Tìm hiểu văn hóa trang phục người Ladakh Ấn Độ

• A. Đôi nét về trang phục của người Ladakh
• B. Tìm hiểu từng trang phục của người Ladakh
• 1. Goncha và Sulma ( áo choàng Ladakhi truyền thống)
• 2. Kos Kar ( quần áo du mục Changpa)
• 3. Yogar hoặc Lokpa ( áo choàng Ladakhi)
• 4. Pabu ( giày Ladakhi truyền thống)
• 5. Tibi hoặc Tipi ( mũ Ladakhi )
• 6. Perak ( mũ Ladakhi )
• 7. Jugin ( mũ đội đầu của người Hồi giáo Ladakhi )
• 8. Montho Tibi ( mũ trùm đầu Drokpa)
• 9. Gha-ram Tibi và Ser-po Tibi ( mũ Zanskari )
• 10. Gau hoặc Kau (bùa hộ mệnh Ladakhi )
• 11. Quần áo thiết kế

Bạn đã từng hỏi trang phục người Ladakh thường mặc như thế nào chưa? Trang phục đó trông như thế nào, chúng được làm bằng gì hay được gọi là gì? Để có một cái nhìn rõ ràng hơn các bạn hãy cùng chúng mình tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

A. Đôi nét về trang phục của người Ladakh

Trang phục và đồ trang trí nói lên nhiều điều về đặc thù địa lý, văn hóa và truyền thống của một cộng đồng. Trang phục của người Ladakh cũng phải ngoại lệ. Sa mạc trải dài, cùng những địa hình hiểm trở và những ngọn núi phủ tuyết trắng với mùa đông khắc nghiệt kéo dài thường chạm đến âm 30°C. Chính vì vậy Trang phục Ladakhi truyền thống cũng giúp người dân Ladakh bảo vệ mình khỏi thời tiết khắc nghiệt của mùa đông băng giá.

Trang phục truyền thống của người Ladakh ( ảnh: Sưu tầm )

Việc lưu giữ chăn nuôi gia súc truyền thống như cừu, dê và bò Tây Tạng không chỉ đem lại nguồn cung cấp thức ăn mà còn cung cấp len làm quần áo cho người dân ở nơi đây. Người dân dệt các loại vải giữ nhiệt, khăn choàng, mũ lưỡi trai và tất chất lượng cao từ len và vải pashmina. Trên thực tế, quần áo len và khăn choàng pashmina của Ladakh nổi tiếng trên toàn thế giới vì sự độc đáo của chúng về sự ấm áp, mềm mại và cảm giác trên da của người mặc.

Trước đây Ladakh đã là một khu vực quốc tế vì đã là nơi nằm trong “ con đường tơ lụa” huyền thoại. Do đó, trang phục của người dân cũng cực kì đặc sắc bởi có sự pha trộn giữa các bộ váy, trang phục, đồ làm đẹp từ các cộng đồng và bộ lạc khác nhau.

B. Tìm hiểu từng trang phục của người Ladakh

1. Goncha và Sulma ( áo choàng Ladakhi truyền thống)

Goncha hoặc Kos (từ thường được sử dụng ở Ladakh) là một chiếc áo choàng rộng giống như một chiếc áo khoác được làm từ len, nhung, bông, polyester với những phụ kiện như Tipi (mũ), Bok , khăn choàng hoặc Tsa-zar. Goncha được mặc bởi nam giới, trang phục hàng ngày thường có màu đen, xám, đỏ tía hoặc màu đất. Tuy nhiên, goncha khi được sử dụng trong lễ cưới sẽ có màu sắc rực rỡ và được làm bằng gấm, lụa hoặc nhung nhập khẩu từ Nepal và Bhutan. Trong khi những người trẻ thích áo goncha làm bằng chất liệu nhẹ hơn thì người lớn tuổi vẫn mặc áo goncha làm bằng len để bảo vệ mình khỏi cái lạnh. Goncha được buộc quanh eo bằng dây buộc hoặc thắt lưng làm từ vải dày.

