Phù Châu Miếu, hay miếu Phù Châu, dân gian quen gọi là miếu Nổi, là một ngôi miếu cổ nằm trên con sông Vàm Thuật tại quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn).

Miếu Nổi được tạo dựng từ lúc nào, không có sách sử ghi chép, người ta ước chừng trong khoảng thế kỷ XVIII, hoặc đầu thế kỷ XIX. Theo truyền thuyết lưu lại, một người đàn ông chài lưới trên đoạn sông (gần nơi miếu áng ngự như bây giờ) đã lưới phải một xác chết phụ nữ. Ông bèn đem chôn trên cù lao rồi lập một miếu nhỏ để thờ oan hồn. Cuộc sống của người chài lưới kể từ đó trở nên khấm khá. “Một đồn mười, mười đồn trăm”, thế là ngôi miếu bỗng được nhiều người biết đến.

Ban đầu Phù Châu chỉ là một miếu nhỏ bằng tre và lá dừa, do các nhà buôn đường thủy cùng các bô lão trong vùng dựng thành, thờ Ngũ Hành, Long Mẫu để cầu mong được thuận buồm xuôi gió, thượng lộ bình an. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, từng tấp nập khách thăm viếng, từng có thời gian bị bỏ hoang, nhưng sau nhiều sóng gió bể dâu, qua nhiều lần trùng tu, cho đến nay miếu Phù Châu đã trở thành một ngôi miếu khang trang, có kiến trúc đặc sắc mang đậm nét văn hóa Việt – Hoa, và là một trong những địa điểm tham quan nổi bật của Sài Gòn.

Ở thời điểm hiện tại lúc mình đi và viết bài này, miếu Nổi vẫn đang được trùng tu một số hạng mục.

Để đến miếu Nổi, bạn theo đường Nguyễn Thái Sơn (quận Gò Vấp) hướng về sông Vàm Thuật, đến cuối đường thì rẽ trái vào đường Trần Bá Giao, sẽ gặp nơi để gửi xe (nếu đi bằng xe máy). Sau đó, bạn đi xuyên qua miếu Sa Tân (bên hông) thẳng ra sau sẽ gặp bến đò đi miếu Nổi Gò Vấp (giá đò khứ hồi là 10.000 đ/ người). Bến đò này cách bến phà qua khu An Phú Đông quận 12 chỉ một đoạn ngắn.

Một thoáng miếu Nổi (Phù Châu Miếu) ở Gò Vấp, Sài Gòn

Khu trung tâm thờ tự của miếu Nổi được chia làm ba phần: tiền điện, trung điện và chính điện. Trong đó, tiền điện thờ Phật Di Lặc, hai bên thờ Phật Tổ Như Lai và Địa Mẫu; phía trước là Quan âm Chuẩn Đề ngồi trên toà sen với 18 cánh tay đang cầm pháp khí; dọc bên tường treo hai bức phù điêu Thập Bát La Hán. Trung điện thờ Tề Thiên Đại Thánh. Chính điện thờ Ngũ Hành Thánh Mẫu; trước điện kê bàn hương án, thờ Bà Chúa Xứ Châu Đốc và Cửu Huyền; bên phải chính điện thờ Quan Công, bên trái thờ Bao Công; đối diện điện thờ Ngũ Hành Thánh Mẫu là điện thờ bà Kim Mẫu, Địa Mẫu, Long Thần, Hộ pháp; trên tường trang trí những bức phù điêu màu sắc rực rỡ hình tùng hạc, Phật Di Lặc.