Thịt gác bếp – Lai Châu
Bánh chưng đen Sìn Hồ – Lai Châu
Xôi tím – Lai Châu
Lợn cắp nách – Lai Châu
Lòng lợn nhồi gạo nếp – Lai Châu
Thịt lợn hun khói – Lai Châu
Khâu nhục – Lai Châu
Măng nộm hoa ban – Lai Châu
Nộm rau dớn – Lai Châu
Cá bống vùi gio (tro) – Lai Châu
Món cá nướng của người Thái – Lai Châu
Món ăn từ rêu đá – Lai Châu
Canh lá đắng – Lai Châu
Bánh dày người Mông – Lai Châu
Dưa mèo – Lai Châu
Ve sầu rán – Lai Châu
Trứng kiến – Lai Châu

Lai Châu không chỉ khiến con người ta thích thú với khung cảnh thiên nhiên yên bình, nên thơ cùng sự chân thành và gần gũi của những người dân mà nơi đây còn khiến con người ta phát cuồng vì thích thú trước những món ngon đặc sắc. Ăn gì khi đến Lai Châu? Trong bài viết này hãy cùng chúng tôi khám phá các món ăn ngon nổi tiếng của Lai Châu khi có dịp ghé thăm vùng đất này nhé!

Thịt gác bếp – Lai Châu

Đây là cách chế biến món ăn vô cùng thú vị người người Mông ở tại Lai Châu chỉ khi nào bạn có dịp thưởng thức thì mới thấy được sự đặc biệt trong món ăn này đó chính là món thịt treo gác bếp.

Thịt gác bếp – Lai Châu

Sau khi đã được sơ chế sạch sẽ người ta mang thịt ba chỉ, mông và thịt thủ vùng thịt vao của các loại trâu, bò, lợn ngon mang đi chế biến. Tùy vào mỗi nơi khách nhau sẽ có những cách làm khác nhau.

Đưa thịt vào cối giác với muối vừa đủ để cho ngấm vào trong thịt chứ không được giã nát. Sau đó đem thị để trộn cùng với men được làm từ cây rừng để cho vào thị gùi để ủ kín khoảng 2 – 3 ngày và treo lên để gác bếp. Một vài nơi khác để có thể giữ cho các nguyên liệu và hưng vị của thịt được ngon miệng người ta chủ ướp với muối khoảng gần chục tiếng rồi treo lên để có thể gác bếp là được.

Thịt gác bếp – Lai Châu

Do bếp nấu ăn thường xuyên bằng củi lửa nên nên hơi nóng của lửa sẽ làm cho miếng thịt từ từ săn lại và mỡ sẽ tiết ra một phần thị nạc và da sẽ có màu vàng – đỏ thẫm. Để thịt thơm ngon hơn người dân tộc còn lấy cây ngải cứu rừng và bã mía mang đi hun thịt.

Khi ăn người ta chỉ cần mang thịt xuống và hơ hơ qua mặt lửa để cho thịt mềm ra rồi đem đi rửa sạch thái thành từng miếng nhỏ hoặc là chế biên thành các món ăn khác nhau như: Xòa với cà chua, kho cùng lá tỏi hay đơn giản là xào với cả cải mèo…

Bánh chưng đen Sìn Hồ – Lai Châu

Bánh chưng đen của người Dao khâu cũng là một loại bánh chưng được làm từ nguyên liệu gạo nếp, thịt lợn. Tuy nhiên để làm loại bánh chưng này thì gạo nếp sẽ được nhuộm đen. Khi luộc xong, bánh có màu đen rất đều và đẹp mắt, vì thế mà người Dao khâu gọi là bánh chưng đen.