Áo choàng Ladakhi thanh lịch ( ảnh: Sưu tầm )

Sulma là chiếc áo choàng chảy của phụ nữ. Không giống như goncha nam , sulma có màu sắc rực rỡ và được làm từ len, gấm, nhung hoặc lụa. Nữ giới sử dụng dây thắt lưng hoặc dây buộc dây sáng màu để buộc quanh eo. Sulma được thiết kế loe ra ở phía bên dưới với những nếp gấp nhỏ làm nổi bật nó như một chiếc váy dạ hội thanh lịch. Sulma thường được kết hợp với tilin , một loại áo cánh được làm từ cotton, nylon hoặc lụa. Nó được làm mỏng nhẹ và có tay áo rộng có thể được cuộn lại trong mùa hè.

2. Kos Kar ( quần áo du mục Changpa)

Changpa là những người bán du mục sinh sống ở Changthang, một khu vực cao nguyên nằm ở phía đông gần biên giới Trung Quốc. Mặc dù mang đậm nét văn hóa của Tây Tạng nhưng người dân bộ tộc Changpa có truyền thống, phương ngữ và trang phục khác biệt hơn. Điểm nổi bật nhất của quần áo Changpa là chiếc áo choàng dày màu trắng của họ được gọi là Lawa Goncha hoặc Kos Kar .

Quần áo du mục ấm áp ( ảnh: Sưu tầm )

Xem xét phong cách sống mục vụ và điều kiện khí hậu của họ, Kos Kar đặc biệt ấm áp và chắc chắn. Chúng được làm từ lông cừu với da được lộn từ trong ra ngoài. Tương tự, những đôi giày chắc chắn, được làm thủ công từ da động vật và len để bảo vệ người Changpas khỏi những địa hình hiểm trở, lạnh giá, đồng thời hỗ trợ họ đi bộ trên sa mạc lạnh giá ở vùng cao nguyên phía đông.

3. Yogar hoặc Lokpa ( áo choàng Ladakhi)

Yogar hay Lokpa là một loại y phục đặc biệt khác chỉ được phụ nữ mặc quanh vai để che lưng. Đó là một tủ quần áo đặc biệt mà bạn sẽ tò mò muốn biết về nó. Áo choàng được làm bằng da cừu với phần len quay vào trong chạm vào cơ thể người mặc, bên ngoài thường được in hoặc phủ vải xanh, tạo điểm nhấn bằng các họa tiết gấm đỏ hoặc lụa để trông bắt mắt.

Yogar đầy hút mắt ( ảnh: Sưu tầm )

Yogar được thiết kế để cung cấp cho người mặc sự ấm áp và đệm cho lưng khi mang vác nặng trong công việc. Ngày xưa, Yogar là vật dụng cần thiết của phụ nữ. Tuy nhiên, ngày nay, chúng được dùng làm phụ kiện trong các lễ hội và các cuộc tụ họp công cộng như hôn nhân, lễ kỷ niệm sinh con, v.v. Yogor hay Lokpa được thiết kế và làm đẹp được gọi là Bok .

4. Pabu ( giày Ladakhi truyền thống)

Những đôi giày truyền thống, Pabu , được làm bằng da dê hoặc sợi yak và len để giữ ấm. Thiết kế của họ độc đáo thích ứng với cảnh quan và điều kiện thời tiết của khu vực. Khi một đôi giày được trang trí bằng các vết Thikma ở hai bên, chúng được gọi là Thikma Pabu . Một trong những điểm đặc biệt của pabu là ngón chân nhọn quay lên.

Pabu tinh xảo đầy sắc màu ( ảnh: Sưu tầm )

Những loại giày đơn giản như Khulu và Lapul Pabu đã được sử dụng từ lâu, trước khi Thikma Pabu được phát minh ở Nubra – loại giày sau này cung cấp đầy đủ cả chức năng và thẩm mỹ.

