Hà Giang có lễ hội gì?

• Lễ hội Lồng Tồng – Hà Giang
• Lễ hội Gầu Tào – Hà Giang
• Lễ hội chọi dê Đồng Văn – Hà Giang
• Lễ hội chọi trâu – Hà Giang
• Lễ hội “Nhảy lửa” của dân tộc Dao – Hà Giang
• Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô – Hà Giang
• Lễ hội cầu trăng – Hà Giang
• Lễ hội chợ tình Khâu Vai – Hà Giang
• Lễ hội hoa tam giác mạch – Hà Giang
• Lễ hội Cấp Sắc của người Dao – Hà Giang
• Tết Của Người Lô Lô – Hà Giang

Hà Giang – mảnh đất nơi cực Bắc đất nước – không chỉ nổi tiếng với những dãy núi trùng trùng điệp điệp, con đèo uốn lượn như dải lụa, ruộng bậc thang xanh ngát hay sắc hoa bạt ngàn mà còn được biết đến với nhiều lễ hội đặc sắc, độc đáo. Hà Giang có lễ hội gì? Trong bài viết này hãy cùng chúng tôi khám phá các lễ hội dân gian độc đáo, hấp dẫn ở Hà Giang nhé.

Lễ hội Lồng Tồng – Hà Giang

Đến với Hà Giang, quý khách có cơ hội tham gia Lễ hội Lồng Tồng Của Dân Tộc Tày, lễ hội dân gian truyền thống được tổ chức vào những ngày đầu tháng giêng hàng năm của người dân địa phương để cầu trời cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, cuộc sống no đủ. Chính vì vậy, ngay từ sáng sớm bà con đồng bào dân tộc đã đến rất đông tham gia lễ hội. Lễ hội được chia làm 2 phần đó là phần lễ và phần hội.

Lễ hội Lồng Tồng – Hà Giang

Phần lễ là các nghi thức cúng lễ của thầy cúng có uy tín, được dân làng tin tưởng đọc các bài khấn vàcầu thần Nông, thần Núi, thần Suối… Những vị thần bảo hộ cho mùa màng và sức khỏe, sự bình yên của dân làng.

Sau phần lễ là phần hội, mở đầu là những tiết mục văn nghệ đặc sắc như hát then, hát cọi của các chàng trai, cô gái đến từ các thôn trong xã. Sau đó, nội dung tung còn được diễn ra nhộn nhịp trên mảnh ruộng lớn.

Đây là trung tâm của lễ hội. Những quả còn nhỏ xinh với nhiều tua rua có màu sắc sặc sỡ được tung lên trời hướng tới tâm của vòng tròn được dán giấy hồng 2 mặt uốn trên đỉnh cây mai cao khoảng 25m dựng giữa mảnh ruộng. Đông đảo thanh niên trai gái đua nhau so tài khéo léo. Ai ném quả còn lọt qua được vòng tròn sẽ là người thắng cuộc và may mắn nhất trong năm. vòng tròn được ném thủng cũng có nghĩa là mang lại một năm mới đủ đầy, no ấm và hạnh phúc cho tất cả người dân trong bản.

Ngoài ra, lễ hội còn có nhiều trò chơi khác như: Thi cày ruộng, kéo co, đẩy gậy, ném còn được đông đảo bà con tham gia, Tiết mục kéo co được đông đảo người dân tham gia, Tiết mục đẩy gậy để chọn ra những người khỏe nhất, Thi cày ruộng là nét văn hóa không thể thiếu trong lễ hội Lồng Tồng.

Lễ hội Gầu Tào – Hà Giang

Gầu Tào là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Mông. Lễ hội diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày mồng Một đến ngày Rằm tháng Giêng, nhằm mục đích cầu phúc hay cầu mệnh. Nếu hội tổ chức ba năm liền thì mỗi năm tổ chức 3 ngày, còn hội làm gộp một năm sẽ tổ chức trong 9 ngày. Gầu Tào là lễ hội lớn nhất, đông người tham gia nhất và cũng nhiều nghi thức đặc sắc nhất của người Mông.