Bánh chưng đen Sìn Hồ – Lai Châu

Để làm được những chiếc bánh chưng đen thơm ngon ngày Tết, người Dao khâu phải vào rừng sâu tìm lá mây rừng. Bà con cho rằng cây mây rừng là một trong những vị thuốc chữa đươc bệnh vô sinh, tốt cho việc tiêu hóa, lá lại rất thơm do vậy gói bánh bằng lá mây rừng sẽ vừa tạo được vị thơm ngon cho bánh, vừa chữa được bệnh. Lá mây rừng sau khi rửa sạch sẽ được mang đi luộc rồi lau khô để lá mềm dễ gói. Gạo nếp chọn để gói bánh chưng đen là loại gạo nếp trắng thơm dẻo được nhuộm đen bằng bột than của cây Tạ Chiểm chứ không phải làm từ nếp cẩm hay là loại gạo nếp có màu đen tự nhiên như nhiều người tưởng. Chị Chẻo Mý Quang, ở bản Dao, thị trấn Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu cho biết: Để làm được loại bánh chưng đen ngon thì công đoạn nhuộm gạo là quan trọng nhất. Muốn có được màu bánh đẹp bóng thì phải kiếm được loại cây Tạ Chiểm già mang phơi khô rồi đốt thành than, sau đó nghiền thành bột mịn để nhuộm với gạo nếp thơm.

Công đoạn cầu kỳ nhất là trộn bột than cây Tạ Chiểm với gạo sao cho hạt gạo đen nhánh mới đạt. Ngoài ra, trước khi gói bánh , việc chuẩn bị nhân bánh cũng rất quan trọng. Bà con rang thơm quả thảo quả, giã mịn trộn với thịt mỡ lợn đã cắt dài độ một gang tay, rồi trộn thêm ít muối tạo vị đậm đà cho bánh. Theo chị Tẩn Xoang Mẩy ở bản Sang Tang Ngai, xã Phăng Xô Lin thì làm bánh chưng đen cũng rất cầu kỳ. Bởi vậy ngay từ tháng 10 âm lịch chị đã vào rừng để hái lá mây và kiếm cây nhuộm gạo đen. Nhân bánh ngoài thịt mỡ lợn ngon thì nhất định phải có một chút thảo quả để khi ăn bánh không bị nóng cổ mà lại lành bụng, không bị đầy, bị chướng. Bánh chưng đen ngày tết được bà con ưa chuộng không chỉ bởi hương vị thơm ngon, mà còn vì bánh để được rất lâu, đến hết tháng giêng bánh mang lên nương ăn vẫn rất thơm ngon.

Bánh chưng đen Sìn Hồ – Lai Châu

Gói bánh chưng đen đơn giản, không cầu kỳ nhưng đòi hỏi sự khéo léo của người phụ nữ. Sau khi đủ nguyên liệu thì các mẹ, các chị sẽ cùng ngồi để gói bánh. Gạo nhuộm đen được xúc vào chiếc lá mây đã xếp sẵn, cho thêm nhân thịt, rồi gói thành những chiếc bánh dài, sau đó mới đem luộc chín. Trong đêm 30 Tết, con cháu trong gia đình cùng vây quanh bếp lửa hồng đón giao thừa, nấu nồi bánh chưng đen và trò chuyện đón năm mới. Anh Chẻo A Sinh, ở khu 5, thị trấn Sìn Hồ cho biết: Tục làm bánh chưng đen có từ lâu lắm rồi, cũng không biết do đâu mà có nhưng từ ông bà tổ tiên truyền lại và nó đã trở thành phong tục trong mỗi gia đình người Dao huyện Sìn Hồ. Đêm 30 tết, con cháu quay quần bên nhau luộc bánh đến giao thừa thì cũng là lúc bánh chín. Người lớn trong nhà sẽ vớt những chiếc bánh chưng thơm ngon để cúng tổ tiên ngày tết. Loại bánh này có ý nghĩa cầu cho sung túc, đầy đủ, năm mới lụa gạo đầy nhà, gia đình được trong ấm ngoài êm.

Với sự thơm dẻo và độc đáo, bánh chưng đen – loại bánh mang đậm hương vị mộc mạc của núi rừng đã góp phần làm phong phú thêm văn hóa ẩm thực của người Dao Sìn Hồ trong những ngày Tết.

Xôi tím – Lai Châu

Nếu bạn đang băn khoăn chưa biết du lịch Lai Châu ăn gì vậy tại sao không thử chọn món xôi tím đặc trưng của vùng đất này để thưởng thức. Được lựa chọn từ những hạt gạo nếp nương thơm dẻo và nhuộm bằng màu tự nhiên của cây Khẩu cắm mọc rất nhiều ở Lai Châu những người phụ nữ khéo tay ở đây đã cho ra đời món xôi vô cùng hấp dẫn và thơm ngon khiến con người ta khó cưỡng lại.