5. Tibi hoặc Tipi ( mũ Ladakhi )

Trong ngôn ngữ Bhoti hoặc Ladakhi , một chiếc mũ được gọi là Tibi hoặc Tipi. Tipi là một chiếc mũ chóp có các góc hếch lên và nằm trên đỉnh đầu đủ để lộ một phần tóc.

Mũ truyền thống Tibi sặc sỡ ( ảnh: Sưu tầm )

Cộng đồng Phật giáo có truyền thống mặc Tibi sặc sỡ trong các hoạt động hàng ngày, các buổi lễ hoặc bất kỳ sự kiện đặc biệt nào. Chỉ có phụ nữ mới đội những chiếc mũ có màu sắc rực rỡ và chủ yếu làm bằng lụa, trong khi nam giới sử dụng những chiếc mũ được phủ bằng vải màu hạt dẻ hoặc lụa đơn sắc.

6. Perak ( mũ Ladakhi )

Mặc dù quần áo của Ladakh có chung kiểu dáng và được sản xuất trong các cộng đồng khác nhau, nhưng đồ trang sức lại tạo nên một câu chuyện khác. Ở Ladakh, như hầu hết các cộng đồng bộ lạc, phụ nữ nắm giữ phần lớn tài sản của gia đình họ. Và vật sở hữu quý giá của họ là chiếc Perak , một chiếc mũ đội đầu màu xanh lam khổng lồ và nặng nề chạy dọc từ trán cho đến qua dưới lưng của cô ấy.

Mũ Perak với điểm nhấn là chuỗi đá xanh ngọc lam ( ảnh: Sưu tầm )

Vật trang trí độc đáo được khảm tỉ mỉ bằng đá xanh ngọc lam trên đế có đệm, trong khi các cạnh của nó được trang trí bằng những viên ngọc bạc và đồ trang sức bằng san hô. Không cần phải nói, Perak được coi là một biểu tượng địa vị gia đình, và nó được truyền từ đời này qua đời khác bà sang mẹ, mẹ sang con, như một tài sản thừa kế. Người ta nói khi truy tìm chủ sở hữu, một số Perak vẫn tồn tại có thể tiết lộ một dòng họ hoàn chỉnh, trải dài theo thời gian lịch sử.

7. Jugin ( mũ đội đầu của người Hồi giáo Ladakhi )

Trong cộng đồng người Hồi giáo, Perak được thay thế bằng Jugin . Những người phụ nữ tô điểm cho mình với Jugin , đặc biệt là trong ngày cưới của họ.

Mũ Jugin thường được đội trong đám cưới ( ảnh: Sưu tầm )

Vật trang trí bao gồm một khối vàng với tua ngọc trai treo trên trán của cô dâu, tiếp theo là một tấm màn thêu được thiết kế đẹp mắt với hình thêu che mặt và lưng của cô dâu. Vào những dịp khác, phụ nữ Hồi giáo mặc một tấm vải thô để che đầu của họ theo các nguyên tắc và tín ngưỡng của Hồi giáo.

8. Montho Tibi ( mũ trùm đầu Drokpa)

Những bó hoa đội đầu là một nét văn hóa đặc sắc khác của người Dard. Trong phương ngữ của họ, hoa nghệ tây được gọi là Montho hoặc Shoklo .

Chiếc mũ trùm đầu Tibi bắt mắt với những bông hoa màu sắc ( ảnh: Sưu tầm )

Chiếc mũ đặc biệt được kết bằng những bông hoa Montho tươi và khô từ những ngọn núi cài trên mũ của người đeo nó đặc biệt đối với mũ của nam sẽ được tô điểm thêm bằng những món đồ trang sức bằng kim loại, đồng xu và phụ nữ sẽ là lông của những con công.