Lễ hội Gầu Tào – Hà Giang

Gầu Tào theo tiếng Kinh có nghĩa là lễ cúng, trong đó, sẽ tạ trời đất, thần linh, thổ địa đã phù hộ độ trì cho gia chủ và con cháu khỏe mạnh, con trai nối dõi tông đường, chăm sóc tổ tiên, dòng họ; cầu phúc, cầu lộc, tạ ơn trời đất đã phù hộ cho dân bản cuộc sống ấm no, mùa màng bội thu, ngô lúa đầy sàn… Đây cũng là dịp để mọi người gặp gỡ nhau, vui chơi, hát các điệu hát giao duyên và cùng nhau múa khèn, say bên những chén rượu đầu xuân…

Đây là sinh hoạt tín ngưỡng gồm hai phần, phần lễ và phần hội. Phần lễ có những nghi thức thể hiện bản sắc văn hoá của người Mông. Phần lễ bắt đầu bằng việc chuẩn bị lễ vật cúng thần như: thủ lợn, giấy tiền, ngô, thóc, xôi, rượu… Ngoài ra, nghi lễ đặc sắc và được chú ý nhất trong lễ hội Gầu Tào chính là lễ dựng cây Nêu, bởi chính nghi lễ này báo hiệu cho mọi người biết gia chủ đang tổ chức lễ hội Gầu Tào. Tại địa điểm dựng Nêu cũng dựng hai cọc gỗ to, cao, bên trên buộc một xà ngang dùng để treo chùm ngô và thóc, tượng trưng cho việc cầu sự no ấm của gia chủ.

Địa điểm tổ chức do thầy cúng lựa chọn, thường là ở ngọn đồi hay trên mô đất cao. Cây Nêu là một cây tre cao vút, có nhiều lá, được trang trí thêm cờ ở xung quanh với nhiều sắc màu xanh, đỏ, tím, vàng… Khi dựng xong cây Nêu, gia chủ và thầy cúng sẽ làm lễ cúng ở ngay chân cột cây Nêu, mời tổ tiên và các thần linh về dự. Nội dung lời khấn của thầy cúng thể hiện mong ước của gia chủ về sự bình an, giàu có, xin các thần linh phù hộ cho có con, mọi thành viên trong gia đình đều khỏe mạnh, kế tục tốt việc làm ăn.

Lễ hội Gầu Tào – Hà Giang

Trong lễ hội Gầu Tào, phần lễ trang nghiêm thì phần hội thể hiện rõ cái không khí náo nức của hội hè. Hội thường được tổ chức trên một khu đất đồi tương đối bằng phẳng hay trên các triền đồi, có cảnh quan thiên nhiên thuận lợi cho việc du xuân chơi núi của đồng bào. Phần hội là thời gian vui hơn cả. Gia chủ sẽ hát những bài hát ca ngợi bản mường, chúc tụng mọi người nhân dịp năm mới. Lẫn trong màu xanh của núi rừng là màu áo chàm của các chàng trai và sắc màu rực rỡ của váy áo các cô gái. Họ thổi khèn, múa khèn, mời nhau chén rượu ngô thịnh tình và cùng say trong tiếng khèn tha thiết, mời gọi không dứt… Đây cũng là lúc những chàng trai, cô gái tổ chức những trò chơi truyền thống như: đánh yến, leo cột lấy bầu rượu… tạo không khí vui tươi và nhộn nhịp của ngày Tết vùng cao.

Cuộc vui kết thúc, thầy cúng thay mặt gia chủ tạ ơn tổ tiên, trời đất, thần linh, xin phép hạ cây nêu, đốt giấy sớ, đem bầu rượu buộc trên ngọn Nêu tưới khắp các hướng của đồi núi. Lễ hội Gầu Tào không chỉ là nơi để thỏa mãn nhu cầu tâm linh mà còn là nơi để người Mông thỏa mãn nhu cầu tinh thần, thông qua các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh. Lễ hội Gầu Tào là một nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào Mông ở Hà Giang nói riêng, các tỉnh vùng cao du lịch Tây Bắc nói chung.

Lễ hội chọi dê Đồng Văn – Hà Giang

Lễ hội chọi dê thường được tổ chức vào mùa xuân, gắn liền với những lễ hội ở Hà Giang khác như lễ Gầu Tào, lễ Lồng Tồng của người Mông…và thường được tổ chức ở các xã có truyền thống nuôi dê như xã Lũng Cú, Lũng Táo, Sính Lủng

Lễ hội chọi dê Đồng Văn – Hà Giang

Để chuẩn bị cho giải đấu chủ dê đã phải chăm chút cho những con dê của mình suốt một năm, những con dê được chọn phải có tuổi đời 3 năm trở lên, thể lực tốt, thân hình lực lưỡng, có râu dài, sừng cao, giống tốt nhất và phải có nguồn gốc rõ ràng, sống tại địa phương và được các cán bộ thú y thẩm định kĩ lưỡng tuyệt đối không mang dịch bệnh.

Cuộc tranh tài được diễn ra ở ba hạng cân từ 31 – 35kg, 36 – 40 kg, và 41 – 50 kg.

Lễ hội chọi dê Hà Giang không chỉ mang tính giải trí mà còn là lễ hội truyền thống mang ý nghĩa duy tâm nhằm mang lại may mắn cho những người chăn nuôi.