Xôi tím – Lai Châu

Xôi tím được đồ từ chõ gỗ được đục từ thân cây, khi đồ chín xới từng lớp xôi sẽ thấy màu tím tươi, hạt xôi dẻo mà không dính và đặc biệt là hương thơm ngào ngạt khiến dạ dày của bạn phải réo rắt, thèm thuồng. Ngoài hương vị thơm ngon, ngậy mà không ngán thì xôi tím còn hấp dẫn bởi màu sắc đặc trưng được nhuộm bởi màu tím đặc trưng của Khẩu cắm.

Theo kinh nghiệm du lịch Lai Châu nếu đến những phiên chợ ở đây vào buổi sáng sớm bạn sẽ bắt gặp rất nhiều những cô gái trong các trang phục lộng lẫy đang gùi những gùi xôi xuống chợ bán với mùi thơm ngào ngạt lan tỏa trong nắng mai. Xôi tím là một món ăn dân dã nhưng rất đậm đà và ấm bụng như thế này thì tại sao lại không thử thưởng thức nhỉ? Chắc chắn hương vị của món xôi đặc biệt này sẽ là sợi dây níu kéo bạn với vùng đất này đấy.

Lợn cắp nách – Lai Châu

Lợn cắp nách thực chất là giống lợn truyền thống được lai giữa lợn rừng và lợn Mường. Một số nơi còn gọi là lợn lửng, lợn còi hay lợn ri. Người dân vùng cao thường nuôi theo kiểu thả rông trong rừng, và vì lợn có ngoại hình nhỏ, chỉ nặng chừng 10 – 15kg nên hay được cắp vào nách cho tiện mang đi bán.

Lợn cắp nách – Lai Châu

Giống lợn cắp nách được thả rông ở núi rừng thoải mái, không có sự chăm sóc nào nên thường tự tìm kiếm thức ăn như ngô, khoai, sắn, rau rừng… Do đó, thịt của chúng rất chắc và thơm ngon.

Khách vào bản mua lợn, người bán cứ ra ven rừng đuổi bắt được con nào thì lấy con đấy. Vì giá không quá cao nên nhiều người tranh thủ lên đây ăn rồi mua cả lợn cắp nách về làm quà cho người thân.

Lợn cắp nách – Lai Châu

Hấp dẫn nhất là lúc chế biến, lợn cắp nách sau khi mua về sẽ được cạo lông sạch sẽ và mổ theo kiểu mổ moi. Để làm sạch được da lợn thì phải dùng chanh để tẩy hết lớp đất bụi bám ở lông, rồi mới rửa lại, để khô, xoa nước hàng và thui bằng rơm hoặc bã mía. Khi thui cũng phải thui đều lửa đến khi lợn ngả màu vàng ruộm thì chà sạch thêm một lần nữa bằng chanh. Cuối cùng mới lọc thịt ra để chế biến thành nhiều món ăn.

Lòng lợn nhồi gạo nếp – Lai Châu

Tùng càng nhảng chính là tên gọi địa phương của món ngon Lai Châu này. Tiết sống trộn lẫn với gạo nếp, thảo quả giã nhỏ, rồi nhồi vào lòng lợn. Sau đó đem luộc chín tới, vớt ra ăn ngay hoặc để ăn dần trong mấy ngày tết. Món ăn ngậy của tiết, mùi thơm của thảo quả, lại thêm cái dai dai của lòng lợn. Ở Sìn Hồ tiết trời xuân se se lạnh, món này để lâu cũng không bị hỏng. Khi ăn luộc chín lại cho nóng. Ăn khá thú vị.

Thịt lợn hun khói – Lai Châu

Thịt lợn hun khói là một món ăn truyền thống của một số dân tộc vùng cao nói chung và người Pu Nả nói riêng. Thịt lợn hun khói không phải lúc nào cũng làm được, mùa nào cũng làm được mà làm thịt hun khói có mùa và phải làm đúng mùa, vì nếu làm trái mùa thịt sẽ bị ôi. Mùa làm thịt hun khói tốt nhất ngon nhất là mùa đông.