9. Gha-ram Tibi và Ser-po Tibi ( mũ Zanskari )

Zanskar nằm về phía nam Ladakh, nhưng giữ một vị trí độc đáo trong lịch sử của Ladakh nhờ nền văn hóa phong phú và những tu viện có tuổi đời hàng thế kỷ. Tủ quần áo của họ giống hệt như phần còn lại của Ladakh, ngoại trừ những chiếc mũ đặc biệt của phụ nữ. Họ thích Gha-ram Tibi , một chiếc mũ như hình nắp ấm làm bằng chất liệu thô có màu hơi vàng. Không giống như các mũ truyền thống của Ladakh, Gha-ram Tibi có ảnh hưởng của Kashmiri.

Mũ Zanskari ( ảnh: Sưu tầm )

Cho đến ngày nay, những chiếc mũ này đang được nhập khẩu từ Kashmir hoặc Kargil. Tuy nhiên, nó đã tự khắc cho mình một vị trí bất khả xâm phạm ở Zanskar. Ser-po Tibi được làm bằng Nambu , một loại nỉ làm từ len. Trong những năm gần đây, cộng đồng đã quay trở lại Ser-po Tibi như một dấu ấn của việc lấy lại danh tính của họ. Mũ được chuẩn bị đầy đủ trong vùng và mang đặc điểm riêng biệt của Zanskar.

10. Gau hoặc Kau (bùa hộ mệnh Ladakhi )

Món đồ trang sức quý giá tiếp theo mà chúng tôi mang đến cho bạn là Gau hoặc Kau . Đó là một chiếc bùa hộ mệnh bằng vàng hình lục giác hoặc bát giác có kích thước bằng một nắm tay, được tráng men bằng đá quý và ngọc trai cùng một thiết kế tinh xảo và tinh xảo.

Đồ trang sức được thiết kế tinh xảo ( ảnh: Sưu tầm )

Pema-lab-tse là một trò chơi dựa trên thiết kế của nó, mô phỏng con bướm. Phụ nữ trên khắp Ladakh yêu mến Pema-lab-tse vì những đặc tính nữ tính và tinh tế của nó.

11. Quần áo thiết kế

Trong thời đại thời trang mà mọi thứ đều biến đổi hoàn toàn, trang phục Ladakhi cũng đang trải qua rất nhiều sự thay đổi. Mặc dù người dân Ladakh đã đón nhận những xu hướng thay đổi của thế giới về phong cách, họ vẫn cố gắng giữ nguyên vẹn nguồn gốc và di sản truyền thống của mình. Bây giờ, có rất nhiều sự lựa chọn từ màu sắc, kiểu dáng, chất liệu vải và kiểu dáng. Chỉ cần nghĩ đến một loạt các loại vải bạn muốn có sẵn như lụa, gấm hoặc vải làm từ len yak. Thêm vào đó hình thêu và trang trí độc đáo trên các loại vải này đã có thể làm tăng thêm tính thời thượng cho những bộ trang phục và làm cho trang phục dân tộc trở nên hấp dẫn hơn.

Các nhà thiết kế từ Ladakh như Jigmat Couture , Namza Couture và Zilzom đã trưng bày tác phẩm của họ tại các buổi trình diễn thời trang quốc gia và quốc tế khác nhau và giành được nhiều giải thưởng cho các thiết kế của họ.

Jigmat Couture ( ảnh: Sưu tầm )
Namza Couture ( ảnh: Sưu tầm )
Zilzom ( ảnh: Sưu tầm )

Trên đây là những thông tin chi tiết về văn hóa trang phục người Ladakh mà chúng mình muốn cung cấp cho bạn đọc, hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp cho chuyến du lịch Ấn Độ của bạn thêm thú vị.

Tour du lịch Ấn Độ

Tour Ấn Độ tết âm lịch 2023 từ Hà Nội

Tour Ấn Độ tết nguyên đán 2023 từ TP.HCM

Đăng bởi: Thống Nguyễn