Chùa Bồng Lai (Chùa Bà Bài) An Giang
Tọa lạc bên bờ kênh Vĩnh Tế hiền hòa, Bồng Lai tự với tên thường gọi là chùa Bà Bài đã trở thành nơi lui tới của đông đảo tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương. Chùa Bồng Lai cách trung tâm thành phố Châu Đốc khoảng hơn 10 km, được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, tức là không lâu sau khi đào xong kênh Vĩnh Tế. Chùa Bồng Lai được nhiều người biết đến bởi nó gắn liền với việc khai phá vùng đất Thất Sơn, ngoài ra nơi đây còn sót lại di tích một trong 5 cây thẻ mà Đức Phật Thầy Tây An và Đức Cố Quản Trần văn Thành đã cắm – mà có truyền thuyết cho rằng để phá “ếm” của người Trung Hoa.
Chùa Bồng Lai nằm bên kênh Vĩnh Tế
Du lịch An Giang, để đến chùa Bồng Lai bạn có thể sử dụng nhiều phương tiện khác nhau. Nếu đi bằng đường thủy thì có thể bắt đầu từ đầu nguồn kinh Vĩnh Tế bằng tắc ráng hay tàu khách tuyến Châu Đốc-Giang Thành. Còn đi bằng đường bộ thì từ gần đình Vĩnh Tế thì rẻ phải vào con đường dẫn đến Cống Đồn nằm trên bờ kinh Vĩnh Tế. Sau đó đi theo con đường trãi nhựa dọc bờ kinh khoảng gần 5 cây số là có thể thấy chùa Bồng Lai nằm phía bên kia bờ kinh, đi qua chiếc cầu treo là đến chùa.
Chiếc cầu treo bắc qua kênh Vĩnh Tế
Chùa Bồng Lai tự do ông Đạo Lập (1832-1891) về dựng lên vào năm 1861. Ông Đạo Lập là một trong “thập nhị hiền thủ” của Phật thầy Tây An Đoàn Minh Huyên. Ông có biệt tài trị bệnh cứu người và thấm nhuần tư tưởng yêu nước của Phật thầy. Hàng năm, hàng vạn tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương và người dân đến tổ chức Lễ vía ông khá long trọng tại chùa Bà Bài vào ngày 30 – 9 (âm lịch) như sự tri ân đối với một nhân vật lịch sử đã gắn liền với những huyền thoại linh thiêng.
Chùa được công nhận là di tích lịch sử cách mạng
Chùa Bồng Lai có một đặc điểm khác biệt so với các ngôi chùa khác là phía trước thờ Phật Như Lai nhưng phía sau thì thờ trần điều, Đức Phật Thầy Tây An, ông Đạo Lập và cụ cử Đa – một nhân sĩ chống Pháp sang núi Tà Lơn ( Bokor) để tu luyện pháp thuật hòng giải phóng nước nhà. Ông có công lớn trong việc xác định các loại thuốc quí hiếm có trên núi Tà Lơn.
Vì theo giáo phái Bửu Sơn Kỳ Hương nên chùa Bà Bài thời kỳ đầu chỉ thờ trần điều, không có tượng Phật. Về sau, có một sư cô đến xin ở tu hành và được người dân chấp thuận. Vốn là con nhà Phật, vị sư cô đó đã thỉnh tượng Phật ở nơi khác về thờ cúng trong chùa. Do đó, điểm đặc biệt của chùa Bà Bài chính là sự hòa hợp của giáo Phái Bửu Sơn Kỳ Hương và Phật giáo.
Chùa Bồng Lai do ông Đạo Lập về dựng lên vào năm 1861
Bên hông chùa sát bờ kinh Vĩnh Tế, di tích của cây thẻ chỉ còn lại gốc nằm dưới một hố sâu được bảo quản cẩn thận. Phía trên có bệ thờ và bài vị có chữ “ Bửu Sơn Kỳ Hương, Tây Phương Bạch Đế”. Theo lời người dân kể lại do quá tin tưởng nên một số người có thân nhân đau ốm, bệnh tật lén đẽo cây thẻ này về nhà làm thuốc vì họ cho rằng cây này có thể trị được những bệnh nan y. Sau một thời gian lưu lạc, nhà chùa mới tìm lại được hai mảnh dài khoảng 3 tấc, ngang 1,5 tấc và dày khoảng 6 phân và được đặt bên trong một lồng kiếng bên cạnh bài vị của ông Đạo Lập trên bàn thờ phía sau chùa. Về thân và gốc cây thẻ còn lại nằm dưới hố sâu sau này được đào lên và đặt trong một lồng kiếng, xung quanh được rào bằng lưới thép để người dân có thể chiêm ngưỡng.
Di tích của một trong năm cây thẻ
Loại bỏ những yếu tố về mê tín dị đoan ra, chúng ta nhận thấy rằng việc cắm cây thẻ tại chùa Bồng Lai không phải là phá thế “ếm” của bia Càn Long, mà chính là việc xác lập chủ quyền của tiền nhân khi đến khai phá vùng đất mới, một công cuộc lắm gian lao mà nhiều khi họ phải đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt và ngay cả bằng máu của chính mình.
Phong cảnh thơ mộng của chùa
Trong thời gian kháng chiến chống Mỹ, chùa là địa điểm dừng chân và trú ngụ của quân giải phóng. Nhiều lần bom Mỹ đã làm hư hỏng chùa, các sư phải dời chùa lên núi Sam và vẫn lấy tên chùa Bà Bài (Bồng Lai tự). Ngôi chùa ấy đến nay vẫn còn tồn tại song song với chùa Bà Bài ở xã Vĩnh Tế, như minh chứng cho quá trình lịch sử đầy thăng trầm, biến động của công trình này. Năm 1988, chùa được xây lại trên nền đất cũ trước đây. Từ đó đến nay vẫn giữ nguyên hiện trạng.
Đăng bởi: Tuấn Ngân