Khi mổ xong con lợn, người ta phanh con lợn ra, rồi lấy bộ lòng dội nước rửa sạch con lợn, không để một tý tiết còn dính vào thịt. Sau đó lấy dao dọc thịt lợn theo xương sườn thành miếng dài. Cứ mỗi xương sườn một miếng. Các miếng thịt dọc ra trước khi ướp không được dính nước lã và ướp ngay khi thịt còn nóng. Khi ướp xong cho vào chảo to hoặc chiếc thùng gỗ để ướp từ 5 đến 7 ngày mới bỏ ra để treo lên gác bếp sấy. Sấy đến khi nào thấy miếng thịt thật khô và mỡ bắt đầu chảy xuống là được. Các hương vị và gia vị để ướp thịt gồm có: Muối biển rang khô; Ớt quả khô; Thảo quả khô, nướng; Hạt tiêu rừng “Lậc cheo”; Quả mắc khén phơi khô, tất cả đều phải giã nhỏ.

Khâu nhục – Lai Châu

Nếu có cơ hội ghé thăm bản người Nùng ở Tam Đường và được thưởng thức một bữa cơm với các món ăn truyền thống của dân tộc Nùng, chắc hẳn sẽ có món “khâu nhục”, một trong những món ăn hấp dẫn bậc nhất khiến bạn không thể quên.

Khâu nhục – Lai Châu

Khâu Nhục là một món ăn mà thường được thấy trong những dịp lễ Tết hoặc những sự kiện được diễn ra hàng ngày như đám cưới đám hỏi hoặc ma chay của người dân tộc vùng cao được làm từ thịt lợn nhưng lại mang cho bạn một hương vị thật khác.

Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Hoa nhưng cùng với thời gian và đặc biệt là sự “Biến tấu” cho phù hợp với văn hóa ẩm thực của người Nùng, món khâu nhục đã mang được nét độc đáo rất riêng. Về cơ bản khâu nhục là hầm cách thủy thịt ba chỉ trong thời gian dài, nhưng cách chế biến khá phức tạp và nhiều công đoạn.

Khâu nhục – Lai Châu

Khâu nhục là tiếng hoa đánh vần lại chữ viết tiếng Việt, phát âm tiếng Hoa là khâu nhục. “Khâu” có nghĩa- hấp đến mềm gục, “Nhục” có nghĩa- thịt, nếu dịch đúng nghĩa là thịt gục, hoặc thịt hấp gục.

Tùy từng địa phương, món ăn này còn có các tên gọi khác như: “khau nhục”, “khổ nhục”, “nằm khau”. Ngoài ra, tên gọi của chúng còn được bắt nguồn từ chính cách thức xếp trên đĩa và hình dáng giống như một mỏm đồi nhỏ, đang vươn lên, nên người dân tộc Nùng

Măng nộm hoa ban – Lai Châu

Nếu ai đã có dịp ghé qua các bản làng người Thái ở Lai Châu sẽ không chỉ biết đến một truyền thuyết đầy cảm động về Hoa Ban – Măng Đắng mà còn được thưởng thức một món ăn có chứa đủ vị: đắng, chua, cay, mặn, ngọt, bùi của món Măng nộm hoa ban.

Măng nộm hoa ban – Lai Châu

Măng có rất nhiều loại, loại nào cũng dùng làm nộm được nhưng ngon nhất thì có măng nứa và măng đắng. Măng đắng cần sắt nhỏ ngâm nước muối 30 phút sau đó luộc 2 lần rồi vớt ra để ráo, còn nếu là măng nứa đem luộc rồi tước nhỏ. Hoa ban cần chọn những bông tươi, ngắt lấy những cánh hoa dày để dùng. Tiếp theo cần chọn được một con cá suối tươi ngon, mình dày, đem nướng trên than củi, gỡ lấy thịt.

Sau đó pha hỗn hợp nước trộn chanh, tỏi, ớt, rau húng và rau mùi đã thái nhỏ. Cuối cùng trộn nhẹ nhàng đều tay măng, hoa ban, cá và nước trộn. Tất cả hoà quyện tạo nên một hương vị đặc trưng của núi rừng, gắp từng miếng măng nộm hoa ban du khách cảm nhận được vị đậm đà, thơm nồng của cá nướng, vị bùi bùi, ngầy ngậy của hoa ban, và vị đăng đắng của măng tươi.