Những chú dê sau khi thi đấu dù thắng hay thua vẫn tiếp tục về đàn sinh sống, điều này đã khuyến khích tinh thần trách nhiệm bảo vệ vật nuôi của bà con, giúp họ thấy được những vật nuôi không chỉ cho họ lợi ích kinh tế mà còn có thể giải trí, thỏa mãn đời sống tâm linh.

Lễ hội chọi trâu – Hà Giang

Ai từng có kinh nghiệm du lịch Hà Giang, đều biết nơi này vào những ngày tháng Giêng hàng năm sẽ được hòa mình vào không khí vui tươi, nhộn nhịp đầy gay cấn của những trận chọi trâu độc đáo. Lễ hội chọi trâu đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng, mang đậm tinh thần thượng võ và là dịp để cầu ước cho một năm đầy thắng lợi!

Lễ hội chọi trâu – Hà Giang

Từ sáng sớm trước khi lễ hội diễn ra, hàng ngàn người dân cùng du khách thập phương đã nô nức kéo về, để được tận mắt chứng kiến những màn đấu kịch tính nhất của những “đấu sĩ trâu” dũng mãnh.

Sau một hồi trống khai hội, từ phái hai đầu đấu trường những người chủ trâu dẫn các ông trâu ra sân và nhanh chóng ra bên ngoài để an toàn. Không phải đợi lâu hai “đấu sĩ trâu” vừa thấy nhau đã lao vào với tốc độ khủng khiếp và bắt đầu cuộc chiến bắt mắt. Khán giả sẽ mãn nhãn với nhiều pha gay cấn, hồi hộp, đẹp mắt. Dưới sự hò reo của hàng ngàn người những ông trâu tiếp tục lao vào nhau bằng nhiều đòn thế hiểm, đó có thể là những cú móc sừng, những cú hổ vồ độc lạ. Có trận chiến những chú trâu yếu thế bị hạ đo ván ngay từ lần đầu, nhưng cũng có những trận đấu kéo dài mãi, cho đến khi một con yếu hơn bỏ chạy và con còn lại rượt đuổi phân thắng bại mới thôi.

Giữa cái lạnh của vùng cao nguyên đá, người người cùng hò rao phấn khích vào những màn đấu quyết liệt. Trận đấu của từng cặp trâu chia theo bảng và kết thúc để tìm một con trâu chiến thắng.

Và theo tập tục địa phương thì sau trận đấu những con trâu chọi này sẽ đem đi giết thịt để liên hoan tập thể. Với họ ăn một miếng thịt trâu chọi đầu năm sẽ mang đến sự may mắn, sức khỏe. Và theo kinh nghiệm du lịch Hà Giang, khách du lịch tìm về lễ hội này nhiều người đều cố gắng chen để mua được vài lạng thịt trâu quý này.

Lễ hội chọi trâu là một nét đẹp trong đời sống tinh thần của đồng bào nơi cao nguyên đá. Lễ hội thể hiện tinh thần thượng võ và là dịp để mọi người gần nhau hơn, họ ngồi bên mâm cỗ vừa ăn uống trò chuyện vừa bàn đến những trận đấu gay cấn, năm mới với họ như thế sẽ mang đến nhiều điều may mắn hơn!

Lễ hội “Nhảy lửa” của dân tộc Dao – Hà Giang

Cuối năm, khi mùa đông khắc nghiệt bắt đầu đến cũng là lúc lễ hội nhảy lửa, hay còn gọi là Lễ hội Cầu lửa của người Pà Thẻn được tổ chức.

Lễ hội “Nhảy lửa” của dân tộc Dao – Hà Giang

Lửa từ xa xưa đã đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống tâm linh con người. Lửa vừa là thần bảo hộ, vừa là nỗi khiếp sợ. Đối với người Pà Thẻn, Lửa là vị thần tối cao nhất, bảo vệ họ bình an, may mắn. Lễ hội nhảy lửa như một phần của sức mạnh tinh thần, lửa tượng trưng cho sự ấm áp, họ cảm ơn thần đã cho mùa màng vừa qua bội thu và cầu thần phù hộ cho họ thịnh vượng, cầu sức khỏe, xua đuổi tà ma, bệnh tật.

Lễ vật bày lên thần của người Pà Thẻn chỉ là đồ cúng tượng trưng cây nhà lá vườn, nơi tổ chức tục nhảy lửa chỉ là một bãi đất rộng, nhạc cụ của thầy cúng cũng là đồ tự chế, nhưng quan trọng nhất là bài cúng mời thần về. Thầy cúng phải tụng bài cúng suốt 5 – 7 tiếng, để mời thần linh về, ban sức mạnh cho thanh niên trong làng – những “nghệ nhân nhảy lửa” – giúp họ nhảy trên đống than hồng cháy rực mà không bỏng rát, không đau đớn, không cháy quần áo, như được “nhập đồng” vậy. Đây cũng chính là điểm ma mị huyền bí, thu hút khách du lịch Hà Giang đến thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang.

Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô – Hà Giang

Lễ hội cầu mưa của đồng bào Lô Lô mang tính tín ngưỡng phồn thực khá phổ biến ở các cư dân nông nghiệp. Vào dịp tổ chức lễ hội, hầu như mọi sinh hoạt của người Lô Lô đều hướng vào việc cầu mưa. Họ tâm nguyện, cầu khấn, ước ao những hạt mưa rơi xuống tưới tắm cho cánh đồng Mèo Vạc ngày càng xanh tốt, cho dân bản được mùa, đời đời no ấm.

Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô – Hà Giang

Đến Đồng Văn vào dịp đầu năm, du khách sẽ có dịp được xem Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô (Hà Giang). Là một dân tộc ít người với khoảng 2000 người nhưng giá trị tinh thần của người Lô Lô lại vô cùng phong phú. Qua năm tháng, nhưng những giá trị truyền thống đó vẫn được giữ nguyên giá trị.

Lễ hội cầu mưa được người dân tộc Lô Lô tổ chức với mục đích cầu mong các vị thần phù hộ cho trời đất mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, mong cho cuộc sống của người dân được đầy đủ. Với những nghi lễ đặc sắc, độc đáo, lễ cầu mưa được truyền từ đời này sang đời khác. Đó không chỉ là một sự kiện mang tính tín ngưỡng, dân tộc mà còn là dịp để mọi người gặp gỡ, trai gái giao duyên. Việc cầu mưa không thể làm tùy tiên, không phải năm nào cũng làm lễ, mà chỉ vào những năm thời tiết khắc nghiệt khô hạn, người dân trong vùng mới tập trung nhau lại làm.

Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô – Hà Giang

Lễ hội Cầu Mưa thường được tổ chức vào các ngày 15, 17, 19 tháng 3 âm lịch hàng năm – thời điểm thời tiết khắc nghiệt nhất trong năm. Vào ngày lễ, bà con trong làng cùng nhau chuẩn bị đồ lễ gồm: 1 con gà trống, 2 con chó, 1 thanh kiếm bằng gỗ hoặc sắt, 1 bát nước, 4 chén rượu, 4 ống hương bằng tre tượng trưng cho 4 phương trời, cùng với hương, giấy vàng, bạc. Cùng với đó là trống đồng và nhị – những vật không thể thiếu trong lễ cầu mưa của người Lô Lô. Trống ở đây là trống mồ dảnh (trống trời). Mỗi bộ gồm 2 chiếc: trống đực và trống cái. Trống đồng được coi như báu vật linh thiêng của cha ông để lại.

Buổi lễ bắt đầu, những người giúp việc tiến hành cắt tiết chó, gà để nguyên cả con rồi bày lên một chiếc mẹt to. Thầy cúng sẽ tiến hành cúng một lần mời thần linh 4 phương trời chứng giám buổi lễ cầu mưa của dân làng. Sau khi lễ vật được chuẩn bị đầy đủ, thầy cúng thắp hương tại bàn thờ gia tiên, đặt chén nước, giấy trúc xuống một góc nhà và khấn xin. Tiếp đến, ông bọc tờ giấy trúc lên chén nước. Nếu nước trong chén không bị thấm hoặc đổ ra ngoài thì việc xin phép sẽ linh nghiệm. Cuối cùng, thầy cúng đốt tờ giấy trúc và hoàn tất thủ tục.

Sau phần lễ, tất cả dân làng quây quần, múa hát, uống rượu xung quanh bàn lễ. Lúc này, các chàng trai cô gái Lô Lô sẽ biểu diễn những điệu dân ca Tế Phua, Tế La, Hồ La Tế, Ta Sì Phua… ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, hạnh phúc lứa đôi. Ngày hội cầu mưa là ngày vui của người Lô Lô. Những người dân trong làng họp mặt bàn chuyện sản xuất. canh tác, trồng trọt. Đám thanh niên tìm người yêu qua những câu hát giao duyên bằng tiếng sáo cờ lé, sáo đôi. Trong những ngày hội, các cô gái Lô Lô rạng ngời trong những chiếc váy thêu hoa lung linh sắc màu.

Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô là một lễ hội tín ngưỡng phồn thực. Thông qua lễ hội, bà con Lô Lô truyền dạy cho con cháu niềm tự hào lưu giữ giá trị truyền thống dân tộc.

Lễ hội cầu trăng – Hà Giang

Đến với Hà Giang trong những ngày Rằm tháng Tám âm lịch, du khách sẽ có dịp chứng kiến lễ hội cầu Trăng hết sức độc đáo của đồng bào Tày ở thôn Bản Loan, xã Yên Định huyện Bắc Mê.

