều đặn khá lớn. Không chỉ đảm bảo về chất lượng mà những chiếc bánh nơi đây còn chứa đựng những tinh túy được truyền từ bao đời nay.

Chiếc bánh phồng Phú Mỹ chỉ nhỏ bằng cái đĩa nhưng nướng lên phồng to hơn cái quạt nan, vừa xốp, vừa mềm, có vị béo của nếp, ngọt của đường, mùi thơm của sữa, mè, đậu nành, đậu phộng…Nướng bánh phồng là nghệ thuật mà các cô gái xứ khác về làm dâu Phú Mỹ phải đạt được. Công việc không khó nhưng đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và biết cách nuôi than hồng.

Bánh nướng dùng để gói sôi, làm vỏ kẹo chuối hoặc ăn chơi, đặc biệt bánh phồng còn là món ăn truyền thống không thể thiếu của mọi người khi mỗi dịp Xuân về. Tuy nghề làm bánh phồng rất vất vả, phải thức khuya, dậy sớm nhưng với tình yêu nghề những người làm bánh nơi đây đã làm ra những sản phẩm thơm ngon.

Làng nghề làm quanh năm nhưng tết được coi là thời điểm “bội thu” của những hộ dân làm bánh phồng nơi đây. Du lịch An Giang, đến thăm làng nghề du khách sẽ cảm nhận được không khí những ngày này rất nhộn nhịp, ai nấy đều luôn tay luôn chân bên các công đoạn, người tráng, người đổ bột, người phơi để kịp cho những đơn hàng phục vụ Tết Nguyên đán.

Đi dọc các nẻo đường quanh xóm, du khách sẽ nhìn thấy nhà nhà đều làm bánh phồng phơi trắng cả sân trước, ngõ sau, kể cả tận dụng không gian trên mái nhà… Hương nếp mới ngan ngát từ những bếp nhà ven hai bên đường quyện cùng chút hanh hanh của buổi sớm mai, mang đến một mùi hương rất đặc trưng không lẫn vào đâu được của làng bánh phồng Phú Mỹ.

Ảnh: Phương Huỳnh& Sưu tầm

Đăng bởi: Hằng Phạm Vlog