Nộm rau dớn – Lai Châu

Rau dớn người Thái gọi là “pắc cút”, loại cây thuộc họ quyết, giống như cây dương xỉ, thân to, tán lá rộng, mặt lá có màu xanh nhẵn, cuống lá có lông. Loại cây này chỉ có ở vùng núi cao, nơi ngọn nguồn của sông, suối và thường mọc ở bờ suối, khe suối, nơi có độ ẩm ướt cao.

Rau dớn – Lai Châu

Hằng năm, các trận lụt đầu mùa với dòng nước đục ngầu từ thượng nguồn đổ về mang theo phù sa bón cho đám rau dớn thêm phần tươi tốt và chuẩn bị cho một chu kỳ sinh chồi, nảy lộc theo mùa xuân sắp về. Vì thế, rau dớn ăn ngon nhất là sau mùa lụt đến cuối mùa xuân. Lá rau dớn non uốn cong như vòi con voi, có nhựa nhớt, cây xanh tươi tốt quanh năm. Người ta thường chỉ hái ngọn cong non, lá bánh tẻ để làm nộm.

Nộm rau dớn – Lai Châu

Món nộm rau dớn không phức tạp, chỉ cần vài mớ rau dớn, lạc rang giã nhỏ, chanh và một số loại rau thơm như húng bạc hà, mùi tàu, ớt, tỏi và một chút gia vị khác. Để làm được món nộm rau dớn vừa ngon, vừa mang hương vị đặc trưng của dân tộc Thái, người ta đem rau dớn tươi rửa sạch, phơi nắng cho tái (vẫn giữ được màu xanh). Sau đó cho rau rớn vào chõ xôi bằng gỗ đồ khoảng 20 phút để rau chín và giữ được màu xanh. Ở công đoạn này, nhất thiết rau dớn phải đồ chứ không nên luộc để giữ vị bùi bùi, ngọt ngọt của món nộm. Khi rau đã đồ chín, bỏ rau vào bát to, cho rau thơm, ớt, gừng, tỏi, nước chanh tươi, mì chính và muối trắng trộn đều. Để khoảng 5 phút cho ngấm gia vị, sau đó cho lạc rang giã nhỏ vào là có thể ăn ngay được.

Món nộm rau dớn khi ăn sẽ cảm nhận được mùi thơm đặc trưng của các loại rau, vị bùi của rau dớn, vị chua ngọt xen lẫn một chút vị cay của ớt. Ngoài món nộm, người Thái còn chế biến các món ăn độc đáo khác như: rau dớn xào tỏi, rau rớn xào cùng nước măng chua.

Cá bống vùi gio (tro) – Lai Châu

Nếu bạn có dịp đến với bản Vàng Pheo – Phong Thổ – Lai Châu, bạn sẽ được thưởng thức những hương vị ẩm thực rất riêng biệt của đồng bào dân tộc Thái trắng. Người dân nơi đây ưa cái hương vị đậm đà của các món nướng như: Pa pỉnh tộp, rêu nướng … và không thể không kể đến món cá bống vùi gio.

Cá bống vùi gio (tro) – Lai Châu

Cá Bống được sơ chế sạch sẽ và tẩm ướp với các gia vị đã được chuẩn bị sẵn. Sau khi ướp được chừng 15- 30 phút, chúng ta sẽ khéo léo gói gọn trong lá dong và được vùi vào trong gio nóng, khoảng 30 phút lại lật lại 1 lần, cứ như thế vài lần cá sẽ chín.

Khi thưởng thức món ăn ta sẽ nhận thấy mùi thơm đặc biệt của các gia vị núi rừng được pha chộn 1 cách hoàn hảo, vị ngậy mà không béo của cá, và mùi thơm nhè nhẹ của lá dong nướng. Món này vừa có thể là món nhắm rượu, vừa có thể là món ăn cùng cơm nóng hoặc xôi.

