Bánh A Quát – món bánh đặc trưng của người A Lưới

Gần cuối năm, khi lúa trên rẫy đã chín vàng, trời lập đông bắt đầu se lạnh cũng là lúc các buôn làng của đồng bào các dân tộc: Tà Ôi, Cơ Tu ở huyện vùng cao A Lưới, tỉnh Thừa Thiên – Huế lại rộn ràng đón Tết A za (còn gọi là Tết mừng cơm mới). Tết A za của người A Lưới không thể thiếu ẩm thực đặc trưng là bánh a quát (hay còn gọi là bánh sừng trâu).

Trước khi gói bánh a quát , đàn ông, trai tráng trong bản cầm rựa lên rừng chặt về những tấm lá đót tươi. Lá đót không được già, vì lá quá già thì dễ rách mà lá non quá thì không tạo khuôn được. Khi gói, lá đót được quấn tạo hình chóp nón. Sau đó, lật ngược hình chóp nón đó và bốc nếp bỏ vào cho đầy vun. Hai chiếc bánh a quát được bó thành một cặp. Bánh lớn hơn tượng trưng cho người con trai và chiếc bánh nhỏ tượng trưng cho người con gái. Sau khi được buộc thành từng cặp, người ta đem ngâm bánh trong nước lã từ 3 – 5 giờ liền, rồi mới đem luộc từ 2 – 3 giờ, bánh sẽ mềm, dẻo, mau chín.

Món bánh A Quát của người cùng cao

Bánh a quát là một loại đặc sản ẩm thực truyền thống được chế biến từ nếp. Tương tự như loại bánh chưng, bánh tét ở miền xuôi. Điểm khác biệt là bánh a quát nhỏ hơn bánh tét,bánh chưng, hay cả bánh ú. Bánh a quát cũng không có nhân đậu xanh, thịt mỡ, chỉ hoàn toàn nguyên chất là nếp. Bánh thơm ngon là do sử dụng loại nếp đặc biệt nhất – “nếp than”. Với người dân tộc Tà Ôi, nếp than tên gọi là cu char. Là loại nếp quý nhất chỉ dùng trong các lễ hội quan trọng. Nó là nguyên liệu duy nhất tạo nên thứ bánh đặc trưng này.

Hạt nếp cu char khi xay giã ra có màu đen, độ dẻo rất dính, hương thơm dịu ngọt. Người già bảo ban con cháu phải trân quý nếp cu char, vì nó là hạt ngọc của Jàng. Trong quá trình giã nếp, sẽ giã thật đều và nhẹ tay để hạt nếp không vỡ vụn. Sau đó họ còn sàng sảy tỉ mỉ để chọn lại.

Khi bày mâm cỗ, những chiếc bánh này được sắp xếp ở vị trí trung tâm. Trong các dịp bản làng hay gia đình tổ chức nghi lễ quan trọng. Bánh a quát còn được cô dâu đem theo khi về nhà chồng để thể hiện tài nội trợ đảm đang. Người mẹ khi tới thăm gia đình con gái đã đi lấy chồng cũng đem cho những chiếc bánh này.

Món bánh đã trở thành một sản phẩm ẩm thực du lịch đặc trưng của miền núi A Lưới.

Đăng bởi: Học Hóa Cùng Cô Hà