Lễ hội cầu trăng – Hà Giang

Từ bao đời nay, với lễ hội dân gian mang đậm màu sắc tâm linh này, đồng bào Tày ở thôn Bản Loan thường duy trì tổ chức với ý nghĩa đón mẹ Trăng và các nàng tiên xuống vui Tết Trung Thu. Mẹ Trăng ban phước lành cho dân bản, cầu cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, cuộc sống trong bản luôn bình an và gặp nhiều may mắn.

Được tổ chức vào đúng ngày Rằm tháng Tám (Tết Trung Thu), Lễ hội cầu Trăng có hai phần lễ và hội. Phần lễ thường được tổ chức vào tối 14/8 âm lịch trên một bãi đất rộng với các nghi thức “cúng thổ công chúa bản” tại ngôi miếu chung để xin phép cho dân bản được tổ chức lễ hội cầu Trăng vào đêm hôm sau.

Lễ vật gồm thịt, rượu, các loại bánh, xôi nhuộm ngũ sắc. Sau khi thực hiện xong nghi lễ trình báo mẹ Trăng và 12 nàng tiên, già làng tiến hành các nghi lễ cầu phúc, cầu may, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi; mời mẹ Trăng và các nàng tiên về ban mùa màng và phước lành cho dân bản.

Đêm hôm sau, đúng vào ngày Rằm tháng Tám, khi mẹ Trăng lên khỏi đỉnh núi và bắt đầu tỏa sáng xuống bản làng, tất cả bà con tập trung ở sân. Lúc này thầy cúng tiến hành cúng thổ công và các thần linh, các nghệ nhân cúng tế múa vòng quanh giàn cúng khi khai hội đón Trăng.

Sau khi đã làm lễ cầu mẹ Trăng và các nàng tiên ban cho các cây, con giống tốt, gặp nhiều điều kiện thuận lợi trong gieo trồng, sản xuất chăn nuôi, tất cả bà con trong bản quây quần uống rượu, múa hát quanh xung bàn lễ. Trai gái đều mặc những trang phục đẹp nhất, nhất là các cô gái trở nên xinh đẹp nổi bật với những trang sức bằng vòng tay, vòng cổ và xà tích bằng bạc. Họ say sưa hát những làn điệu dân ca, tiếng hát cọi, hát yếu… chan chứa tình yêu quê hương đất nước, ca ngợi hạnh phúc lứa đôi.

Khi đến với lễ hội cầu Trăng, không chỉ được nghe hát những làn điệu dân ca, các trò chơi dân gian, du khách còn được thưởng thức các món ẩm thực truyền thống của bà con dân tộc Tày như cơm lam, các món rau rừng, mắm thịt lợn, mắm cá chép ruộng, trám muối, xôi ngũ sắc, măng chua, trám đen chấm với muối vừng.

Đêm hội cầu Trăng kết thúc khi mẹ Trăng lên giữa đỉnh đầu, cả bản lưu luyến làm lễ tiễn mẹ Trăng về trời, sau đó họ lại tiếp tục ngân nga trong câu hát then, hát cọi đầy sức lôi cuốn lòng người. Kết thúc buổi lễ, già làng sẽ phát các hạt giống cho con cháu, cầu cho tất cả bà con trong bản một vụ mùa gieo trồng thuận lợi, mùa màng bội thu, dân bản no ấm.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai – Hà Giang

Tham Gia chuyến du lịch Hà Gang du khách sẽ được hòa mình vào Lễ hội chợ tình Khâu vai mỗi năm một lần duy nhất vào dịp 27/3 (âm lịch) Du khách được chìm đắm trong không khí tưng bừng náo nhiệt của lễ hội, ngây ngất trước khung cảnh núi non hùng vĩ, rạo rực trong tiếng đàn môi tâm tình gọi bạn du dương, trầm bổng với tiếng khèn Mông, lời hát đối đáp tỏ tình của các chàng trai, cô gái Mông, Nùng, Giấy…

Lễ hội chợ tình Khâu Vai – Hà Giang

Hàng năm mỗi độ xuân về cao nguyên đá Đồng Văn đang ấm dần trở lại bởi sắc hoa Đào, hoa Lê, hoa Mận… Mùa lộc biếc, bồi hồi trong mắt người thương… mùa xuân cũng là mùa lễ hội của các dân tộc với sắc màu rực rỡ, náo nhiệt đầy tính nhân văn. Trong các lễ hội tiêu biểu phải kể đến lễ hội “Chợ tình Khâu vai” hết sức độc đáo, ấn tượng khó quên.

