Pchum Ben - một lễ hội tôn giáo đặc biệt của Campuchia

Nếu như Việt Nam có ngày lễ Vu Lan thì ở đất nước Campuchia cũng có lễ hội với ý nghĩa tương tự nhưng với tên gọi khác, đó là lễ hội Pchum Ben. Hàng năm cứ vào cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, tính theo lịch của người Campuchia, lễ hội tôn giáo đặc biệt này lại được diễn ra. Trong suốt thời gian đó, những người còn sống sẽ thể hiện lòng biết ơn và sự thương nhớ đối với linh hồn của người thân đã quá cố. Lễ hội này diễn ra luôn thu hút rất đông những tín đồ Phật giáo tham gia, đặc biệt tại các chùa trong mùa lễ hội luôn nhộn nhịp người đến cúng bái.

Những ngày này cũng chính là thời điểm cuối cùng trong 3 tháng an cư tịnh tu của chư tăng Phật tử, là ngày mãn hạ, dâng y. Sở dĩ người ta nói đây là lễ hội lớn nhất của Campuchia cũng bởi cũng nó kéo dài 15 ngày liên tiếp với những nghi thức truyền thống của Phật giáo.

Xuất phát từ tín ngưỡng tôn giáo của người dân xứ Chùa Tháp tin rằng con người khi chết đi sẽ đi vào một thế giới khác mà người ta hay gọi là địa ngục, và như vậy, sẽ có sự siêu thoát và sự tồn tại của những bóng ma. Một số người sau khi chết đi, vì những nghiệp ác gây ra từ khi còn sống nên khi chết phải chịu hình phạt dưới địa ngục và bị tra tấn ở dưới đó. Địa ngục có nghĩa là một thế giới hoàn toàn khác với thế giới của con người, là nơi mà những linh hồn của người chết không thể nhìn thấy mặt trời, không có quần áo để mặc, không có đồ ăn thức uống để dùng. Chỉ có đến ngày lễ Pchum Ben, linh hồn của tổ tiên 7 đời sẽ trở về nhân gian thăm con cháu và hưởng thụ những đặc ân theo lời mời gọi của người thân trong gia đình họ. Người thân sẽ dâng tế những loại thực phẩm và làm lễ cúng dường cho họ.

Theo truyền thống của lễ hội, 14 ngày đầu tiên được gọi là Kan Ben. Trong 14 ngày của Kan Ben, người dân trong làng thay phiên nhau mang thực phẩm và nến đến các đền thờ, chùa chiền để dâng cúng cho các nhà sư. Ngoài ra, người dân cũng dâng cúng các đồ dùng cần thiết trong cuộc sống cho các vị tăng ni phật tử. Việc này vừa thể hiện sự tôn trọng, biết ơn đối với chư tăng, vừa mong được bình an và cầu nguyện cho vong linh của ông bà tổ tiên không may đã làm điều gì sai trái, tội lỗi có thể sớm được siêu thoát.

Ngày 15 hay còn gọi là ngày Ben Thom, là ngày quan trọng nhất trong toàn bộ lễ hội. Tất cả mọi người trong vùng sẽ ăn vận thật đẹp, nô nức tới chùa với các món đồ ăn, hoa quả, bánh gạo nếp và quà cho các nhà sư được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Sau khi lễ xong, các sư thầy trong chùa sẽ ban lời chúc tốt lành đến mỗi người. Lễ sẽ được hạ xuống và mọi người cùng ăn chung với nhau, cùng nhau cười nói thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó với nhau trong cuộc sống.

Dịp lễ này là thời điểm người dân Campuchia bày tỏ sự kính trọng của họ đối với cha mẹ, ông bà, tổ tiên 7 đời. Vào ngày này, các sư tăng phật tử sẽ thay phiên nhau tụng kinh suốt ngày đêm bằng tiếng Pali.

Lễ hội Pchum Ben có nhiều ý nghĩa quan trọng đối với người dân Campuchia: một là xin sự tốt lành cho bản thân mình, thứ 2 xin sự bình an cho người thân và thứ 3 là để bày tỏ lòng tôn kính của tổ tiên, ông bà quá cố.

Theo niềm tin người Camphuchia, nếu người nào không tuân theo các thông lệ trong dịp lễ Pchum Ben sẽ bị tổ tiên tức giận mà nguyền rủa. Do đó, để mong muốn có được cuộc sống yên bình, ít khổ đau, người ta sẽ làm những mâm cơm để cúng ông bà tổ tiên; mang đồ ăn thức uống, quần áo và đồ dùng cần thiết cúng dường cho các nhà sư. Ngoài ra, họ còn giúp đỡ những người nghèo và người tàn tật… để tích góp công đức, phần nào bù đắp lại những sai trái, tội lỗi phạm phải trong quá khứ và cũng họ cũng tin rằng việc làm này sẽ giúp cho các linh hồn tổ tiên được siêu thoát.

Không chỉ là ngày báo hiếu tổ tiên, lễ hội này còn là dịp để con cháu có thể trở về nhà, sum họp với gia đình và cùng người dân trong làng tổ chức lễ hội. Có thể nói, đây là một lễ hội đầy màu sắc, vì tất cả mọi người thường sẽ chọn những bộ trang phục đẹp nhất, lộng lẫy nhất để cùng nhau đón lễ.

Món ăn đặc trưng của ngày lễ này là món bánh “Bay Ben”, được làm từ bột gạo nếp nấu với nước cốt dừa, món bánh gần tương tự với bánh trôi, bánh chay của Việt Nam. Trong mùa lễ hội còn có các nghệ sĩ trình diễn những điệu nhạc truyền thống như yike và lakhon basac.

Có thể nói, lễ hội Pchum Ben là nét văn hóa đặc sắc của người Campuchia. Thông qua lễ hội, người ta có thể thấy được những nét đẹp trong văn hóa và con người nơi đây, đặc biệt là tấm lòng hiếu thảo, nhắc nhở thế hệ con cháu phải luôn nhớ đến công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, ông bà tổ tiên.

Nếu du lịch du lịch Campuchia trong dịp lễ hội diễn ra, du khách đừng quên dành thời gian tìm hiểu cũng như lắng mình theo tiếng kinh cầu, nghĩ về những người thân đã khuất của mình nhé!

Đăng bởi: Hạ Trương