Món cá nướng của người Thái – Lai Châu

Nghe thôi đã thấy hấp dẫn và được thưởng thức rồi bạn sẽ nhớ mãi không quên. Đây là món cá gập nướng nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc Lai Châu. Món đặc sản này được chế biến rất cầu kỳ và thường được người dân nơi đây dùng trong các bữa ăn đặc biệt như thiết đãi khách quý hay trong dịp lễ tết đặc biệt.

Món cá nướng của người Thái – Lai Châu

Để có thể chế biến được món ăn ngon đặc sản Lai Châu này, người dân nơi đây phải chế biến rất cầu kỳ. Đặc biệt là khâu chọn nguyên liệu phải đảm bảo là mua được những con cá chép tươi ngon. Sau khi làm sạch và tẩm ướp gia vị như hạt tiêu rừng, tỏi, sả, gừng, ớt bột,…bạn sẽ sát đều lên thân cá và sau đó là nhồi vào cả bụng của con cá.

Tùy theo từng gia đình sẽ có cách thực hiện khác nhau. Có người thì gập đôi con cá lại và kẹp vỉ nhưng ở một số nơi tại Lai Châu thì lại dùng que nướng. Que ở đây làm bằng thanh tre tươi khi nướng trên bếp than, bạn sẽ cảm nhận được hương thơm lan tỏa và mùi vị chắc chắn sẽ rất hấp dẫn.

Khi ăn, bạn sẽ cảm thấy rất ngon miệng, thịt cá chắc ăn rất thơm và đậm đà nhờ cách ướp gia vị độc đáo của nó. Món ăn đặc sản này sẽ được người dân nơi đây chiêu đãi khách quý vào những dịp đặc biệt. Do vậy, nếu có dịp ghé thăm Lai Châu, nhất định bạn phải thưởng thức món ngon Pa Pỉnh Tộp.

Món ăn từ rêu đá – Lai Châu

Màu xanh của rêu, vị thơm dậy mùi của tỏi cùng với những hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc đã tạo ra món ngon khó quên trong lòng mỗi thực khách đến với Lai Châu: “ Rêu đá”. Rêu được coi là loại rau sạch đặc biệt của người dân Lai Châu. Rêu thường được lấy ở các con suối lớn hoặc chân thác nơi có nguồn nước chảy xiết, có những tảng đá to để loài cây này có thể bám vào để phát triển.

Rêu có khi mọc dài bằng cả sải tay người lớn và rêu có màu xanh lục hay xanh non còn tùy vào vùng nước sâu hay nông. Không phải mùa nào ta cũng có thể hái rêu đá. Rêu đá chỉ mọc vào khi chớm thu cho đến tháng ba âm lịch thì hết mùa rêu.

Món ăn từ rêu đá – Lai Châu

Rêu đá được chế biến thành nhiều món ăn truyền thống của đồng bào Thái Tây Bắc và nó trở nên đặc biệt hơn trong mâm rượu hứa hôn của các đôi trai gái. Để có được những món rêu ngon đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn, trước tiên cần vớt rêu cho vào rổ, giặt qua nước sạch nhằm loại bỏ cát và các chất bẩn, bỏ lên một tảng đá to, hoặc thớt rồi dùng một khúc gỗ to để đập, cứ làm như thế vài lần thì rêu mới sạch được như ý. Rêu đá khi đã qua sơ chế sẽ có màu xanh đậm, sờ vào mềm và mát. Qua những bước sơ chế cơ bản, rêu được chế biến thành nhiều món khác nhau như canh rêu đá, rêu nướng và rêu xào lá tỏi.

Rêu nộm thường lấy rêu non, cho vào chõ đồ xôi, đồ vừa chín tới, trộn cùng bột canh, mì chính và các gia vị, gừng, mùi, mắc khén, nếu thích ăn cay cho thêm quả ớt nướng giã nhỏ.