Từ thị trấn Mèo Vạc huyện Mèo Vạc du khách có thể đi bằng xe gắn máy hoặc ô tô ngược qua Cán Chu Phìn, Lũng Pù đến với Khâu Vai: Từ lâu đời cái xóm nhỏ heo hút ở vùng cao núi đá huyện Mèo Vạc mang tên Khâu Vai đã trở thành nơi hội tụ của những đôi trai gái tìm bạn tình, của đôi lứa yêu nhau, của cả những người đã từng yêu nhau mà không lấy được nhau . Nơi đây còn được gọi bằng cái tên thật đẹp “Chợ Phong lưu” một hiện tượng văn hoá đặc sắc hiếm có ở Việt Nam và có lẽ cả trên thế giới.

Nội dung lễ hội chợ tình Khâu Vai có hai phần:

Phần lễ: Dâng lễ lên miếu ông, miếu bà, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” nhớ công lao những người đã có công khai thác vùng đất Khâu Vai. Tôn vinh sự thuỷ chung trong sáng của tình yêu đôi lứa. Chủ lễ là già làng trong xã cùng đại diện chính quyền dâng hương xin phép được tổ chức lễ hội.

Phần hội: Sau khi lễ dâng hương, cúng lễ kết thúc, chủ lễ tuyên bố khai hội lúc này các hoạt động văn hoá, thể thao truyền thống được các thanh niên nam nữ cùng nhau trổ tài.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai – Hà Giang

Trước đây người đến chợ không nhiều, chủ yếu là những người có mối tình trắc trở, họ yêu nhau nhưng không lấy được nhau vì những ràng buộc của lễ giáo phong kiến, những tập tục lạc hậu. Tuy mỗi người đã có một mái ấm gia đình, có người đã thành ông thành bà, xa nhau 3 năm, 5 năm, 10 năm hoặc vài chục năm, nhớ nhau đến chợ gặp nhau tâm sự, kể cho nhau nghe về những vui buồn của mình, gia đình, sự trưởng thành của con cháu và hát cho nhau nghe những làn điệu dân ca quen thuộc (gửi gắm tình thương, nỗi nhớ và giận hờn vào câu hát). Có thể hai vợ chồng cùng đến chợ, khi đến chợ chồng đi gặp người yêu cũ của chồng, vợ đi tìm người tình cũ của vợ, không có sự ghen tuông. Những người ở bản xa đến chợ từ chiều hôm trước, họ tìm đến ngủ trọ ở nhà người quen ở gần chợ, đôi bạn tìm thấy nhau có thể ngồi tâm sự với nhau suốt đêm 26, cả ngày 27/3, họ mời nhau uống rượu, ăn cơm nắm, cơm lam, các loại bánh (tất cả đồ ăn, đồ uống được mang từ nhà đến chợ) tình cảm của họ hoàn toàn trong sáng. Nếu một trong hai người có sự sàm sỡ thì người kia coi là bị xúc phạm, bị bạn tình coi thường, tình cảm sẽ bị rạn nứt và không bao giờ gặp lại nhau nữa. Chiều ngày 27/3 chợ tan, đôi bạn tình bịn rịn chia tay hẹn gặp lại vào phiên chợ năm sau.

Trước đây chợ tình Khâu Vai là chợ của những mối tình trắc trở. Từ năm 1991 trở lại đây đến chợ có nhiều thanh niên nam, nữ các dân tộc trong vùng đến chợ để vui xuân và cũng để tìm bạn tình, nhiều đôi đã nên vợ nên chồng trong dịp đi chợ tình Khâu Vai.

Lễ hội hoa tam giác mạch – Hà Giang

Hà Giang là nơi tập trung hơn 20 dân tộc nên ở đây có rất nhiều sản phẩm văn hóa đặc sắc có truyền thống lâu đời, không những thế đây còn là một địa danh du lịch nổi tiếng của vùng núi Đông Bắc thu hút du khách bởi vẻ quyến rũ của cảnh quan thiên nhiên và con người nơi đây. Gần đây nhất, Hà Giang đã tổ chức Lễ Hội Hoa Tam Giác Mạch thu hút hàng triệu lượt khách đến để chiêm ngưỡng mùa hoa Tam Giác Mạch ở nơi đây.

Lễ hội hoa tam giác mạch – Hà Giang

Lễ Hội Hoa Tam Giác Mạch là một lễ hội nhằm tôn vinh vẻ đẹp giá trị văn hóa và sức sống mãnh liệt của hơn 20 đồng bào dân tộc đang sinh sống trên Cao Nguyên Đá này, đồng thời đây cũng là cơ hội để quảng bá đến du khách giá trị văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc, những danh lam thắng cảnh hùng vĩ mà thiên nhiên ban tặng cho Hà Giang.

