Làng nghề đan lát Yên Hạ

Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất của cả nước, chính vì thế nhu cầu về đồ đan phục vụ sản xuất nông nghiệp cũng như sinh hoạt của bà con ở đây là rất lớn như sạ lúa, suốt lúa, phơi, đong lúa và đựng hoa quả, nhang đèn đội lễ lên chùa trong các dịp lễ hội của dân tộc Khơ me như Chol Chnam Thmei, Oóc om bok… các loại ghe truyền để đi lại. Chính vì vậy tại Cần Thơ, có một nơi người dân phần lớn đều sống bằng nghề đan đát với sản phẩm chủ yếu là các loại thúng, đó chính là xóm Giá, làng Yên Hạ, phường Lê Bình, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ.

Nghề đan đát ở làng Yên Hạ đã có cách đây gần trăm năm, khi nông nhàn, người nông dân sử dụng nguyên liệu tre trúc vốn có sẵn trong xóm, làng, đan thành vật đựng hay nông cụ để bán hoặc đổi lúa cho bà con quanh vùng. Sau này việc mua bán trao đổi được tiến hành ở diện rộng hơn, tới cả khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Do những người làm thúng ở đây nên Yên Hạ từ tên thường gọi là xóm Giá trở thành xóm Thúng, nhiều người còn được kèm chữ thúng và thứ bậc mà thành tên gọi, ví dụ anh Ba Thúng, chị Năm Thúng…

Khoảng những năm 1976 – 1979, được xem là lúc hưng thịnh nhất làng nghề bởi đất nước đã thống nhất, công việc tăng gia sản xuất được đẩy mạnh, nhu cầu về đồ đan đát rất lớn và nguồn nguyên liệu tại chỗ dồi dào lại ít người làm. Thúng ở Yên Hạ được làm tỉ mỉ, bền nên bán nhanh, được giá, thu nhập của người đan thúng rất cao so với làm các nghề khác nhiều cư dân trong vùng cũng bắt đầu theo nghề đan.

Từ năm 1990 trở lại đây nền kinh tế trong vùng phát triển nhanh hơn, quá trình đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ đã ảnh hưởng rất nhiều đến làng nghề đan đát ở Yên Hạ. Nhiều nông dân khi có tiền đền bù đất đai không còn theo nghề nữa đồng thời nguồn cung cấp nguyên liệu cũng bị thu hẹp giá thành sản phẩm không tăng, lợi nhuận của nghề không cao nên chỉ nhưng người túng thiếu mới làm, câu ca “cùng nghề đan thúng, túng nghề đan nia” đã phản ánh hiện thực của người làm nghề đan đát ở nơi đây. Thêm vào đó là sự lấn át của đồ nhựa, tuy không phù hợp bằng đồ đan nhưng chiếm ưu thế bởi kiểu dáng, màu sắc đa dạng, giá thành lại rẻ hơn.

Tuy nhiên hiện nay để bảo vệ môi trường, hạn chế sử dụng đồ nhựa ưu tiên dùng các vật liệu từ thiên nhiên, thân thiện với môi trường nên các sản phẩm của làng nghề đã tiêu thụ nhanh hơn và được khách hàng yêu thích lựa chọn.

Bên cạnh đó là sự hỗ trợ của thành phố Cần Thơ phát triển du lịch, nên làng nghề đan lát Yên Hạ trở thành điểm đến thu hút rất nhiều khách tham quan. Đồng thời giúp người dân tiếp cận nguồn vốn mua nguyên liệu, mở rộng sản xuất, thúc đẩy làng nghề đa dạng hoá các sản phẩm, đáp ứng nhu cầu mua quà lưu niệm của khách tham quan khi du lịch Cần Thơ.

Đăng bởi: Kiên Nguyễn