Để làm món rêu nướng, sau khi sơ chế và vắt hết nước, đem tẩm với các gia vị như sả, gừng, bột ớt, hạt dổi, quả muối, hạt sẻn…rồi được gói vào lá dong và vùi trong tro nóng, bên trên phủ một lớp than hồng. Khi vùi than cần phủ đều để giữ sao cho rêu chín đều mà không bị cháy. Đợi đến khi lớp lá bên ngoài chuyển thành màu đen thì người ta mới lấy ra rồi bóc từng lớp lá. Mùi thơm của gia vị cùng mùi nồng nồng của rêu đá tạo nên một hương vị rất riêng, trông giống như tảo biển, mềm, ngậy ăn với cơm nóng thì ngon tuyệt. Theo kinh nghiệm dân gian, ăn rêu đá vùi than thường xuyên giúp cơ thể lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt, hạ huyết áp và nhiều chứng bệnh mãn tính khác.

Chỉ từ những nguyên liệu bình dị, quen thuộc kết hợp với các gia vị sẵn có đã tạo nên món ăn vừa mới lạ, vừa bổ dưỡng mang đậm bản sắc của đồng bào Thái ở Tây Bắc nói chung và Lai Châu nói riêng. Nếu du khách có dịp đến với Lai Châu sẽ được thưởng thức những món ăn mang đậm bản sắc địa phương được chế biến từ loại gia vị độc đáo và đầy hấp hẫn này chắc chắn sẽ không thể nào quên.

Canh lá đắng – Lai Châu

Lá đắng hay còn gọi là cây vị mật, vốn có nguồn gốc tự nhiên, thường mọc ở ven rừng, khe núi. Lá đắng ở vùng cao không nhiều, cho nên chỉ khách quý mới được mời ăn. Bởi vậy, bát canh lá đắng thể hiện sự thân tình, mến khách của chủ nhà. Thời gian gần đây, bà con địa phương đã mang về trồng trên nương, rẫy và ở vườn nhà.

Canh lá đắng – Lai Châu

Canh lá đắng có tác dụng chữa bệnh tiêu chảy, giải rượu, chữa đau người nên được đồng bào các dân tộc vùng cao quen dùng. Trong các bữa cơm, liên hoan, hiếu hỷ món canh lá đắng thường là món ăn khai vị. Mỗi vùng lại có một cách nấu canh lá đắng khác nhau, nhưng ở đất Lai Châu, người dân tộc Thái nấu lá đắng với phổi băm nhỏ và tiết lợn.

Nguyên liệu để làm món canh lá đắng là: lá đắng tươi hoặc khô, phổi lợn băm nhỏ, tiết lợn đánh đông và các loại rau thơm trộn lẫn. Đun sôi nước, cho nguyên liệu đã trộn đun cho đến khi chín đều, khi chín canh lá đắng có màu đen. Đối với những người ăn canh lá đắng lần đầu thì cảm giác đắng đến co đầu lưỡi, nhưng đến lần thứ hai khi vị giác được làm quen thì vị đắng dần nhường chỗ cho vị ngọt, bùi, thơm ngậy của phổi lợn cộng với vị chát của tiết lợn.

Canh lá đắng sẽ ngon hơn khi thực khách ăn trong tiết trời xe lạnh, uống một chén rượu Mông kê, khi đó thực khách sẽ thực sự tận hưởng được vị ngọt, bùi, cay, đắng của món canh. Nếu một lần nào đó đến với vùng Tây Bắc, bạn hãy tìm đến món nộm rau dớn và bát canh lá đắng để cảm nhận được nét độc đáo trong nghệ thuật ẩm thực của vùng đất này.

Bánh dày người Mông – Lai Châu

Theo tiếng Mông, bánh dày có tên gọi là “Dúa pả”. Đồng bào quan niệm: Bánh dày tượng trưng cho đất trời và sự an lành, no ấm của cuộc sống với mùa màng bội thu.

Bánh dày người Mông – Lai Châu

Nhìn thì có vẻ đơn giản, nhưng trong quy trình làm bánh dày, việc giã bánh là công đoạn vất vả và tốn nhiều công sức hơn cả. Cối để giã bánh dày của người Mông được làm bằng thân cây gỗ trắc, mịn thớ, có mùi thơm. Chày giã bánh cũng được làm từ các loại gỗ cứng và nặng.

Trước đây đồng bào Mông thường đón tết cổ truyền trước tết Nguyên đán khoảng 1 tháng, tức là vào cuối tháng 11, đầu tháng 12 âm lịch. Thực hiện nếp sống văn hóa mới, nhiều nơi đồng bào Mông giờ đã ăn Tết cổ truyền cùng cả nước. Tuy nhiên, người Mông vẫn gìn giữ những nét phong tục tập quán văn hóa truyền thống rất riêng, trong đó có tục làm bánh dày ngày Tết.

