‘Cái tát của Will Smith’ và khác biệt văn hóa Đông Tây

Vì sao người phương Đông bảo vệ hành động của Will Smith? Còn người phương Tây và thích Tây lại chỉ trích?

Quả nhiên đừng tin những diễn viên đóng vai người hùng trên phim ảnh thì cũng là người hùng ngoài đời thực.

Trong phim, các nhân vật chính đều được xây dựng cá tính, dám làm dám chịu. Còn đây thì bèo quá. Anh đã oai hùng tát người ta trên sân khấu để bảo vệ vợ, thì cứ ưỡn ngực mà nhận, xin lỗi tôi sai, muốn phạt cứ phạt. Đằng này xin lỗi xong, khóc lên khóc xuống, tâm thư này đến tâm thư khác.

Anh tưởng rằng anh làm vậy thì tụi đạo đức giả kia nó tha cho anh à? Anh vừa là người da màu, lại vừa giàu có, quyền lực. Thiếu gì kẻ muốn nhân cơ hội anh ngã thì đạp thêm cho chết luôn.

Bà vợ thì đúng là chán như con gián. Không hiểu ông Will Smith này ăn phải “bùa mê thuốc lú” gì mà bị mụ hành cho lên bờ xuống ruộng, thế mà vẫn cứ cắm đầu vào.

Từ việc bả công khai việc ngoại tình với nam ca sĩ kém 21 tuổi cách đây 2 năm, giờ lại thêm vụ của đêm trao giải Oscar lần thứ 94 khiến chồng thân bại danh liệt.

Sau khi vụ việc ồn ào thì không những không đứng ra bảo vệ chồng mà còn nhắn nhủ “Anh ấy phản ứng thái quá”, “Tôi không yêu cầu anh ấy làm thế”. Đúng là hãm thật.

Cách hành xử, thái độ của dư luận nhìn về cái tát của Will Smith cũng là sự phản ánh văn hóa Đông-Tây.

Phương Tây đề cao lý trí, phương Đông lại mạnh về cảm xúc. Phương Tây và Phương Đông đều coi trọng tính nghĩa hiệp. Nhưng Phương Tây thường giương cao những giá trị đạo đức, nhân quyền, còn phương Đông phần nào đề cao tính hôn nhân, gia đình.

Có bao giờ bạn để ý một chi tiết khác nhau thú vị này:

Vị thần tình yêu của phương Tây là một cậu bé trần truồng, đeo đôi cánh, cầm cánh cung và bắn tứ tung tên là Cupid, trong khi người phụ trách tình yêu theo văn hóa Phương Đông là Nguyệt lão (ở đây là Việt Nam, Trung Quốc và các nước đồng văn), là một ông già lụ khụ, dùng sợi chỉ đỏ buộc lại nhau, ràng buộc chúng ta với nhau.

Một bên là chú trọng tình yêu, và một bên là chú trọng hôn nhân. Một bên là say mê tình dục trần truồng. Bên kia khép kín, dựa vào kinh nghiệm để chọn “nửa kia”.

Vì sao người phương Đông bảo vệ hành động của Will Smith? Còn người phương Tây và thích Tây lại chỉ trích?

Bởi vì kiểu hành động của anh phần nào giống với văn hóa phương đông, “sĩ vị tri kỷ giả tử, nữ vị duyệt kỷ giả dung” (kẻ sĩ vì người tri kỷ mà chết, phụ nữ vì người tình mà trang điểm).

Văn học là nhân học, người phương Đông say mê tác phẩm Kim Dung cũng phản ánh điều này. Nhắc đến Kim Dung thì tôi trích một đoạn tiêu biểu trong Anh Hùng Xạ Điêu:

“Quách Tĩnh đột nhiên vươn hai tay ra ôm lấy Hoàng Dung, hạ giọng nói “Chạy mau!”. Rồi hôn lên trán nàng một cái. Sau đó dùng hết sức bình sinh ném nàng lên đài Hiên Viên. Hoàng Dung chỉ thấy như đằng vân giá vụ bay qua đầu mấy trăm người, biết Quách Tĩnh muốn một mình chống cự quần cái, để mình nhân lúc sơ hở trốn đi, hai chân hơi cong, nhẹ nhàng đáp xuống đài, trong lòng vừa chua xót vừa đau khổ”.

Xưa nay bậc đại anh hùng, chân hiệp sĩ, người chồng, người cha trong các tác phẩm văn học phương Đông làm việc bảo vệ gia đình, bảo vệ người thân yêu chưa từng tính toán gì, khó khăn cũng chưa từng ra giá gì cả. Đấy là thứ ăn sâu vào tiềm thức.

Tác phẩm lớn nhất của phương Tây đề cao tính bảo vệ gia đình và phụ nữ làm tôn chỉ, đó chính là Bố Già của Mario Puzo, mà tác phẩm này lại nói về xã hội đen.

“Anh là anh trai của em. Đừng theo kẻ thù mà chống lại gia đình”.

Phương Tây coi trọng bề ngoài, cũng phân biệt khá rạch ròi giữa tầng lớp tinh hoa với tầng lớp bình dân. Với tầng lớp tinh hoa, bạo lực không tồn tại trước ánh sáng truyền thông, như Viện Hàn Lâm đánh giá về Will Smith là “vi phạm các tiêu chuẩn của viện”.

Dù ai chẳng biết phía sau ánh đèn sân khấu, nó bẩn thỉu nhơ nhớp thế nào? Bảo vệ giá trị này của họ bằng cách dìm Will Smith đến cùng cũng vì lẽ đó. Cái buồn cười để mọi thứ thành drama trò hề, chứ không thể lái sang câu chuyện khác là gia đình Will Smith cũng “bèo”!

Tác giả: Dũng Phan.

Đăng bởi: Nguyễn Hà