Lễ Hội Hoa Tam Giác Mạch sẽ diễn ra bao gồm nhiều chương trình hấp dẫn như: Hội thi sản phẩm mật ong Bạc Hà Tĩnh – Hà Giang và Hội thảo khoa học ứng dụng công ghệ và các giải pháp quản lý, nâng cao chất lượng mật ong Bạc; Hội chợ Công viên địa chất Quốc Tế; Hòa nhạc dưới chân cột cờ Lũng Cú với chủ đề là “Âm vang Lũng Cú”; Chương trình ẩm thực Bít Tết thịt bò trên Cao Nguyên Đá cùng các hoạt động du lịch trải nghiệm như trình diễn và giao lưu văn nghệ kết hợp các trò chơi dân gian truyền thống của các đồng bào dân tộc; đặc biệt là lễ hội năm nay có thêm một hoạt động rất hấp dẫn đó là bay dù lượn trên cánh đồng Tam Giác Mạch.

Đây chắc hẳn là một chuyến hành trình thú vị cho những du khách muốn hòa mình vào nhịp sống thiên nhiên của những bông hoa Tam Giác Mạch, đến Hà Giang ngay bây giờ để được đắm mình vào dòng chảy nhịp nhàng của mùa Lễ hội hoa Tam Giác Mạch nào.

Lễ hội Cấp Sắc của người Dao – Hà Giang

Trong các nghi lễ truyền thống của người Dao có một nghi lễ đặc biệt được gọi là lễ Cấp sắc hay lễ Lập tịnh chỉ có ở nam giới, cho đến nay vẫn được bảo tồn và duy trì. Người Dao quan niệm, đàn ông nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì dù già vẫn coi là trẻ con vì chưa có thầy Cấp sắc, chưa được cấp đạo sắc, chưa có tên âm. Người đã qua Cấp sắc dù ít tuổi vẫn được coi là người trưởng thành, được tham gia vào các công việc hệ trọng của làng, được giúp việc cho thầy cúng cúng bái.

Lễ hội Cấp Sắc của người Dao – Hà Giang

Họ cũng quan niệm rằng có trải qua lễ Cấp sắc mới biết lễ phải trái ở đời, mới đích thực là con cháu Bàn Vương, khi chết hồn mới được đoàn tụ với tổ tiên. Nếu gạt bỏ những yếu tố tôn giáo, tín ngưỡng thì lễ Cấp sắc có tính giáo dục rất lớn, thể hiện qua những lời giáo huấn hướng tới việc thiện, không làm điều ác. Các điều giáo huấn được thực hiện bằng lời thề dưới sự chứng kiến của tổ tiên và các quan âm binh nên tính giáo dục càng có giá trị. Lễ Cấp sắc thường được tổ chức vào tháng 11, tháng 12 hoặc tháng Giêng hàng năm, vì đây là thời gian nhàn rỗi.

Ngày thụ lễ được lựa chọn rất kĩ, người Dao Đỏ, Dao Tiền thường làm lễ cấp sắc từ độ tuổi 12-30, có khi đến già, trong khi đó ở người Dao Áo Dài là 11-19 tuổi. Người Dao Đỏ có thể tổ chức Cấp sắc cho một đợt tối đa 13 người (nếu ít hơn phải theo số lẻ) và ở nhà trưởng họ; người Dao Áo Dài mỗi lần chỉ cấp sắc cho một người và tại nhà người đó. Gần đến ngày lễ, gia đình phải cử người mang lễ vật đi mời thầy cúng, người được thụ lễ phải kiêng hò hát, cãi nhau, ngủ chung…

Để phục vụ lễ nghi và khoản đãi dân làng đến chứng kiến, các gia đình có người thụ lễ phải chuẩn bị các vật thiết yếu như lợn, thóc gạo, rượu, y phục thầy cúng… Mỗi nhóm Dao có một cấp bậc cấp sắc: người Dao Đỏ và Dao Áo Dài cấp 7 đèn, Dao Tiền cấp 3 đèn. Mỗi lễ cấp sắc phải có 6 thầy cúng đảm nhiệm các nhiệm vụ và các nghi lễ lớn nhỏ khác nhau. Các thầy cúng trước khi hành lễ đều phải cúng ma ở bàn thờ tổ tiên nhà mình để xin được phù hộ và đi theo giúp đỡ.

Tại nơi hành lễ, họ treo tranh Ngọc Hoàng và các vị thần thánh của người Dao, lập bàn thờ tổ tiên người thụ lễ và bàn thờ các thần thánh. Khi hành lễ, các thầy cúng phải thực hiện rất nhiều bài cúng, múa, điệu bộ phép thuật theo sách cấp sắc; người thụ lễ, có khi cả vợ anh ta cũng phải thực hiện nhiều động tác nghi lễ theo sự chỉ dẫn của các thầy.