Vào dịp đầu xuân hay các ngày lễ hội, một số bản người Mông còn tổ chức thi làm bánh dày giữa các dòng họ, các gia đình, các bản. Đây là một cách bảo tồn, gìn giữ và giới thiệu những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông với du khách thập phương.

Dưa mèo – Lai Châu

Dưa mèo là cách gọi thông thường của người dân ở Lai Châu về một loại dưa do người dân tộc Mông ở nơi “cuối trời Tây Bắc” này được gieo hạt, trồng xen canh cùng lúa nương, cây bò tự do trên mặt đất, trên các mỏm đá chứ không cần phải làm giàn cho leo như dưa chuột. Hạt thường được gieo vào tháng 3, 4 hàng năm; đến tháng 6, 7 bắt đầu cho thu quả, đầu tháng 8 hết mùa.

Hái dưa để bán cũng là cả nghệ thuật. Quả dưa được hái khéo léo bởi bàn tay thoăn thoắt của người phụ nữ Mông đặt nhẹ nhàng vào chiếc gùi địu trên lưng, tránh việc va đập mạnh làm dưa bị bầm dập. Quả dưa đem bán cuống phải còn tươi mới được khách hàng ưa chuộng

Ve sầu rán – Lai Châu

Người Thái đen rất ưa chuộng món ăn này và có cách chế biến khá hấp dẫn. Người ta đem những chú ve sầu bắt được cắt bỏ hết cánh, rút ruột. Đặc biệt là nhồi một hạt lạc rang giòn vào bụng sau đó đem tẩm gia vị rồi mới đem chiên giòn. Việc dùng hạt mắc khén, một loại gia vị chỉ có ở rừng sâu để tẩm ve khiến món ve sầu chiên có hương vị đặc biệt không thể nào quên.

Khi mùi thơm tỏa ra, những con ve sầu có màu vàng mỡ bóng láng thì người ta lấy ra thưởng thức. Món này mà ăn vội vàng thì không cảm nhận được hết hương vị đặc trưng của nó. Phải nhai chậm rãi, từ từ cảm nhận bạn sẽ thấy đầu lưỡi tê tê, một vị ngọt tan dần dần trong miệng khiến người thấy sảng khoái tuyệt vời. Vị béo ngậy, thơm lừng khiến người ta ăn mãi mà không biết chán. Nhưng món ngon phải có đồ uống thích hợp mới thêm đậm đà. Đưa con ve sầu chiên giòn tan vào trong miệng, nhấp một chút rượu cho người ta cảm giác không gì thú bằng.

Trứng kiến – Lai Châu

Món trứng kiến là nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực dân tộc Thái. Thời hội nhập, bà con thu hoạch trứng kiến và bán cho các nhà hàng ẩm thực dân tộc ở huyện, thành phố. Ngoài thăm thú bản làng, du khách có cơ hội thưởng thức món ăn béo ngậy, thơm ngon này.

Đến các làng bản ở Lai Châu trong mùa mưa này, du khách có dịp thưởng thức đủ các món chế biến từ trứng kiến như: Trứng kiến ướp gia vị trong lá dong, lá chuối và nướng trên bếp than hồng, hoặc món trứng kiến đồ cùng xôi nếp nương, làm nộm với lá chua chát, nấu canh ngọt dịu… cùng với những món ăn khác món trứng kiến trở thành món ăn không thể thiếu ở các bản làng văn hóa vùng cao.

Ăn gì khi đến Lai Châu? Trên đây là những món ăn đặc sản Lai Châu nổi tiếng nhất. Có những món rất dễ ăn nhưng cũng có những món với nhiều người tương đối khó ăn. Tuy nhiên, nếu thử ăn thêm vài lần có thể bạn sẽ rất thích đấy. Nếu bạn có dịp du lịch Lai Châu thì đừng quên thưởng thức những món đặc sản Lai Châu nổi tiếng mà chúng tôi giới thiệu trên đây nhé.

Đăng bởi: Nguyễn Văn Linh