Khác với nhóm Dao Đỏ và Dao Tiền, người Dao Áo Dài có một nghi thức gọi là hóa kiếp khá đặc biệt. Theo đó, người thụ lễ phải ngồi xổm, bất động, các ngón tay bắt vào ngón chân khoảng một giờ đồng hồ, rồi mới được thầy đẩy nhẹ cho rơi xuống một cái võng có 3-4 người đỡ. Làm xong lễ hóa kiếp là lễ giáo huấn, lễ thề và lễ đặt tên cấp sắc. Ở tất cả các nhóm Dao, sau khi thực hiện đầy đủ các nghi thức phức tạp và đã cấp sắc cho người thụ lễ xong, các thầy cúng đều phải cúng tạ ơn tổ tiên, thần thánh đã đến dự thì nghi lễ mới kết thúc.

Tết Của Người Lô Lô – Hà Giang

Một mùa xuân nữa tràn về, những người Lô Lô đang cố hoàn thành những công việc cuối cùng của năm cũ, chuẩn bị đón một mùa xuân mới. Không quá ồn ào, khoa trương, những phong tục tập quán trong ngày Tết của người Lô Lô mộc mạc nhưng rất hấp dẫn và đầy sức sống. Từ hôm 28 – 29 tháng Chạp, mọi nhà đều quét dọn nhà cửa sạch sẽ và đưa rác rưởi trong nhà ra các ngã ba, ngã tư đổ, với ý nghĩa tống khứ những rủi ro, uế tạp của năm cũ và chuẩn bị đón tài lộc năm mới.

Tết Của Người Lô Lô – Hà Giang

Chiều 30 Tết, theo phong tục, người Lô Lô thường tổ chức bữa cơm sum họp của cả nhà. Tất cả các thành viên trong gia đình đều được gia chủ tổ chức cúng sức khỏe, gọi hồn (hồn sống) về với ông bà, cha mẹ, vợ con, anh em sum họp đầy đủ để đón mừng năm mới. Đàn ông, con trai cúng bằng gà mái, đàn bà, con gái cúng bằng gà trống.

Chiều 30 Tết là ngày “niêm phong” cho tất cả những gì thuộc về gia đình. Từ cái cuốc, cái xẻng, con dao, cái rựa, cái cày, cái bừa, cây cối quanh nhà, chuồng trại… đều được dán giấy quét màu vàng hay màu bạc để các vật này được “nghỉ Tết” và con người không được chạm đến hay di chuyển đi nơi khác.

Đêm đón giao thừa là đêm nhộn nhịp nhất trong năm, cả bản đều thức. Các cụ bà cùng các cháu bé bên bếp lửa hồng với nồi bánh chưng và kể chuyện cổ tích râm ran. Các cụ ông thì nhâm nhi chén rượu. Thanh niên, thiếu nữ thì đi qua các nhà để xin lộc bằng cách “lấy trộm” vài thanh củi, mấy ngọn rau hay vài cành ngô khô đem về nhà. Khắp nơi hương khói, trong nhà đèn sáng tỏ, ngoài đường thắp lên những ngọn đuốc sáng rực. Thanh niên và trẻ con đổ ra các ngả đường và tập trung ở các sân chơi để chờ gà gáy sáng.

Theo phong tục, người Lô Lô đón giao thừa bắt đầu từ tiếng gà gáy đầu tiên trong bản. Bất kể là gà nhà ai, miễn là ở trong làng có một con gà cất tiếng gáy đầu tiên là chủ gia đình gọi mọi người đón mừng năm mới. Chủ nhà thắp hương lên bàn thờ, quỳ lạy cúng khấn tổ tiên, mời các cụ trong dòng họ qua các đời về với con cháu ăn Tết. Trong gia đình cử người đi gánh nước, người thì cho lợn ăn, khua hết các con vật dậy, tiếng heo kêu, chó sủa, ngựa hí vang làm ầm ĩ, náo nhiệt cả làng.

Tết của người Lô Lô cũng là cuộc gặp gỡ những người trong nhà. Theo tập quán, dù ai đi bất cứ đâu, làm bất cứ nghề gì, hàng năm mỗi khi Tết đến đều mong muốn trở về sum họp gia đình và tạ ơn tổ tiên. Người Lô Lô có câu: “Sống nhớ về tổ tiên, mồ mả chứ không phải sống vì món ăn”, cho nên, ngoài quan niệm vật chất còn có phần tâm linh, đó là mồ mả, bát hương thờ cúng ông bà, cha mẹ.

Hà Giang có lễ hội gì? Trên đây là danh sách những lễ hội tại Hà Giang đặc sắc mà bạn nên tham gia khi du lịch tới miền đất này. Hi vọng bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn cuộc sống, những phong tục, tập quán của con người nơi đây. Chúc các bạn có những chuyến du lịch trải nghiệm Hà Giang thật thú vị nhé.

Đăng bởi: Lương Thị Thuý Hường